Wojciech Przybysz

Drodzy Uczniowie i Rodzice !

Zajęcia z historii i wiedzy o społeczeństwie w klasach siódmych i ósmych w ramach zdalnego nauczania są realizowane zgodnie z planem lekcyjnym poprzez aplikacje Hangouts meet lub Messenger w zależności od możliwości komunikacyjnych.

Tematyka zajęć

14- 18 II 2022

Kl. 7a

Coraz bardziej niespokojny świat

Przyczyny wybuchu I wojny światowej

- konflikty między mocarstwami: sytuacja na Bałkanach (kocioł bałkański – wojny w 1912-1913 r.), walka o wpływy kolonialne, wyścig zbrojeń

- Trójprzymierze – porozumienie zawarte pomiędzy Niemcami, Włochami i Austro-Węgrami- 1882 r.

- Trójporozumienie (ententa; fr. entente cordiale) – porozumienie zawarte w 1907 roku pomiędzy Rosją, Francją i Anglią

Proszę o zapoznanie się z tematem z podręcznika, ćwiczenia rozwiążemy wspólnie na lekcji.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=cQfdnMC7VAc&t=341s

 

 

Na frontach wielkiej wojny

- 28 czerwca 1914, Sarajewo – zamach na arcyksięcia Franciszka Ferdynanda Habsburga dokonany przez serbskich nacjonalistów – bezpośrednia przyczyna wybuchu I wojny światowej

- działania wojenne: Europa i kolonie; najważniejsze pole walk – front zachodni

- rozpoczęcie wojny pozycyjnej (podczas której obie walczące strony zajmują silnie umocnione pozycje – okopy, zasieki)

- plan wojny błyskawicznej Niemiec (Blitzkrieg, plan Schliffena) – nieudany, klęska Niemców nad rzeką Marną

- 1916 – bitwy pod Sommą i Verdun – użycie czołgów, samolotów i broni maszynowej

- front wschodni – klęska Rosji w bitwie z Niemcami pod Tannenbergiem

- 1916 bitwa jutlandzka – największa bitwa morska I wojny światowej; starcie floty niemieckiej i brytyjskiej – nierozstrzygnięte

- luty 1917 Niemcy rozpoczęły nieograniczoną wojnę podwodną (niemieckie U-Booty zatapiały wszystkie statki zmierzające do portów ententy)

- 6 kwietnia 1917 Stany Zjednoczone wypowiadają Niemcom wojnę

- 3 marca 1918 – traktat brzeski – rozejm zawarty przez Radziecką Rosję i państwa centralne

11 listopada 1918 – podpisanie rozejmu w Compiègne pod Paryżem: ententa przejmuje niemiecką broń ciężką, pancerne pojazdy i tabor kolejowy

Proszę o zapoznanie się z tematem z podręcznika, ćwiczenia rozwiążemy wspólnie na lekcji,

ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=UkqY5yCRU7M&t=510s

Kl. 8 a b c d

Najważniejsze instytucje Unii Europejskiej

Unia Europejska ma 3 główne organy:

- Komisja Europejska - to rząd UE,

- Parlament Europejski – stanowi prawo, jest wybierany przez wszystkich mieszkańców
Europy,
- Rada Unii Europejskiej, składa się z ministrów poszczególnych państw UE, wydaje akty prawne. Te 3 organy są bardzo ważne dla Unii Europejskiej.
Współpracują razem, żeby w Europie lepiej się żyło:

• Komisja Europejska proponuje prawa.
• Parlament Europejski
  i Rada Unii Europejskiej
  omawiają te zaproponowane prawa i decydują, czy chcą,
  żeby obowiązywały one w Europie.
• Jeśli zdecydują, że jakieś prawo ma obowiązywać w Europie,
  wszystkie kraje Unii Europejskiej
  muszą sprawić, by to prawo było rzeczywiście stosowane.
• Inne organy, które są ważne w Unii Europejskiej, to:

• Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
  zapewnia, by wszystkie prawa były właściwie stosowane
  w Unii Europejskiej.
• Trybunał Obrachunkowy
  sprawdza, czy pieniądze Unii Europejskiej
  są wydawane właściwie
• Europejski Bank Centralny

Proszę o zapoznanie się z tematem z podręcznika. Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=3tpKwmdomdA

 

Przemiany społeczno-kulturowe po II wojnie światowej (2 godz.)

Rewolucja obyczajowa– w latach 60. XX w. na Zachodzie miała miejsce rewolucja naukowo-techniczna, upowszechniła się telewizja; powszechny dostęp do szkolnictwa na każdym poziomie; wprowadzenie pigułki antykoncepcyjnej wpłynęło m.in. na tzw. rewolucję seksualną; tradycyjny wzorzec małżeński zastąpiły „luźne” związki; dopuszczono aborcję; społeczeństwa Zachodu zaczęły odchodzić od uczestnictwa w życiu religijnym; popularna była muzyka rockowa (np. The Beatles, The Rolling Stones, The Doors)
Ruchy kontestatorskie – kwestionujące dotychczasowe tradycyjne normy społeczne; hipisi – „dzieci kwiaty”, buntowali się przeciwko normom starszych pokoleń, byli pacyfistami sprzeciwiającymi się wojnie; wyróżniał ich ubiór i moda na narkotyki, żyli w komunach; w latach 70. upowszechniły się inne kierunki subkultur młodzieżowych pod hasłem „No Future” („bez przyszłości”)
Bunty studenckie– w maju 1968 r. największe demonstracje studenckie odbyły się na francuskich uczelniach, a fala strajków objęła Zachodnią Europę; studenci domagali się m.in. reformy szkolnictwa, radykalnych reform społecznych, wysuwali żądania wolności seksualnej i legalizacji narkotyków; na strajki młodzieży wpływ miały skrajnie lewicowe hasła walki z burżuazyjnym stylem życia lub walki z kapitalizmem
Lewacki terroryzm – organizacje terrorystyczne, które powstały w Europie Zachodniej pod koniec lat 60. często wspierane finansowo przez służby specjalne państw komunistycznych; dokonywały zamachów na polityków, urzędników – np. Czerwone Brygady zamordowały włoskiego polityka Aldo Moro
Ruchy feministyczne – walczyły o równouprawnienie kobiet, o wyzwolenie od zależności od mężczyzn, o podejmowanie pracy zawodowej przez kobiety; BettyFriedan – czołowa ideolog ruchu feministycznego
Walka z segregacją rasową– w 1948 r. w USA zniesiono segregację rasową w armii; liderem walki o prawa czarnoskórych mieszkańców USA był pastor Martin Luther King – zwolennik metody biernego oporu (marsze, manifestacje, zajmowanie przez Afroamerykanów miejsc w transporcie publicznym przeznaczonych dla białych); w 1964 r. zakazano w USA dyskryminacji rasowej, wprowadzono prawo równego dostępu do szkół i urządzeń użyteczności publicznej
Martin Luther King – pastor w kościele baptystów, działacz na rzecz zniesienia segregacji rasowej w USA; laureat pokojowej Nagrody Nobla w 1964 r.; autor słynnego przemówienia „Mam marzenie” (I Have a Dream) w czasie marszu na Waszyngton w 1963 r.; zamordowany w 1968 r. przez przeciwnika nadania praw ludności czarnoskórej
Sobór Watykański II– zwołany w październiku 1962 r. z inicjatywy papieża Jana XXIII, a zakończony w grudniu 1965 r. za pontyfikatu Pawła VI; w Kościele rzymskokatolickim wprowadzono język narodowy do liturgii, rozpoczęto dialog z innymi religiami i kościołami; początek ruchu ekumenicznego, czyli wzajemnego zbliżenia Kościołów chrześcijańskich
Jan XXIII – papież w latach 1958-1963; święty Kościoła katolickiego; w 1962 r. zwołał obrady Soboru Watykańskiego II w celu przeprowadzenia reform w Kościele.

Proszę o przeczytanie tematu z podręcznika, ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=FUmDBeytrhI&t=106s

Kl. 8 a b c d wos

Udział obywateli w życiu publicznym – ćwiczenia powtórzeniowe

Wspólnie powtórzymy tematy z tego działu po czym rozwiążemy kolejne ćwiczenia z podręcznika.

7-11 II 2022

Kl. 7a

Ziemie polskie w XIX wieku – ćwiczenia powtórzeniowe

Powtórzymy materiał z tego działu po czym rozwiążemy ćwiczenia z podręcznika i z zeszytu ćwiczeń.

Kl. 8 a b c d

Wojna w Korei. Sprawa Tybetu.

W czerwcu 1950r. Licząca około 200 tysięcy armia komunistycznej Korei Północnej zaatakowała Koreę Południową, liczącą jedynie 95 tysięcy żołnierzy pod bronią. Tym razem kwestia koreańska trafiła na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ, która uchwaliła skierowanie na front międzynarodowych sił zbrojnych, zdominowanych przez wojska amerykańskie. Dowódcą został generał Douglas Mac Arthur. W lipcu 1950r. wojska wylądowały w południowej części kraju i niebawem wyparły oddziały komunistycznej Korei poza linię 38 równoleżnika oraz zajęły większość jej terytorium. Zbliżenie wojsk ONZ do granicy komunistycznych Chin spowodowało, że w październiku po stronie Korei Płn. przystąpiła do wojny prawie milionowa, tak zwana ochotnicza armia chińska. Wojna trwała trzy lata, tocząc się różnorodnymi torami. Po wielu miesiącach rozmów między przedstawicielami obydwu stron, w Panmudżonie, dnia 27 lipca 1953r. zawarto rozejm. W myśl jego postanowień zaczęły istnieć dwa państwa koreańskie. Rozgraniczyła je linia równoleżnika 38. 

Tybet od 1911 r. był niezależnym państwem. W 1950 r. komunistyczna armia chińska zajęła Tybet. Chińczycy niszczyli świątynie, kulturę Tybetu, mordowali mnichów tybetańskich. Dopiero po rewolucji kulturalnej polityka wobec Tybetu została złagodzona.

Proszę o zapoznanie się z tematem z podręcznika, ćwiczenia rozwiążemy wspólnie na lekcji.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=s7p77fJcBEI

Ku zjednoczonej Europie

Plan Schumana został zaprezentowany w dniu 9 maja 1950 r. przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana (zaprezentowana deklaracja powstała we współpracy z Jeanem Monetem). Zakładał on stopniową integrację gospodarczą, a potem polityczną państw europejskich. W 1949 r. rozpoczęła swoje działanie Rada Europy jako międzynarodowa organizacja rządowa. Utworzyło ją 10 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Szwecja, Norwegia, Niemcy i Włochy poprzez podpisane tzw. Traktatu Londyńskiego. W 1952 r. powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali jako ponadnarodowa organizacja gospodarcza. Głównym jej celem było sprawowanie kontroli nad przemysłem stalowym i wydobyciem węgla – strategicznymi sferami gospodarki. W 1957 r. została zapoczątkowana Europejska Wspólnota Gospodarcza  oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euroatom): podpisano wtedy traktat ustanawiający EWG (później zwanym Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Do podpisania traktatu doszło w Rzymie – podpisało go 6 państw: RFN, Francja, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg. Podpisanie w 1986 r. Jednolitego Aktu Europejskiego (JAE) było wyrazem pragnienia kontynuacji integracji europejskiej i oznaczało dokończenie budowy wolnego rynku w granicach Wspólnoty Europejskiej, zlikwidowano cła i ograniczenia w zatrudnieniu. Traktat o Unii Europejskiej ze względu na miejsce podpisania w 1992 r. nazywany jest również Traktatem z Maastricht. UE powstała w 1993 r. i przyjęła wspólna walutę euro. Unia Europejska liczy obecnie 27 członków – liczba ta kształtowała się jednak przez długie lata rozwoju EWWiS, Wspólnot Europejskich a następnie samej Unii.       Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika. Ciekawy link:  https://www.youtube.com/watch?v=qgQLYflExMc

Kl. 8 a b c d wos

Aktywność młodych

Aktywność obywatelska objawia się poprzez:

- czynny udział w wyborach,
- korzystanie z biernego prawa wyborczego,
- działalność w związkach zawodowych,
- uczestnictwo w związkach wyznaniowych,
- działalność w fundacjach,
- dziennikarstwo obywatelskie,
- działalność w stowarzyszeniach,
- zainteresowanie sprawami lokalnymi.

Przykłady organizacji z uczestnictwem młodych obywateli: Młodzieżowa Rada Gminy, ZHP, Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem i zapisanie w zeszycie w jakich organizacjach działają uczniowie w naszej gminie. Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=RPL4EM__r2A&t=2s

Etyka życia publicznego

1. Etyka to nauka o moralności, dobru i złu, o tym co powinniśmy robić, a czego unikać. Najważniejsze wartości etyczne to: profesjonalizm, uczciwość, transparentność, odpowiedzialność.
2. Polityk to osoba, która powinna świecić dobrymi manierami, elegancją. Ktoś, na kogo patrzyłoby się z podziwem, na jego chęć ulepszenia wspólnego kraju wszystkich obywateli. Etyka biznesu to nauka opisująca jak powinni postępować przedsiębiorcy wobec konsumentów, pracowników, państwa.
3.  Polityk, przedsiębiorca  czy zwykły, niekoniecznie szary obywatel powinien zachowywać zasady etyki i moralności. Świadczy to o naszej kulturze, dobrych manierach i wychowaniu. Osoby piastujące funkcje publiczne powinny przestrzegać kodeksów etyki.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika str. 106-107 i zapisanie w zeszycie czym jest transparentność.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=mgZ45ke16mY

31 I-4 II 2022

Kl. 7a

Nowoczesne ruchy polityczne na ziemiach polskich

Ruch socjalistyczny rozwijał się w Królestwie Polskim, głoszono hasła walki o wolność oraz poprawę bytu; sojusznik – rosyjscy socjaliści. W 1882 powstanie Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat z inicjatywy Ludwika Waryńskiego: współpraca z partiami socjalistycznymi z innych krajów, liczne demonstracje i akcje terrorystyczne. 1892 – zjazd socjalistów w Paryżu; utworzenie Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) z Józefem Piłsudskim i Stanisławem Wojciechowskim na czele; cel partii – odzyskanie niepodległości Polski, która stałaby się demokratyczną republiką; rozłam w PPS: nurt niepodległościowy (PPS) i marksistowski (internacjonalistyczny) – Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) z Feliksem Dzierżyńskim, Różą Luksemburg oraz Julianem Marchlewskim na czele; bliska współpraca z bolszewikami dowodzonymi przez Lenina.

W 1887 powstały dwie tajne organizacje: Liga Polska, założona w Genewie przez weterana Powstania Styczniowego Zygmunta Miłkowskiego oraz Związek Młodzieży Polskiej „Zet”, założony w Krakowie przez Zygmunta Balickiego. W 1888 „Zet” włączono do Ligi Polskiej. Początek ruchu narodowego datuje się na 1893 rok, gdy radykalni działacze Ligi Polskiej (na czele Roman Dmowski) przejęli władzę w organizacji i zmienili nazwę na Liga Narodowa. Sformułowali program polityczny oparty na ideologii nacjonalizmu. Głównym organem prasowym ruchu był założony przez Dmowskiego w 1895 „Przegląd Wszechpolski”. W 1897 działacze Ligi Narodowej utworzyli Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, które działało na terenie wszystkich zaborów, początkowo jako tajna organizacja, później jako jawnie działająca partia polityczna. Endecy walczyli o powrót języka polskiego do szkół i urzędów. Niechętnie odnosili się do Żydów i Niemców. Potępiali też socjalizm.

Ruch ludowy narodził się w Galicji; zainteresowanie polską wsią – działalność księdza Stanisława Stojałowskiego. 28 lutego 1895 roku - utworzenie Stronnictwa Ludowego (SL), 1903 – przekształcenie SL w PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe) z Janem Stapińskim na czele. 1913 – rozłam w partii na PSL-Lewicę i PSL-Piasta z Wincentym Witosem, cel partii: poprawa losu chłopów, wprowadzenie chłopskich przedstawicieli do sejmu galicyjskiego.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika 

Rewolucja 1905 r. w Królestwie Polskim

Wojna rosyjsko-japońska spowodowała w Królestwie Polskim wzrost bezrobocia, spadek produkcji, zablokowanie handlu z Rosją. Powstała Organizacja Bojowa PPS  realizująca hasło walki o niepodległość oraz ograniczania się do akcji terrorystycznych niewielkich grup bojowych (Józef Piłsudski, Feliks Perl). Narodowa Demokracja walczyła o przywrócenie języka polskiego jako urzędowego, a w dalszej perspektywie dążyła do uzyskania autonomii. Potępiała strajki i demonstracje robotnicze w obawie przed rewolucją społeczną.

 Pod wpływem wydarzeń w Petersburgu 22 I 1905 r. PPS i SDKPiL ogłosiły strajk generalny:

a. postulaty:

– socjalne (podwyżka wynagrodzeń, ośmiogodzinny dzień pracy)

– polityczne (ustanowienie republiki, zwołanie parlamentu, wprowadzenie konstytucji)

b. strajk szkolny

Powstanie łódzkie (22-24 VI 1905 r.) – w wyniku starć z policję zginęło ok. 200 robotników. Wprowadzono stan wojenny. Liczne wyroki śmierci dla uczestników rewolucji – stracono około 1000 osób. Wybory do Dumy Państwowej zbojkotowały PPS i SDKPiL. W Królestwie zwycięstwo Narodowej Demokracji (2/3 przyznanych Polakom miejsc)

 Skutki rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim: zakończenie prześladowań Kościoła unickiego, uzyskanie prawa do zakładania prywatnych szkół z językiem polskim, prawo wyboru przedstawicieli Polaków do Dumy, prawo do zakładania stowarzyszeń kulturalnych i oświatowych np. Polskiej Macierzy Szkolnej, złagodzenie cenzury.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika, ćwiczenia wykonamy wspólnie na lekcji. 

Kl. 8 a b c d-historia

Wzrost znaczenia Bliskiego Wschodu

Rewolucja islamska w Iranie

a. w Iranie rządy sprawował przywódca szyitów – szach Mohammad Reza Pahlavi

– szach wprowadzał korzystne dla kraju reformy gospodarcze

– jednak opór społeczny wywoływał  brutalny i okrutny sposób sprawowania władzy

b. w 1979 r. w Iranie wybuchła rewolucja

– po ucieczce szacha władzę w Iranie przejęli muzułmańscy fundamentaliści, którym przewodził Ruhollah Chomejni, który ogłosił się ajatollahem (religijnym przywódcą)

W 1990 r. Irak zaatakował Kuwejt, ale poniósł klęskę, ponieważ Kuwejtowi z pomocą przyszły wojska USA.

11.09.2011r. zamach na wieże Word Trade Center w Nowym Jorku – początek walki ze światowym terroryzmem.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika, ćwiczenia wykonamy wspólnie na lekcji.

Chiny po II wojnie światowej

Chiny – w latach 1946-1949 miała miejsce wojna domowa między zwolennikami Kuomintangu (Partii Narodowej) z Czang Kaj-szekiem na czele i Komunistyczną Partią Chin na czele z Mao Tse-tungiem; zwyciężyli komuniści, którzy powołali Chińską Republikę Ludową.

Mao Tse-tung – komunista, założyciel i przywódca Chińskiej Republiki Ludowej w latach 1949-1976; twórca maoizmu (odmiany komunizmu) – nacjonalizacja gospodarki, represje wobec przeciwników władzy, centralizacja władzy; był autorem tzw. Wielkiego skoku, czyli planu gospodarczego zmierzającego do przekształcenia gospodarki chińskiej z rolniczej w przemysłową (np. poprzez wytapianie żelaza w prymitywnych piecach hutniczych); w 1966 r. rozpoczął tzw. rewolucję kulturalną (oddziały Czerwonej Gwardii niszczyły dorobek dawnej cywilizacji chińskiej i zachodniej, rozprawiały się z przeciwnikami Mao Tse-tunga, propagowały „Czerwoną książeczkę” z cytatami Mao). W latach 80 po śmierci Mao Chiny otworzyły się na zagraniczne inwestycje. W 1989 r. krwawo stłumiono protesty studenckie na placu Tiananmen w Pekinie. Do dziś rządzą w Chinach komuniści, ale w gospodarce panuje kapitalizm.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika, ćwiczenia wykonamy wspólnie na lekcji.

 

 

 

Kl. 8 a b c d – wos

Aktywność obywatelska

1. Społeczeństwo obywatelskie to grupa ludzi, która aktywnie uczestniczy w życiu państwa, zakłada różne organizacje i podejmuje działania na rzecz ogółu.
2. Najważniejsze wartości (cnoty obywatelskie), którymi powinien kierować się w życiu każdy:

- odpowiedzialność

-patriotyzm

- zaufanie

- tolerancja

- troska o dobro wspólne

-etyka pracy

-odwaga cywilna

-solidarność

-przedsiębiorczość

- gotowość do udziału w dialogu publicznym.

3. Budżet obywatelski to wydzielone przez samorząd środki na jakieś ważne zadania wybrane przez mieszkańców. Obywatele w ten sposób decydują o rozwoju miasta, gminy.

4. Masowe ruchy obywatelskie np. Solidarność często jednoczą ludzi, aby osiągnąć jakiś ważny cel.

Pr. domowa

Wymień nazwiska wybitnych Polaków, dla Ciebie wzorowych obywateli.

Organizacje pozarządowe

1. Najczęściej społeczeństwo obywatelskie podejmuje działania przez organizacje pozarządowe (NGO). Do organizacji tych zaliczamy:  stowarzyszenia i  fundacje np. kluby sportowe, Polski Czerwony Krzyż, związki zawodowe.
2. Organizacja pożytku publicznego musi pełnić co najmniej dwuletnią działalność na rzecz ogółu ludzi. Może ona uzyska 1% podatku od osób fizycznych.
3. Idea wolontariatu opiera się na bezinteresownej potrzebie pomagania drugiemu człowiekowi. Wolontariat wspiera potrzebujących, ale także uczy współpracy zespołowej, Wolontariuszem może zostać każdy. Przykłady akcji charytatywnych: programy Caritas, Szlachetna Paczka, Akcja Pajacyk, WOŚP, programy UNICEF, wolontariat dla zwierząt i przyrody

Pr. domowa

Napisz jakie zadania mogą wykonywać wolontariusze.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Tematyka realizowanych zajęć

26-30 X 2020

Kl. 4 a b historia

Mapa w historii

Mapa to pomniejszony obraz jakiegoś obszaru np. państwa, kontynentu, świata. Natomiast niewielki obszar np. miasto, park, budowlę przedstawiamy na planie. Mapy historyczne przedstawiają różne wydarzenia z przeszłości. Tytuł mapy informuje o temacie, terytorium jakie mapa przedstawia w dawnej historii. Legenda mapy zawiera objaśnienia symboli. Skala mapy informuje jak bardzo pomniejszony obszar przedstawiono. Nawigator pomaga rozpoznać jaki obszar kontynentu pokazuje mapa.

Proszę abyście przeczytali ten temat z podręcznika str. 34-37 i wykonali w zeszycie ćwiczeń zadanie 4 str. 16.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=eqAnz-Mk16I

 

Kl. 7 c d historia

Zjednoczenie Włoch

W latach 1853 – 1856 trwała wojna krymska między Rosją a Turcją i jej sojusznikami Francją i Wielką Brytanią. Rosja poniosła klęskę i straciła prawo utrzymania floty wojennej na Morzu Czarnym. Z inicjatywą zjednoczenia Włoch wystąpiło najsilniejsze państwo włoskie Sardynia (Piemont). Zawarła ona sojusz z Francją i w 1959 r. wspólnie rozbiły wojska austriackie Pod Magentą i Solferino. Sardynia zyskała Lombardię, wkrótce do niej przyłączyły się też po wygranych plebiscytach Toskania, Parma i Modena. W 1860 r. rewolucjonista Giuseppe Garibaldi opanował południowe Włochy (wyprawa tysiąca czerwonych koszul) , które przyłączyły się do zjednoczonych Włoch. W 1866 r. Włosi zajęli Wenecję, a w 1870 r. Państwo Kościelne.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i wykonanie samodzielnie ćwiczenia 3 i 6 w zeszycie ćwiczeń str. 27.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=MgCpwk46KhA

 

Zjednoczenie Niemiec

Ideę zjednoczenia Niemiec postawił sobie za cel Otto von Bismarck- premier Prus. W 1866 r. świetnie wyszkolona i uzbrojona armia pruska rozbiła Austrię. Prusy utworzyły Związek Północno-niemiecki i w wyniku tzw. depeszy emskiej doprowadziły do wojny z Francją w 1870 r. Po zwycięstwach Prusaków pod Sedanem i Metzem 18 stycznia 1871 r. ogłoszono powstanie cesarstwa niemieckiego. Zjednoczone Niemcy zajęły terytoria Alzacji i Lotaryngii oraz zyskały olbrzymie odszkodowanie od Francji. W 1872 r. powstał sojusz 3 cesarzy : Niemiec, Rosji i Austro-Węgier.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i samodzielne wykonanie zadania 2 i 3 w zeszycie ćwiczeń str. 28.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=qJi8_0qECeo

 

Kl. 8 a b c historia

Polskie Państwo Podziemne

Polskie Państwo Podziemne było zorganizowane w dwóch pionach: cywilnym (Delegatura Rządu RP na Kraj) i wojskowym (różne grupy zbrojne). Największe konspiracyjne organizacje wojskowe: Służba Zwycięstwu Polski (1939 r.), Związek Walki Zbrojnej (1939-1942), Armia Krajowa (1942-1945), Bataliony Chłopskie, Narodowa Organizacja Wojskowa i Narodowe Siły Zbrojne. Do największej AK należało aż 360 tys. żołnierzy. Walczyli oni z Niemcami poprzez dywersję i sabotaż. Prowadzono też działalność wywiadowczą. Jedną z form oporu było tajne nauczanie. Harcerstwo nosiło kryptonim Szare Szeregi. W ramach akcji „N” drukowano prasę w języku niemieckim, aby osłabić morale Niemców.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i wykonanie samodzielnie ćwiczenia 4 i 6 w zeszycie ćwiczeń str. 25.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=354doCjsm6M

 

Ziemie polskie w latach 1943-1944

W styczniu 1942 r. polscy komuniści z rozkazu Stalina utworzyli w Warszawie Polską Partię Robotniczą. Nie uznawali oni rządu RP na uchodźstwie i sami dążyli w przyszłości do przejęcia władzy. 1 stycznia 1944 r. powołali Krajową Radę Narodową, a niewielkie oddziały partyzanckie Gwardii Ludowej przekształcili w Armię Ludową. Wiosną 1943 r. polscy komuniści ze Związku Patriotów Polskich tworzyli w ZSRS 1 Dywizję Piechoty im. Tadeusza Kościuszki. Potem rozrosła się ona do dwóch armii i razem z Rosjanami wyzwalała Polskę. W 1943 r. Ukraińska Powstańcza Armia rozpoczęła na Wołyniu i we wschodniej Małopolsce masową eksterminację ludności polskiej. W wyniku tzw. zbrodni wołyńskiej Ukraińcy zamordowali ok. 100 tys. Polaków.   22 lipca 1944 r. komuniści ogłosili w Chełmie powstanie nowego rządu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego (w grudniu 1944 r. zmienił nazwę na Rząd Tymczasowy).

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i samodzielne wykonanie zadania 2 i 3 w zeszycie ćwiczeń str. 26-27.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=oj6KJFvmWhY

 

Kl. 8 a b c wiedza o społeczeństwie

Jakie sprawy załatwiamy w urzędach

Obywatel w urzędzie ma prawo m.in. do załatwienia sprawy w określonym terminie, uzyskania informacji o danej sprawie oraz odwołania się od niekorzystnej decyzji. Przedstawicielem administracji rządowej jest wojewoda. W urzędzie gminy otrzymujemy m.in. dowód osobisty, możemy zawrzeć związek małżeński, zarejestrować działalność gospodarczą. W starostwie powiatowym rejestrujemy pojazdy, otrzymujemy prawo jazdy, a paszport wydaje urząd wojewódzki. Najważniejsze wydatki gminy: społeczne, komunalne, administracyjne i infrastrukturalne (inwestycyjne).

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika str. 62-65 i zapisanie w zeszycie jakie są źródła przychodów gminy czyli skąd gmina czerpie pieniądze.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=BwVV4n7Ki6k

 

Obywatele a władze samorządowe

                Społeczności lokalne osiągają większe sukcesy jeśli mają wysoki poziom kapitału społecznego czyli pomagają sobie wzajemnie, ufają sobie, angażują się w życie społeczne i gospodarcze. Największe problemy społeczności lokalnych to: bezrobocie, migracje zarobkowe, starzejące się społeczności, alkoholizm i uzależnienia, przestępczość, rasizm i nietolerancja, nierówności społeczne i zanieczyszczenia środowiska. Polacy niejednokrotnie pokazali w historii, że potrafią wychodzić z największych kryzysów.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika str. 67-69 i zapisanie w zeszycie jakie problemy społeczne według was występują w naszej gminie.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=3TQG1m56684

 

2-6 XI 2020

Kl. 4 a b historia

O czasie i mapie – ćwiczenia powtórzeniowe

Chronologia to kolejność następowania wydarzeń w czasie. Żyjemy w naszej erze, którą rozpoczęło ważne wydarzenie - narodziny Chrystusa. Dzieje świata historycy podzielili na 5 epok: prehistoria, starożytność, średniowiecze, nowożytność, współczesność. Czas w historii możemy określać za pomocą dat (dzień, miesiąc, rok), wieków, tysiącleci. Mapy historyczne (pomniejszone obrazy obszaru) pomagają nam lepiej zrozumieć wydarzenia z przeszłości.

                Wspólnie wykonamy ćwiczenia powtórzeniowe z zeszytu ćwiczeń str. 17 i podręcznika str. 38.

                Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=MgCpwk46KhA

Kl. 7 c d historia

Wojna secesyjna w Stanach Zjednoczonych

W XIX wieku Stany Zjednoczone dynamicznie rozwijały się gospodarczo i powiększały swoje terytorium drogą zakupów ziem od Francji, Hiszpanii i Rosji oraz poprzez wojnę z Meksykiem. Na Północy USA świetnie rozwijał się przemysł oraz rolnictwo zorganizowane na farmach. Na Południu dominowały wielkie plantacje bawełny, tytoniu, trzciny cukrowej, gdzie pracowali czarnoskórzy niewolnicy. Mieszkańcy Północy chcieli zniesienia niewolnictwa. Kiedy w 1860 r. prezydentem USA został Abraham Lincoln, przeciwnik niewolnictwa 11 stanów południowych ogłosiło secesję i powstanie nowego państwa Skonfederowanych Stanów Ameryki (Konfederacja). Między Północą i Południem wybuchła krwawa wojna secesyjna (1861-1865). W 1863 r. Lincoln zniósł niewolnictwo. Północ zwyciężyła i zachowała całość terytorium USA.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i wykonanie w zeszycie ćwiczeń zadań: 1 i 2 ze str. 30.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=t6Ov58YiOF8

Kolonializm europejski w XIX wieku

W XIX wieku państwa europejskie, USA i Japonia nasiliły politykę podbijania kolonii głównie w Azji i Afryce. Posiadanie kolonii dawało duże zyski, rozwijało gospodarkę I handel. O Afrykę rywalizowały Anglia, Francja, Belgia, Niemcy. Najcenniejszą kolonią brytyjską były Indie w Azji. Anglicy czerpali tu olbrzymie zyski ze sprzedaży herbaty, przypraw korzennych. Francja podbiła Indochiny, a Holandia Indie Wschodnie (Indonezję).  Chiny były praktycznie „rozdrapane: pomiędzy wielkie mocarstwa kolonialne. Miejscowa ludność wyzyskiwana gospodarczo niejednokrotnie buntowała się przeciwko kolonizatorom. W latach1904 01905 trwała wojna rosyjsko-japońska zakończona klęską Rosji i zajęciem Mandżurii przez Japonię.

                Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i wykonanie ćwiczenia 3 i 5 ze str. 33 w zeszycie ćwiczeń.

                Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=w0hEHmn0hj8

 

 

 

Kl. 8 a b c historia

Powstanie warszawskie (2 godz.)

Od początku 1944 r. Armia Krajowa realizowała plan „Burza”. Polegał on na tym że oddziały AK przed nadejściem Rosjan podejmowały walkę z Niemcami i wyzwalały tereny przedwojennych polskich Kresów Wschodnich m.in. Wileńszczyznę. Jednak Rosjanie dowódców AK aresztowali, a żołnierzy zmuszali do wstąpienia do jednostek podległych Armii Czerwonej. 1 sierpnia 1944 r. wybuchło powstanie warszawskie. W ciągu pierwszych dni powstańcy opanowali: Starówkę, Śródmieście, Powiśle, Czerniaków i część Woli, Mokotowa i Żoliborza. Jednak Niemcy realizując wolę Hitlera brutalnie przystąpili do mordowania powstańców, mieszkańców stolicy i burzenia miasta. Wojska sowieckie stacjonujące pod Warszawą nie udzieliły pomocy powstaniu. Zginęło 16 tys. powstańców i 150 tys. ludności cywilnej. 2 października po 63 dniach walk powstańcy kapitulowali.

                Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i wykonanie zadania 1 i 5 w zeszycie ćwiczeń str. 28-29.

                Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=Q_yyfS8ArLg&t=237s

 

Kl. 8 a b c  w o s

Budżety obywatelskie

Wszyscy mieszkańcy mają konkretne prawa obywatelskie pozwalające wpływać na władze samorządowe np. prawo do referendum, demonstracji, zadawania pytań radnym, składania wniosków, zgłaszania inicjatyw, do informacji i kontrolowania władz. Z inicjatywy np. młodzieży, nauczycieli mogą działać młodzieżowe rady gminy złożone z osób dorosłych i niepełnoletnich. Ich głównym celem jest zwiększenie zaangażowania młodych ludzi sprawami naszej małej ojczyzny. Każdy mieszkaniec gminy może wziąć udział w głosowaniu nad tzw. budżetem partycypacyjnym (obywatelskim), dotyczącym np. zrealizowania ważnego projektu inwestycji w gminie.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika (str. 70-72) i napisanie jakie korzyści daje działalność młodzieżowej rady gminy.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=01KCzr5i4Ps

 

Społeczność szkolna, lokalna i regionalna – powtórzenie

Obecny system szkolnictwa funkcjonuje w Polsce od 2017 r. Samorządność to prawo do samodzielnego podejmowania decyzji w sprawach, które nas dotyczą. Obecnie prawie wszystkie placówki oświatowe, szkoły publiczne są prowadzone przez jednostki samorządy terytorialnego: gminy, powiaty i województwa. Prawa ucznia zostały opisane w wielu dokumentach prawnych: międzynarodowych, państwowych i szkolnych. Przy wyborze zawodu powinniśmy brać pod uwagę nie tylko nasze zainteresowania, uzdolnienia, możliwości, ale także potrzeby naszego rynku pracy. Zasada decentralizacji polega na przekazywaniu części uprawnień samorządom przez władze centralne.

Wspólnie powtórzymy powyższe tematy z tego działu i wykonamy ćwiczenia ze str.72-73 podręcznika.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=BwVV4n7Ki6k&t=143s

9-13 listopada 2020

4 a b

Historia mojej rodziny

W naszych domach znajdują się stare dokumenty, legitymacje, świadectwa szkolne, zdjęcia, które są pamiątkami rodzinnymi. Ich poznawanie jest jak podróż w czasie. O przeszłości naszej rodziny wiele mówią tradycje rodzinne. Najtrudniej nam poznać odległe dzieje naszych dziadków, pradziadków. Wiele informacji o nich jest w archiwach, księgach kościelnych. Badaniem historii rodzin i rodów zajmuje się genealogia. Tzw. drzewo genealogiczne zawiera spis członków rodziny i stopnie pokrewieństwa między nimi.

Przeczytajcie ten temat z podręcznika i spróbujcie wykonać drzewo genealogiczne waszej rodziny (dzieci, rodzice, dziadkowie).

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=IiC9ZyAo4vI

 

Kl. 7  c d

Europa i USA w II połowie XIX wieku – ćwiczenia powtórzeniowe

W II połowie XIX wieku doszło w Europie do zjednoczenia Włoch i Niemiec. Z inicjatywą scalenia tych krajów wystąpiły najsilniejsze państwa: Sardynia i Prusy. Po przegranej wojnie krymskiej spadło znaczenie Rosji. Niemcy stały się potęgą europejską. Szybko rozwijały przemysł. Monarchia Habsburgów przekształciła się w Austro-Węgry. Najkrwawsza w historii USA wojna secesyjna przyczyniła się do zniesienia niewolnictwa i ocalenia jedności kraju. Pod koniec XIX wieku mocarstwa europejskie podbiły prawie wszystkie kolonie, głównie w Afryce i Azji, znacznie rozwijając swą gospodarkę kosztem wyzysku ludności kolonialnej.

Wspólnie powtórzymy te tematy i wykonamy zadania w zeszycie ćwiczeń ze str. 34-35.

 

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=ivopKZBo5-I

 

Królestwo Polskie przed powstaniem styczniowym

Królestwo Polskie w II połowie XIX wieku przeżywało ożywienie gospodarcze, czemu sprzyjało zniesienie granicy celnej z Rosją. Car Aleksander II wprowadzał reformy nazywane odwilżą posewastopolską. Dzięki amnestii wracali Polacy z Syberii. Zaczęło działać Towarzystwo Rolnicze na czele z hrabią Andrzejem Zamoyskim. Od 1861 r. W Warszawie organizowano manifestacje patriotyczne, jednak były one tłumione przez wojsko carskie. Powstała Delegacja Miejska, złożona z wybitnych Polaków. Pod koniec 1861 r. car wprowadził w Królestwie stan wojenny. W maju 1862 r. namiestnikiem Królestwa został hrabia Aleksander Wielopolski. Zaczął on wprowadzać pewne reformy np. przywrócono język polski w urzędach, utworzono Szkołę Główna w Warszawie, zniesiono pańszczyznę. Polscy działacze patriotyczni powołali 2 organizacje : Białych i Czerwonych.

                Proszę, abyście przeczytali ten temat z podręcznika i wykonali zadania nr 4 i 5 str. 37  w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link z filmem : https://www.youtube.com/watch?v=BiO9ekZFZUk

Kl. 8 a b c historia

Polska w latach II wojny światowej – ćwiczenia powtórzeniowe

Społeczeństwo polskie w latach wojennych zostało poddane brutalnej eksterminacji ze strony Niemców i Rosjan. Mordowano inteligencję, wysiedlano setki tysięcy ludzi, zakładano obozy koncentracyjne, rabowano polski majątek narodowy, dzieła sztuki, poddano zagładzie Żydów, zmuszano do niewolniczej pracy. Mimo niebezpieczeństw funkcjonowało Polskie Państwo Podziemne. W różnych częściach Europy sławę zdobywali polscy żołnierze bohatersko walczący z Niemcami. W Londynie istniał polski rząd na uchodźstwie. Jednak wraz z nadejściem do Polski Rosjan władzę przejmowali komuniści.

Wspólnie powtórzymy temat z podręcznika str. 79-82 i wykonamy ćwiczenia z lekcji powtórzeniowej w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=rm_fW1MXHTs

 

Skutki II wojny światowej

W II wojnie światowej zginęło ok. 60 mln ludzi, 35 mln zostało kalekami i rannymi. Większość krajów Europy zostało obróconych w gruzy. Brakowało jedzenia, ubrań, mieszkań. Zniszczono wiele dróg, mostów, torów kolejowych. Nastąpiły masowe migracje ludzi. ZSRS kontrolował całą Europę Środkowo-Wschodnią. W latach 1945-1946 odbył się proces zbrodniarzy hitlerowskich w Norymberdze. Osądzono 24 zbrodniarzy. Na znaczeniu jako supermocarstwa zyskały USA i ZSRS. Posiadały one potężne armie oraz bomby atomowe. W czerwcu 1945 r. utworzono ONZ.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i wykonanie zadań: 3i 4 ze str. 33 w zeszycie ćwiczeń.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=oxw--EEdcwg

 

Kl. 8 a b c wos

Narodowość a obywatelstwo

Naród to zbiorowość ludzi mająca poczucie swojej odrębności, zamieszkująca określony obszar, posiadająca swój język, historie, kulturę oraz tożsamość narodową. Z narodem łączy nas więź emocjonalna, a z państwem więź prawna. Obywatelstwo polskie nabywamy przez urodzenie z rodziców (prawo krwi). Natomiast w niektórych krajach np. w USA zyskujemy obywatelstwo tego państwa, w którym urodziliśmy się. Zgodnie z ustawą z 2009 r. obywatelstwo polskie cudzoziemcowi może nadać Prezydent RP pod pewnymi warunkami. Obywatele RP mają pewne obowiązki np. wierność Ojczyźnie, troska o dobro wspólne, przestrzeganie prawa, płacenie podatków, ochrona środowiska.

                Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i zapisanie w zeszycie jaki współczesny naród nie ma swojego państwa.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=48Dlg4n-zgE

 

 

O mniejszościach narodowych

Mniejszość narodowa to grupa ludzi różniąca się od pozostałej większości mieszkańców pochodzeniem, językiem, tradycją, religią, kulturą i utożsamiająca się z narodem mającym własne państwo (np. mniejszość niemiecka w Polsce). Mniejszości etniczne to także odrębne grupy ludzi od pozostałej większości społeczeństwa. Jednak nie utożsamiają się one z konkretnym narodem mającym własne państwo np. Romowie. Współczesne państwa demokratyczne zapewniają mniejszościom możliwość zachowania tożsamości tj. używania własnego języka, tradycji, kultury. Konstytucja RP i Ustawa z 2005 r. o mniejszościach narodowych gwarantują powyższe prawa.

Proszę o przeczytanie powyższego tematu z podręcznika (str. 81-83) i wypisanie w zeszycie jakie mniejszości narodowe i etniczne obecnie zamieszkują w Polsce.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=jtpCt3Pxu2o

 

16 – 20 XI 2020

Kl. 4 a b

Moja mała ojczyzna

Ojczyzna to kraj w którym urodziliśmy się, jesteśmy jego obywatelami, czujemy się z nim związani. Mała ojczyzna to miejsce szczególnie bliskie naszemu sercu, czyli moja rodzinna miejscowość, strony rodzinne, region. Region jest obszarem mającym własną historię, kulturę, tradycję, czasem język np. nasze Kujawy. Mała ojczyzna posiada swoją historię lokalną. Śladami przeszłości są tutaj zamki, zabytki, pomniki, cmentarze, nazwy ulic, herby miast. Jako mieszkańcy małej ojczyzny powinniśmy pamiętać o ludziach zasłużonych dla naszej miejscowości, lokalnych działaczach.

Przeczytajcie ten temat z podręcznika i wykonajcie zadanie nr 4 w zeszycie ćwiczeń str. 21.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=4pMxiw90yzI

 

Kl. 7 c d

Powstanie styczniowe

Aleksander Wielopolski od czerwca 1862 piastował urząd naczelnika rządu cywilnego Królestwa Polskiego. Zdawał on sobie sprawę z istnienia w kraju ruchów niepodległościowych. By pokrzyżować plany organizacjom spiskowym, zarządził przeprowadzenie "branki", czyli poboru do wojska rosyjskiego, obejmującego szczególnie zaangażowaną politycznie młodzież. Termin wyznaczono na połowę stycznia. W tej sytuacji młodzież z Warszawy zaczęła uchodzić do okolicznych lasów. Centralny Komitet Narodowy "czerwonych" przeobraził się w Tymczasowy Rząd Narodowy i 22 stycznia 1863 proklamowano powstanie. Wydano manifest powstańczy wzywający do walki i dekrety o uwłaszczeniu chłopów. Walka od samego początku miała nierówny charakter. Istniała ogromna dysproporcja sił między oddziałami powstańców a wojskiem rosyjskim. Z chwilą wybuchu powstania styczniowego niewielkie oddziały polskie były skoncentrowane w 40 ośrodkach. Nie istniała regularna armia, a jedynie oddziały partyzanckie, z których zaledwie niewielki odsetek walczących był wyszkolony i dobrze uzbrojony. Działaniami powstańców faktycznie kierował młody naczelnik Warszawy Stefan Bobrowski. Wezwany przez rząd dyktator Ludwik Mierosławski stoczył dwie potyczki (zakończone klęskami) i uszedł z Królestwa. Następnym dyktatorem był gen. Marian Langiewicz. Ten również został pokonany i musiał opuścić Kongresówkę (Austriacy osadzili go w więzieniu). Od maja 1863 powstaniem kierował Rząd Narodowy zdominowany przez "białych", który oczekiwał pomocy z Zachodu. Tymczasem pomoc ta nie nadeszła, choć powstanie styczniowe wywołało ogromnie wrażenie na Europie, a do Polski odnoszono się z wielką sympatią.

Przeczytajcie ten temat z podręcznika i w zeszycie ćwiczeń rozwiążcie zad. 2 str. 39.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=jdoNE-I1fys

 

Kl. 8 a b c historia

Skutki II wojny światowej

W II wojnie światowej zginęło ok. 60 mln ludzi, 35 mln zostało kalekami i rannymi. Większość krajów Europy zostało obróconych w gruzy. Brakowało jedzenia, ubrań, mieszkań. Zniszczono wiele dróg, mostów, torów kolejowych. Nastąpiły masowe migracje ludzi. ZSRS kontrolował całą Europę Środkowo-Wschodnią. W latach 1945-1946 odbył się proces zbrodniarzy hitlerowskich w Norymberdze. Osądzono 24 zbrodniarzy. Na znaczeniu jako supermocarstwa zyskały USA i ZSRS. Posiadały one potężne armie oraz bomby atomowe. W czerwcu 1945 r. utworzono ONZ.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i wykonanie zadań: 3i 4 ze str. 33 w zeszycie ćwiczeń.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=oxw--EEdcwg

 

Początki zimnej wojny

                Zimna wojna to umowna nazwa okresu rywalizacji między blokiem wschodnim, czyli komunistycznych państw pod przewodnictwem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich a blokiem zachodnim, do którego należały kraje niekomunistyczne, na czele ze Stanami Zjednoczonymi Ameryki. Stan napięcia między państwami, a także ich wzajemna rywalizacja o wpływy były bardzo rozciągnięte w czasie. Zimna wojna trwała w latach 1947-1991. Za jej początek przyjmuje się rozpad koalicji antyhitlerowskiej, a także przejęcie przez ZSRR terenów Europy Środkowo-Wschodniej, gdzie wprowadzono rządy partii komunistycznych, podlegających decyzjom z Moskwy. Za koniec zimnej wojny przyjmuje się moment upadku systemów komunistycznych w Europie, a przede wszystkim rozpad samego ZSRR, co miało miejsce w 1991 roku. Stany Zjednoczone oraz współpracujące z USA kraje starały się powstrzymać wpływy ZSRR. Doktryna Trumana (Harry Truman był 33 prezydentem USA w latach 1945-1953) zwana była właśnie doktryną powstrzymywania. W 1947 r. Amerykanie ogłosili plan Marshalla, zakładający udzielenie pomocy finansowej krajom zniszczonym przez wojnę. Pod naciskiem Stalina planu nie przyjęły kraje Europy Środkowo-Wschodniej, które w 1949 r. powołały Radę Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. W tym samym roku kraje zachodnie, USA i Kanada założyły NATO, a komunistyczne kraje Europy Środkowo-Wschodniej zawiązały sojusz wojskowy – Układ Warszawski.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika (str. 91-93) i wykonanie zad. 3 w zeszycie ćwiczeń str. 34.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=ip2ZUPV7mgo

Kl. 8 a b c wos

 

Migranci i uchodźcy

                Migracja to masowe przemieszczanie się ludności. W ostatnich latach przybyło do Polski kilkaset tysięcy imigrantów ekonomicznych np. z Ukrainy, Białorusi, Wietnamu, Chin. Uchodźca to osoba, która pod przymusem np. wojny, prześladowań opuszcza swój kraj i osiedla się na innym terytorium. Praw uchodźców w Polsce: bezpieczne schronienie i podstawowa pomoc, zagwarantowanie podstawowych praw obywatelskich, bezpłatne, publiczne kształcenie, dostęp do zasiłku, opieki medycznej i zamieszkanie w ośrodku dla uchodźców. W 2015 r. rozpoczął się kryzys migracyjny w Europie. Z Afryki i Azji napłynęły do Europy miliony uchodźców. 

Polonia to Polacy mieszkający na stałe poza granicami Polski. Od XVIII wieku Polacy osiedlali się w różnych częściach świata. Obecnie Polonia liczy ok. 2,5 mln naszych rodaków.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika str. 83-86 i zapisanie w zeszycie w jakich krajach obecnie mieszka Polonia.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=6SoGBuau2IA

 

Różne oblicza patriotyzmu

                Ojczyzna to miejsce ważne dla każdego człowieka, z którym jesteśmy związani emocjonalnie., gdzie żyje określony naród. Z ojczyzną wiążą nas: język, kultura, naród, ziemia rodzinna, dziedzictwo przodków i los przyszłych pokoleń. Polskie symbole narodowe to: godło, hymn i barwy narodowe. Patriotyzm to uczucie przywiązania do ojczyzny, gotowość do rzetelnej nauki, pracy, poświęceń, poszanowanie własności prywatnej, społecznej, ochrona środowiska naturalnego, uczciwe płacenie podatków, sumienne wykonywanie obowiązków, szacunek wobec innych narodów. Postawy sprzeczne z patriotyzmem: ksenofobia, szowinizm, rasizm, antysemityzm.

                Przeczytajcie ten temat z podręcznika i zapiszcie w zeszycie czym jest szowinizm.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=-NDYOBOdu4E

 

23-27 XI 2020

Kl. 4 a b

Duża ojczyzna – Polska

Polski naród ma własne państwo, położone w środku Europy o nazwie Rzeczpospolita Polska. Zamieszkuje tu 38 milionów ludzi. Graniczymy z siedmioma państwami. Najważniejszymi symbolami Polaków są: flaga (biało-czerwona), godło (orzeł biały w koronie na czerwonym tle) i hymn (Mazurek Dąbrowskiego). Nasze święta państwowe obchodzimy: 3 maja (na pamiątkę uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 r.), 15 sierpnia (Święto Wojska Polskiego, upamiętniające zwycięstwo Polaków nad bolszewikami w 1920 r.) i 11 listopada (Narodowe Święto Niepodległości na cześć odrodzenia się państwa polskiego w 1918 r.). Miłość, szacunek i przywiązanie do ojczyzny o raz gotowość do jej obrony nazywamy patriotyzmem.

                Proszę, abyście przeczytali ten temat z podręcznika (str.51-55) i rozwiążcie zadanie 3 str. 22 w zeszycie ćwiczeń.

                Podaję przydatny link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=jXFILnMMJ-s

Kl. 7 c d

Upadek powstania i represje rosyjskie wobec Polaków

We wrześniu 1863 r. powstanie styczniowe zaczęło przeżywać głęboki kryzys. Opanował go dopiero Romuald Traugutt, który objął stanowisko dyktatora 18 października 1863. Romuald Traugutt powołał regularne oddziały wojska, wprowadził dyscyplinę. Władze powiatowe sformował po części z chłopów. Niestety reorganizacja powstania przyszła za późno. Powstanie słabło. Całości dopełniły jeszcze dwa dekrety wydane 2 marca 1864 przez cara Aleksandra II, w których nadawał on chłopom na własność całą ziemię jaka znajdowała się w ich użytkowaniu. W ten sposób przeciągnął chłopów do obozu przeciwnego powstaniu. 11 kwietnia 1864 schwytany został ostatni dyktator powstania Romuald Traugutt i jego współpracownicy. Aresztowanie to wraz z rozproszeniem ostatnich poważniejszych oddziałów partyzanckich na wiosnę 1864 roku oznaczało właściwie koniec powstania styczniowego. Pojedyncze grupy partyzantów działały jeszcze do września 1864, jednak nie posiadając wsparcia stopniowo ulegały rosyjskiemu wojsku. Szacuje się, że w powstaniu styczniowym zginęły dziesiątki tysięcy osób. Około 400 osób stracono z wyroków sądów, 700 wcielono do armii carskiej, kilkanaście tysięcy zesłano na Syberię, a dziesiątki tysięcy drobnej szlachty z pogranicza polsko-ukraińskiego przesiedlono. Klęska powstania styczniowego spowodowała ogromne straty materialne, ludnościowe oraz konfiskatę majątków uczestników postania Następstwem powstania styczniowego była też likwidacja odrębności i autonomii Królestwa Polskiego. Prowadzono w latach 1864-1876 bezwzględną rusyfikację. Zmieniono nazwę kraju na Przywiślański Kraj i podzielono na 10 guberni. Zlikwidowany został odrębny budżet Królestwa, zamknięto Szkołę Główną w Warszawie, w miejsce, którego utworzono uniwersytet rosyjski. Zakazano działalności oświatowej i kulturalnej w języku polskim, do szkół i urzędów administracyjnych wprowadzono język rosyjski jako język oficjalny. Ostre represje dotknęły również Kościół katolicki i unicki. Dokonano kasacji wszystkich klasztorów w Królestwie, a miastom, które podczas powstania styczniowego czynnie pomagały powstańcom, odebrano prawa miejskie. Powstanie styczniowe przyspieszyło uwłaszczenia chłopów w Królestwie, ogromnie rozszerzyło i umocniło polską świadomość narodową. W walce z zaborcą zjednoczyło rodzący się nowoczesny naród. Polacy wyszli z powstania styczniowego wewnętrznie wzmocnieni.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem i wykonanie zadania 4 i 5 z zeszytu ćwiczeń str. 41. 

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=Wc4szyACY8Q

 

 

Walka o polskość w zaborze rosyjskim

Rusyfikacja - proces przyswajania i celowego narzucania, w którym państwo rosyjskie dążyło do wynarodowienia Polaków w Królestwie Polskim poprzez stopniowe narzucanie im rosyjskiego języka, obyczajów, kultury i wzorców w sztuce. Po upadku powstania styczniowego: zlikwidowana zostaje autonomia Królestwa Polskiego, które zmienia nazwę na Kraj Przywiślański, terytorium kraju zostaje podzielone na 10 guberni, zarządzają nimi generałowie-gubernatorzy. Wprowadzono ciągły stan wojenny, zrusyfikowano administrację i szkolnictwo, nastąpiła konfiskata dóbr kościelnych, zostają zlikwidowane większość zakonów, likwidacji uległ kościół greko - katolicki, wysiedlano i wywłaszczano Polaków. Początkowo rozpoczęto przekształcanie nazw polskich miast na rosyjskie. W 1869 r. została zamknięta Szkoła Główna Warszawska, na której miejscu utworzono uniwersytet z wykładowym językiem rosyjskim. Dodatkowo zamknięto wszystkie szkoły powiatowe. Stopniowo, w latach 1869-1885, następowało całkowite wypieranie języka polskiego z systemu szkolnictwa, zakończone w 1885 sprowadzeniem go do roli języka dodatkowego i nieobowiązkowego. Konfiskaty majątków stosowano także wobec uczestników powstania i właścicieli majątków ziemskich, na których nakładano specjalne podatki. Wprowadzono także zakaz nabywania ziemi przez Polaków. Zlikwidowano całkowicie polskie teatry, czasopisma, szkoły i stowarzyszenia. Naród polski jednak nie poddał się rusyfikacji. W Warszawie działały tajne: Towarzystwo Oświaty Narodowej, Uniwersytet Latający. Polscy nauczyciele, rodzice, księża, twórcy krzewili polskość i rozwijali naszą świadomość narodową.

Proszę przeczytać ten temat z podręcznika i rozwiązać zad. 5 i 6 z zeszytu ćwiczeń str. 43.

Ciekawy link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=FYGEyL0w6fs

https://www.youtube.com/watch?v=vAY1WJXNmPU

 

 

Kl. 8 a b c historia

Niemcy po II wojnie światowej

                Po wojnie Niemcy podzielono na 4 strefy okupacyjne, zarządzane przez USA, W. Brytanię, Francję i ZSRR. 22 schwytanych zbrodniarzy hitlerowskich osądzono na procesie w Norymberdze. Jednak pomiędzy tymi czterema mocarstwami dochodziło do coraz większych nieporozumień w kwestii przyszłości Niemiec. ZSRR chciał wyraźnie kontrolować całe Niemcy, na co nie godziły się pozostałe państwa i w 1949 r. z połączenia 3 stref zachodnich powstało jednolite terytorium nazywane Trizonia. Kiedy rok wcześniej (w 1948 r.) wprowadzono tu nową walutę – markę niemiecką Rosjanie zablokowali wszystkie drogi prowadzące do Berlina Zachodniego, stanowiącego część zachodnich stref. Ta blokada trwała niemal 1 rok i zakończyła się niepowodzeniem Stalina, ponieważ Amerykanie i Brytyjczycy zaopatrywali codziennie okrążonych mieszkańców miasta drogą powietrzną. W 1949 r. Trizonia przekształciła się w Republikę Federalną Niemiec (ze stolicą w Bonn), a z radzieckiej wschodniej strefy okupacyjnej powstało komunistyczne państwo Niemiecka Republika Demokratyczna. Z biegiem czasu coraz bardziej pogłębiały się różnice między zamożną RFN, a komunistyczną NRD. W latach 1950-1953 toczyła się krwawa wojna w Korei, zakończona jej podziałem na 2 państwa.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i rozwiązanie zad. 2 str. 34 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=-y-Mo6X6Rsc

 

Powojenna Polska

Po wojnie Polska należała do najbardziej zniszczonych państw świata. Tzw. majątek narodowy był zrujnowany w 38%. Niektóre miasta jak Warszawa, Kołobrzeg, Wrocław były zniszczone w 90%. Nasi przodkowie musieli przystąpić do tytanicznej pracy przy odbudowie kraju. Dzięki ich ofiarności szybko usuwano skutki wojny. Zagospodarowywano Ziemie Zachodnie i Północne, które nam przyznano po Niemcach. Aby zdobyć poparcie chłopów zaczęto im przyznawać w wyniku reformy rolnej ziemię (z reguły po 5 hektarów). Jednak w dalszej kolejności władza komunistyczna planowała kolektywizację, czyli tworzenie na wsi gospodarstw spółdzielczych i państwowych. Stopniowo państwo przejmowało też fabryki i większość zakładów pracy (nacjonalizacja). Dawni ich właściciele praktycznie nie dostali w wyniku nacjonalizacji żadnego odszkodowania. Tzw. bitwa o handel spowodowała zmniejszenie liczby prywatnych sklepów i hurtowni na rzecz państwowych. W wyniku wymiany pieniędzy w 1950 r. ograbiono Polaków z oszczędności. Przyjmuje się, że do 1949 r. Polska odbudowała (w wyniku tzw. planu trzyletniego) swój przemysł i rolnictwo.

Proszę, abyście przeczytali ten temat z podręcznika i rozwiązali zad. 2 w zeszycie ćwiczeń str. 37.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=sDM9RcN_Ba8

 

Kl. 8 a b c wos

Umiejętności i cnoty obywatelskie

Cnoty obywatelskie to pewne dobre cechy ludzi, których posiadanie jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania państwa. Zaliczamy do nich: męstwo, wierność, patriotyzm, odwaga, odpowiedzialność, solidarność, tolerancja, świadomość swoich praw i obowiązków, a także uznawanie dobra publicznego za najwyższą wartość przy poszanowaniu dobra jednostek. Aktywność społeczna wynika z zainteresowania sprawami publicznymi.  Polega na uczestnictwie w wyborach, działalności w różnych stowarzyszeniach, fundacjach, samorządach. W codziennym życiu powinniśmy okazywać tolerancję, życzliwość i szacunek wobec innych ludzi. Dobry obywatel powinien dążyć do doskonalenia siebie i swego środowiska, wykazywać się odwagą i bronić poglądów nie zawsze cieszących się popularnością.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i napisanie w zeszycie jaka osoba jest dla mnie wzorem postaw obywatelskich.

Ciekawy link z filmem:  https://www.youtube.com/watch?v=Qt9YhCzgGhM

 

 

Działalność organizacji pozarządowych

Społeczeństwo obywatelskie to rodzaj społeczeństwa demokratycznego, w którym obywatele świadomie uczestniczą w życiu publicznym, są aktywni i odpowiedzialni oraz posiadają zdolność samoorganizacji. Najczęściej społeczeństwo obywatelskie podejmuje działania przez organizacje pozarządowe (NGO) na zasadzie wolontariatu. Do organizacji tych zaliczamy:  stowarzyszenia,  fundacje - kluby sportowe i uczniowskie kluby sportowe - organizacje działające na podstawie odrębnych przepisów, jak np. Polski Czerwony Krzyż, Związek Ochotniczych Straży Pożarnych RP, Polski Związek Działkowców, koła łowieckie, komitety społeczne (np. społeczne komitety budowy dróg, wodociągów), spółdzielnie socjalne, spółki działające nie dla zysku, partie polityczne, związki zawodowe, samorządy zawodowe, federacje i konfederacje pracodawców, izby gospodarcze, izby rzemieślnicze, organizacje kościelne, związki rolników, kółka rolnicze i kola gospodyń wiejskich, grupy, takie jak kluby osiedlowe, grupy samopomocowe.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i zapisanie w zeszycie jakie organizacje pozarządowe działają w naszej gminie.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=RPL4EM__r2A

 

30 XI- 4 XII

Kl. 4 a b

Moja rodzina i ojczyzna – ćwiczenia powtórzeniowe

Wśród najważniejszych obowiązków naszych obywateli wyróżniamy: obronę ojczyzny w razie jej zagrożenia, troskę o jej dobre imię, przestrzeganie prawa, rzetelną naukę i pracę, płacenie podatków, ochronę środowiska, działanie na rzecz dobra wspólnego obywateli. Należyte wypełnianie tych obowiązków składa się na postawę patriotyczną. Winniśmy też mieć szacunek wobec naszych symboli (godła, flagi i hymnu) oraz świąt państwowych (3 maja, 15 sierpnia, 11 listopada).

Wspólnie rozwiążemy ćwiczenia powtórzeniowe z podręcznika i zeszytu.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=qKz9wL2GbA0

 

Kl. 7 c d

Zabór pruski – walka z germanizacją

Germanizacja - proces wynarodowienia, poprzez nakłanianie lub przymuszanie ludności polskiej zaboru pruskiego do przyswojenia języka niemieckiego oraz kultury niemieckiej. Po upadku powstania styczniowego nastąpiły masowe aresztowania Polaków. Germanizacja osiągnęła swój szczyt po zjednoczeniu Niemiec. Wtedy do kanclerz Niemiec Bismarck ogłosił akcję "kulturkampf" - "walka o kulturę". Zlikwidowano wtedy całkowicie język polski w administracji i sądownictwie oraz zakazywano prowadzenia mszy w języku polskim. Każdy polski ksiądz, który nie zgodził się prowadzić mszy po niemiecku, był usuwany z urzędu, a polskie kościoły były zamykane. Nazwy polskich miejscowości zaczęto zastępować niemieckimi. Zastąpiono polskich urzędników niemieckimi. Usunięto język polski ze szkół. Wobec dzieci, które odezwały się w szkole po polsku, były stosowane kary cielesne przez niektórych niemieckich nauczycieli. We Wrześni dzieci polskie zostały skatowane przez niemieckich nauczycieli i policję za to, że podczas lekcji religii nie chciały mówić po niemiecku. W 1886 roku rząd niemiecki utworzył Komisję Kolonizacyjną oraz Komisję Generalną, których zadaniem był wykup ziemi od Polaków mieszkających w Wielkopolsce oraz na Pomorzu Gdańskim. Polakom utrudniano kupno gospodarstw (sprawa Drzymały). W zamian na ziemiach tych masowo osiedlano niemieckich chłopów sprowadzanych z głębi Rzeszy. W 1894 r. utworzono tzw. Związek Marchii Wschodnich, przez Polaków zwany Hakatą. Była to organizacja zrzeszająca niemieckich nacjonalistów prowadząca ostrą propagandę antypolską. Polacy nie poddali się germanizacji. Zakładali towarzystwa rolnicze, biblioteki, Towarzystwo Czytelni Ludowych, spółki zarobkowe.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i rozwiązanie zad.2 i 3 str. 45.

Przydatny linki z filmami: https://www.youtube.com/watch?v=1ujQsgSnSG0

 

Autonomia w Galicji

Galicja uzyskała autonomię (dużą samodzielność w sprawach polityki wewnętrznej) i samorząd lokalny w postaci Sejmu Krajowego w Lwowie – 1861. Pozostałe cechy autonomii:

a) spolszczenie galicyjskiej administracji i szkolnictwa,

b) mianowanie namiestnikiem Polaka – Agenor Gołuchowski,

c) polonizacja Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szkoły Sztuk Pięknych w Krakowie oraz Uniwersytetu Jana Kazimierza i Politechniki we Lwowie,

d) utworzono Akademię Umiejętności w Krakowie,

e) partie polityczne mogły uczestniczyć w życiu politycznym i parlamentarnym,

Autonomia ta była namiastką niepodległości, jednak dzięki niej zaczęło się rozwijać narodowe życie kulturalne, szkolnictwo i życie polityczne. W Galicji znajdowali schronienie działacze niepodległościowi z zaboru rosyjskiego i niemieckiego. Tutaj ukazywały się prace zakazane przez cenzurę rosyjską i niemiecką. Władzę w Galicji sprawowali konserwatywni politycy, nastawieni ugodowo do władz Austro-Węgier. Większość chłopów żyła w skrajnej nędzy.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i rozwiązanie zad. 4 str. 47 w zeszycie ćwiczeń

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=WTkd8R1gs40

 

Kl. 8 a b c historia

Tworzenie podstaw władzy komunistycznej

Z chwilą wkroczenia Armii Czerwonej w 1944 r. do Polski było wiadomo, że przywódca sowiecki Stalin będzie chciał narzucić nam rząd komunistyczny zależny od Rosjan. W tym celu Stalin powołał w Moskwie rząd tzw. PKWN - złożony z polskich komunistów, a następnie  kazał go przerzucić sowieckimi samolotami do Polski. To dlatego Rosjanie nie pomogli powstaniu warszawskiemu, aby móc zapewnić władzę polskim komunistom. Oznaczało to także, że zarówno Rosjanie jak i podległy polskim komunistom aparat bezpieczeństwa będą zwalczać i prześladować wszelką opozycję związaną głównie z Armią Krajową. Nastepnie PKWN przekształcił się w Rząd Tymczasowy i Tymczasowy Rząd jedności Narodowej. Z narzuceniem Polsce obcego komunistycznego porządku nie pogodzili się tzw. żołnierze wyklęci, którzy nadal prowadzili walkę z formacjami radzieckimi (NKWD) i polskimi- komunistycznymi (UB, milicją, KBW). Wobec olbrzymiej przewagi sił władzy byli skazani na klęskę. W marcu 1945 r. Rosjanie uprowadzili 16 przywódców polskiego podziemia, a w lipcu zamordowali ok. 600 osób w tzw. obławie augustowskiej. Świadectwem nieuczciwej i brutalnej walki o władzę ze strony polskich komunistów były sfałszowane: tzw. referendum ludowe (1946) i wybory do sejmu w styczniu 1947 r. W ich wyniku praktycznie zdławiono demokratyczną opozycję (PSL), a jej przywódca Stanisław Mikołajczyk w obawie o swoje życie musiał uciekać z Polski. W 1948 r. z połączenia PPR i PPS powstała partia komunistyczna PZPR.

Proszę abyście zapoznali się z tematem z podręcznika i rozwiązali zad. 4 w zeszycie ćwiczeń str. 39.

Ciekawy link z filmem:  https://www.youtube.com/watch?v=-5LuMhliicQ

 

Różne koncepcje walki z władzą komunistyczną

W latach 1945 i 1947 władze komunistyczne ogłosiły amnestię czyli darowanie kar za walkę z Sowietami i komunistami skierowaną do żołnierzy konspiracji. Była to fałszywa obietnica powrotu do normalnego życia – wielu konspiratorów po ujawnieniu trafiło do więzienia. 19 stycznia 1945 r. rozwiązano AK, ale powstało antykomunistyczne podziemia: „Wolność i Niezawisłość” oraz oddziały partyzanckie walczące z Sowietami i bezpieką. Od lat 90 – tych partyzantów nazywamy żołnierzami wyklętymi. Po II wojnie Polska była krajem prawie jednowyznaniowym (katolicy – 90% wszystkich Polaków). Kościół katolicki reprezentował naród wobec władzy narzuconej przez ZSRR. Wzywał władzę do poszanowania praw społeczeństwa. Prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński chciał prowadził rozważna politykę wobec władz komunistycznych, bronił praw człowieka, narodu, Kościoła. W latach 1953-1956 był za to więziony. Wielu Polaków nie wróciło do komunistycznego kraju – osiedlili się w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie. Działały tu polskie instytucje na emigracji np. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie b) Związek Harcerstwa Polskiego poza granicami Kraju, polskojęzyczne stacje radiowe na Zachodzie np. Rozgłośnia Polska Radia Wolna Europa.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i wykonanie zad. 3 i 4 str. 41 w zeszycie ćwiczeń.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=5NrttilfJYs

 

Kl. 8 a b c wos

Aktywność obywatelska młodych

Przykłady aktywności młodych w środowisku lokalnym:

- rozwijanie swoich pasji i zainteresowań,

- uczestnictwo w organizacjach młodzieżowych,

- udział w akcjach społecznych i happeningach,

- zgłaszanie własnych inicjatyw i pomysłów,

- udział w samorządzie szkolnym,

- interesowanie się wydarzeniami społeczno- politycznymi,

-działalność w wolontariacie.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika str. 100-101 i zapisanie w zeszycie jak możemy działać w samorządzie szkolnym.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=KzyXzKoGjw4

 

Akcje i inicjatywy wolontariatu

                Idea wolontariatu opiera się na bezinteresownej potrzebie pomagania drugiemu człowiekowi. Wolontariat wspiera potrzebujących, ale także uczy współpracy zespołowej, odkrywa nowe umiejętności i nawiązuje ciekawe kontakty, pozwala lepiej docenić własną sytuację, uczy optymizmu. Odmiany wolontariatu: krótkoterminowy, długoterminowy, hospicyjny, szkolny, e-wolontariat, wolontariat w NGO. Przykłady akcji charytatywnych: programy Caritas, Szlachetna Paczka, Akcja Pajacyk, WOŚP, programy UNICEF, wolontariat dla zwierząt i przyrody. Możemy tez przekazywać 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i zapisanie w zeszycie jakie akcje charytatywne są w naszej gminie.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=eF5Sl-kLxGU

 

7-11 XII 2020

 

Kl. 4 a b 

Początki państwa polskiego

O początkach państwa polskiego wiemy mało, ponieważ do naszych czasów przetrwało niewiele źródeł historycznych. Dopiero w XII wieku powstała kronika Anonima Galla. Naukowcy ustalili, że w IX wieku tereny dzisiejszych ziem polskich zamieszkiwały plemiona słowiańskie. Każde z nich zajmowało określone terytorium. Jednym z najsilniejszych plemion okazali się Polanie, którzy mieli swoje siedziby w Wielkopolsce. W X wieku podbili oni sąsiednie terytoria i zorganizowali państwo. Od nazwy ich plemienia pochodzi nazwa Polska (w języku łacińskim – Polonia). Najważniejszym grodem Polan było Gniezno, stąd określenie państwo gnieźnieńskie. Pierwszym historycznym władcą w państwie gnieźnieńskim był książę Mieszko I, według legendy potomek Piasta. Jedną z najważniejszych decyzji, które wówczas podjął Mieszko, było wprowadzenie nowej religii – chrześcijaństwa. W tym celu poślubił czeską księżniczkę Dobrawę i za pośrednictwem jej kraju w 966 roku przyjął chrzest. Tym samym książę zrównał się z innymi władcami Europy, którzy przed nim zdecydowali się na takie posunięcie. W Poznaniu ustanowiono pierwsze biskupstwo. Na dwór Mieszka przybyli duchowni i zakonnicy, którzy umieli czytać i pisać po łacinie – w języku, którym posługiwała się chrześcijańska Europa. Prowadzili korespondencję z innymi dworami, spisywali dokumenty, kroniki i roczniki. Zaczęto także budować pierwsze kościoły i klasztory.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i rozwiązanie krzyżówki ze str. 26 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link z filmem:    https://www.youtube.com/watch?v=DyGmAuz8hXI

 

Kl. 7 c d

Ziemie polskie w II połowie XIX wieku – ćwiczenia powtórzeniowe

W nocy z 22 na 23 stycznia 1863r. Komitet Centralny Narodowy ogłosił się Tymczasowym Rządem Narodowym, i w imieniu Polski, Litwy i Rusi, czyli ziem dawnej Rzeczypospolitej, wypowiedział wojnę Rosji. W trzydziestu trzech miejscowościach Królestwa Polskiego źle uzbrojone odziały powstańcze przypuściły atak na rosyjskie garnizony wojskowe. Przez ponad półtora roku słabo uzbrojeni i wyszkoleni powstańcy prowadzili wojnę partyzancką z 340-tysięczną armią rosyjską. Uczestników powstania, którym nie udało się zbiec za granicę, władze carskie karały śmiercią lub z najlepszym wypadku zesłaniem na Sybir. Konfiskowano także ich majątki. Zniszczono resztki autonomii Królestwa Polskiego. Władze rosyjskie usunęły język polski ze szkół i urzędów. Władze pruskie rozpoczęły germanizację ziem zaboru pruskiego od szkolnictwa i urzędów. Antypolski charakter miały Komisja Kolonizacyjna (wykupująca ziemie od Polaków) i organizacja Hakata. Polacy jednak nie poddali się germanizacji i organizowali legalne stowarzyszenia. W latach 1869-1871 przywrócono w Galicji język polski jako obowiązujący w urzędach, sądach i szkołach wszystkich szczebli. Urzędy oddano Polakom, a stanowisko namiestnika, który stał na czele administracji, powierzono również Polakowi. W Galicji, podobnie jak w innych prowincjach Austro- Węgier, powołano też Sejm Krajowy, który decydował o niektórych sprawach Polaków.

Proszę o zapoznanie się z tematem powtórzeniowym z podręcznika str.105-107. Wspólnie rozwiążemy ćwiczenia powtórzeniowe z podręcznika i zeszytu ćwiczeń.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=EJNKp2Bj0t4&t=403s

 

Wynalazki przełomu XIX i XX wieku

W latach 70. XIX wieku nastąpiła II fala rewolucji przemysłowej (epoka stali i elektryczności). W efekcie rozwoju fizyki i chemii postępowało uprzemysłowienie wielu krajów Europy, Ameryki oraz Azji (głównie Japonii).   Zjawisko elektryczności (ważniejsze wynalazki):

- Michael Faraday – zbudowanie pierwszego modelu silnika elektrycznego (1831),

- Ernst Werner von Simens – zbudowanie pierwszej trakcji elektrycznej – uruchomienie tramwajów elektrycznych,

 – Thomas Edison: wynalezienie żarówki (1871), uruchomienie w Nowym Jorku pierwszej elektrowni miejskiej – uruchomienie procesu elektryfikacji.

Komunikacja:

- skonstruowanie telefonu przez Alexandra Bella (1876),

- niezależne od siebie opatentowanie radia przez Guglielmo Marconiego i Aleksandra Popowa (1896),

- wynalezienie kinematografu – bracia Lumière (1895),

- 1863 – otwarcie w Londynie pierwszą szybką linię metra.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika str.110-111 i wykonanie zad. 6 str. 51 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=ksoNWmHP6XM

Kl. 8 a b c historia

Żołnierze wyklęci

Żołnierze wyklęci byli żołnierzami polskiego powojennego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR.  Walcząc z siłami nowego agresora, musieli  zmierzyć się z ogromną, wymierzoną w nich propagandą Polski Ludowej, która nazywała ich „bandami reakcyjnego podziemia”. Z kolei osoby działające w antykomunistycznych organizacjach i oddziałach zbrojnych, które znalazły się w kartotekach aparatu bezpieczeństwa, określono mianem „wrogów ludu”. Liczbę członków wszystkich organizacji i grup konspiracyjnych szacuje się na 120-180 tysięcy. Większość akcji oddziałów podziemia antykomunistycznego było wymierzonych w oddziały zbrojne UB, KBW czy MO. Żołnierzy Wyklętych dotknęły ogromne prześladowania. W walkach podziemia z władzą zginęło około 9 tys. konspiratorów. Kolejnych kilka tysięcy zostało zamordowanych na podstawie wyroków komunistycznych sądów lub  zmarło w więzieniach.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika str. 110-111.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=sjQiPHrPVpI

 

Stalinizm w Polsce

Sytuacja polityczna Polski po 1945r. była bardzo ciężka. II wojna światowa nie przyniosła oczekiwanej wolności, gdyż władza trafiła w ręce komunistów z Bolesławem Bierutem na czele, a Polska została uzależniona od Rosji. Większość decyzji zapadała bowiem w Moskwie i wydawał je Józef Stalin. Ważne stanowiska w Polsce piastowali Rosjanie na czele z marszałkiem Rokossowskim. Stąd też lata 1945 - 1956 określa się mianem stalinizmu albo terroru stalinowskiego. Władza opierała swój autorytet na bardzo rozbudowanym aparacie przemocy. Powołano Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, czyli tzw. "bezpiekę", które zajmowało się "karaniem" nieposłusznych jednej i słusznej idei obywateli. Bezpiece podlegała Milicja Obywatelska (MO) i Urząd Bezpieczeństwa (UB). Władza ludowa represjonowała zwłaszcza Polaków, którzy w czasie wojny walczyli w Armii Krajowej. Odbywały się liczne sfingowane procesy, w których żołnierze ci byli oskarżani np. o próby obalenia nowej władzy. Młodzieży wpajano zasady komunizmu. Zapisywano ją do Związku Młodzieży Polskiej.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika str. 112-114 i rozwiązanie zad. 1 str. 42 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=BJlMMmi1ypc

 

 Kl. 8 a b c  wos

 

Zachowania etyczne w działaniach obywatelskich

Etyk to nauka o moralności, dobru i złu, o tym co powinniśmy robić, a czego unikać. Najważniejsze wartości etyczne to: profesjonalizm, uczciwość, transparentność, odpowiedzialność. Polityk to osoba, która powinna świecić dobrymi manierami, elegancją. Ktoś, na kogo patrzyłoby się z podziwem, na jego chęć ulepszenia wspólnego kraju wszystkich obywateli. Etyka biznesu to nauka opisująca jak powinni postępować przedsiębiorcy wobec konsumentów, pracowników, państwa. Polityk, przedsiębiorca  czy zwykły, niekoniecznie szary obywatel powinien zachowywać zasady etyki i moralności. Świadczy to o naszej kulturze, dobrych manierach i wychowaniu. Przykry jest fakt, iż osoby o najwyższych stanowiskach, które reprezentują nasz kraj na arenie międzynarodowej zapominają często o tych normach.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika str. 106-107 i zapisanie w zeszycie czym jest transparentność.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=mgZ45ke16mY

 

Nieprzestrzeganie zasad etycznych

Przykłady łamania zasad etycznych w przestrzeni publicznej: mobbing (szykanowanie kogoś), dyskryminacja pracowników, uchylanie się od płacenia podatków, nieuczciwy lobbing (wywieranie nacisku na polityków, aby uzyskać lepsze warunki dla biznesu), zanieczyszczanie środowiska naturalnego, dezinformowanie opinii publicznej (fake newsy), nieuczciwa reklama, nepotyzm (faworyzowanie krewnych, przyjaciół), korupcja. To wszystko skutkuje utratą zaufania do polityków, nieuczciwą konkurencją, niskim zainteresowaniem obywateli sprawami państwa.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem i zapisanie w zeszycie jakie państwa na świecie uznaje się za najmniej skorumpowane.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=5sekMuxu4a4

 

14-18 XII 2020

Kl. 4 a b

Pierwszy król Polski

Bolesław, zwany Chrobrym (czyli Walecznym) albo Wielkim, urodził się około 967 roku. Był dzieckiem Mieszka I, księcia Polski i Dobrawy, córki księcia Czech Bolesława. W 992 r. objął rządy w państwie polskim. Za jego panowania miała miejsce misja chrześcijańska biskupa Wojciecha do Prus. Biskup tam zginął i papież ogłosił go pierwszym polskim świętym. W roku 1000 do Gniezna na grób św. Wojciecha przybył cesarz niemiecki Otto III. Wtedy na zjeździe gnieźnieńskim cesarz ustanowił arcybiskupstwo w Gnieźnie i zawarł przymierze z Bolesławem. W 1025 r. Bolesław Chrobry został koronowany na pierwszego króla Polski.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i rozwiązanie zad. 3 str. 28 w zeszycie ćwiczeń

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=zYWOE9CgEmA

 

Kl. 7 c d

Miasto XIX wieku

W XIX wieku zmieniał się wygląd miast. Poszerzano i brukowano ulice. Tak szybka urbanizacja zwiększyła zapotrzebowanie na wodę i energię elektryczną. Pojawił się także problem usuwania nieczystości i odpadów, więc niezbędna okazała się budowa sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Koniecznością stało się oświetlanie ulic po zmroku. Po miastach jeździły samochody, tramwaje. Budowano pierwsze wieżowce, metro. W 1885 roku dwaj Niemcy: Karol Benz i Gotlib Daimler zbudowali pierwszy samochód z silnikiem spalinowym, a w 1903 roku Amerykanie – bracia Wilbur i Orville Wright zastosowali silnik spalinowy do napędu samolotu. Wynalazek miał ogromne znaczenie dla transportu i życia codziennego. Samochód był początkowo ekstrawaganckim luksusem, ale w ciągu kilkudziesięciu lat stał się zwykłym narzędziem pracy u udogodnienia życia. Umasowienie produkcji samochodów nastąpiło najwcześniej w Ameryce. Henry Ford  w 1907 roku wyprodukował w swojej fabryce tani samochód osobowy – Tin Lizzie. W 1909 roku Ford dzięki taśmowemu systemowi produkcji budował już 12 tysięcy sztuk aut rocznie. W zakresie medycyny szeregu odkryć dokonał Ludwik Pasteur, który zapoczątkował naukę o mikrobach-bakteriologię i wynalazł szczepionkę przeciw wściekliźnie.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika str. 112-116 i wykonanie zad. 2 str. 50 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=ksoNWmHP6XM&t=203s

 

Narodziny kultury masowej. Przemiany obyczajowe.

                Schyłek XIX wieku jest nazywany piękną epoką ze względu na długi okres pokoju. W dziewiętnastowiecznej Europie było coraz powszechniejsze uczestnictwo obywateli w życiu państwowym i publicznym. Coraz więcej ludzi umiało czytać i pisać oraz wykazywało zainteresowanie wydarzeniami politycznymi. Rozwinęło się dziennikarstwo i powstały specjalne agencje prasowe, zbierające wiadomości z różnych części kuli ziemskiej. Wznoszono wspaniałe biblioteki, opery i sale koncertowe. Powstawały muzea, a także kliniki i szpitale. Ulice upiększały fontanny i pomniki. Rytm życia codziennego wyznaczały praca i rozrywka. Liczne sklepy i magazyny oraz powstające domy towarowe uzupełniały miejski krajobraz. Podobnie jak pałace, wille i rezydencje, które należały do fabrykantów i bankierów, a także starej arystokracji i elit władzy. W ciasnych pomieszczeniach wielopiętrowych kamienic czynszowych żyli robotnicy, a na przedmieściach w barakach - w najprymitywniejszych warunkach - biedota. Upowszechniła się turystyka. Masową rozrywką były zawody sportowe, kino.

                Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i wykonanie zad. 4 str. 53 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=RMsinof71jM&t=98s

 

Kl. 8 a b c historia

Gospodarka komunistyczna i socrealizm

Cały plan rozwoju gospodarki był podporządkowany komunistycznej ideologii, której jednym z najważniejszych założeń było przekonanie o wyższości własności społecznej nad prywatną. Własność zakładów pracy niemal wyłącznie była państwowa co znacznie ułatwiało podporządkowanie gospodarki, której narzucano plany do zrealizowania. Na wsiach rozpoczęto kolektywizację - proces zmuszania chłopów do tworzenia spółdzielni produkcyjnych. W zapomnianej dziś socrealistycznej prozie, poezji czy zwłaszcza w filmach socrealistycznych, propagandowych, praca służy budowaniu socjalizmu. Bohaterem pozytywnym był na ogół robotnik przekraczający normy, pracujący zacięcie np. w fabryce czy na budowie, zaangażowany politycznie i bezwzględnie zwalczający wszechobecny sabotaż... Doceniano się pracę kołchoźników czy pracowników PGR-ów. Trud nielicznych prywatnych rzemieślników czy kułaków krytykowano, bowiem twierdzono, że pracują oni na swoim, nie dla dobra wspólnego, dążą do wzbogacania się, są kapitalistami. W 1952 r. opracowano komunistyczną Konstytucję PRL.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 115-118)i wykonanie zad. 3 str. 43 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=gVqJac5OWrk

 

 

Za żelazną kurtyną

W Europie Środkowo-Wschodniej komuniści wprowadzali ustrój polityczny wzorowany na stalinowskim. Znieśli wolność słowa, prześladowali opozycję, Kościół. Najważniejsze decyzje musiały zatwierdzać władze ZSRS. W 1953 r. zmarł Stalin. Nastał czas odwilży, rehabilitowania niesłusznie skazywanych ludzi. Na Węgrzech, podobnie jak w Polsce, społeczeństwo domagało się liberalizacji i odnowy wewnętrznych stosunków społecznych i gospodarczych. Tam również w 1955 r. potępiono naruszanie prawa przez aparat władzy, ogłoszono amnestię dla więźniów politycznych, rehabilitowano ofiary represji, rozpoczęto liberalizację gospodarki. W 1956 r. wybuchło tu antysowieckie powstanie, które wojska sowieckie krwawo stłumiły. Zginęło ponad 3 tys. Węgrów. W 1968 r. spod dominacji ZSRS próbowała wyzwolić się Czechosłowacja. Wydarzenia te nazwano Praską Wiosną.  Reformy w państwie zahamowała interwencja wojsk Układu Warszawskiego. Zabito ok. 100 Czechów.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i wykonanie zad. 5 str. 45 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=2u7VEWrhazQ&t=41s

 

Kl. 8 a b c wos

Wspólnoty narodowe, etniczne i obywatelskie – ćwiczenia powtórzeniowe

                Naród - grupa ludzi których łączy kultura, język, religia, historia, pochodzenie etniczne oraz poczucie wspólnoty i odrębności od innych narodów. Obywatelstwo - więź prawna, która łączy jednostkę z państwem; państwo chroni obywatela, a w zamian oczekuje wywiązywania się z obowiązków (np. przestrzegania prawa, płacenia podatków). Symbole narodowe zaświadczają o fakcie istnienia narodu i państwa, stanowią czynnik jednoczący wspólnotę narodową, mają wpływ na kształtowanie się świadomości narodowej. Symbole nawiązują do tradycji historycznej państwa i narodu, są chronione w konstytucji. Mniejszości narodowe i etniczne stanowią niewielki procent naszego społeczeństwa oraz są chronione prawnie oraz posiadają duże uprawnienia.

Wspólnie powtórzymy powyższe tematy.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=Cgkcysb6QSI

 

Państwo i jego funkcje

Państwo to polityczna organizacja społeczeństwa, wyposażona w suwerenną władzę, jest organizacją terytorialną i przymusową. Państwo obejmuje trzy elementy: ludność, terytorium i władzę. Funkcje państwa:

- zewnętrzna: obrona granic, polityka międzynarodowa

- wewnętrzna:

· prawodawcza- ustala ład prawny, normy zachowania

· administracyjna- zarządzanie swoim terytorium

- gospodarczo-organizatorska- organizowanie gospodarki

· porządkowa- prokuratura, policja

· socjalna- bezpieczeństwo socjalne, dbałość o warunki pracy, BHP, itd.

· kulturalno-oświatowa- zorganizowanie oświaty, instytucji kultury, dbałość o zabytki.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i zapisanie w zeszycie czym jest racja stanu.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=Uy3xOKlAm-8

21-22 XII 2020

 

Kl. 4 a 

Gniezno w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego

Gniezno jest uważane za pierwszą stolicę państwa polskiego. Było najważniejszym grodem dynastii Piastów. Znajdowała się tu siedziba księcia i katedra. W podgrodziach czyli osadach przylegających do grodu mieszkali rzemieślnicy i kupcy. Tutaj organizowano targi. Płacono srebrnymi monetami, skórami zwierząt, muszlami, płótnem itp. Bezpieczeństwa grodu strzegli wojowie. Wszyscy poddani musieli składać daniny księciu.

                Zapoznajcie się z tym tematem w podręczniku str. 66-67.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=SZBhDy90W9Y&t=24s

 

Kl. 7 c d

Masy wkraczają do polityki

                W XIX wieku w Europie występowały głównie 2 typy państw: monarchie parlamentarne i republiki parlamentarne. Podział władzy gwarantowała konstytucja. Poszerzano prawa wyborcze, które były: tajne, bezpośrednie, powszechne i równe.. W Wielkiej Brytanii wprowadzono powszechne (dla wszystkich obywateli) prawo wyborcze. O prawo do głosowania walczyły też kobiety (ruch sufrażystek). Robotnicy tworzyli związki zawodowe. Dzięki ich postawie wprowadzano ustawodawstwo socjalne, poprawiające warunki życia robotników.

                Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str.122-125) i wykonanie zad. 1 str. 54 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=c0s9ZiqQvmc

 

Kl. 8 a b c historia

Polska i świat po II wojnie światowej – ćwiczenia powtórzeniowe

                Po II wojnie światowej Polska odrodziła się jako państwo w nowych granicach i niestety z nowym systemem politycznym z kierowniczą rolą komunistów, uzależnionych od ZSRR. Doszli oni do władzy w wyniku wyzwolenia naszego kraju przez Armię Czerwoną oraz stopniowego niszczenia jakiejkolwiek opozycji, skupionej głównie w Polskim Stronnictwie Ludowym i zbrojnym podziemiu. W tym celu fałszowano kolejne wybory, przejęto aparat bezpieczeństwa, milicję, wojsko, aby utrzymać władzę za wszelką cenę. Sukcesem naszego społeczeństwa była szybka odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych. Jednak narzucone nam ze wschodu: industrializacja (rozbudowa przemysłu ciężkiego) i kolektywizacja wsi przyczyniły się do niskiego poziomu życia społeczeństwa. Konstytucja PRL potwierdziła faktyczną władzę w Polsce partii komunistycznej PZPR. Dopiero po śmierci Stalina  władze odeszły od masowych represji, ale utrzymały system komunistyczny. Wskutek zaborczej polityki Stalina oraz zimnej wojny pomiędzy wielkimi mocarstwami w 1949 r. powstały 2 państwa niemieckie: demokratyczna RFN i komunistyczna NRD.

                Proszę o powtórzenie tego tematu z podręcznika str. 123-125. Wspólnie rozwiążemy ćwiczenia z podręcznika i zeszytu ćwiczeń.

  Przydatny link:    https://www.youtube.com/watch?v=6-6Hi-tzT2U

                                  

Kl. 8 a b c wos

Fundamentalne zasady demokracji

                Demokracja narodziła się w starożytnych Atenach i oznacza władzę ludu czyli obywateli. U nas panuje demokracja pośrednia to znaczy obywatele sprawują władzę poprzez swoich przedstawicieli, których wybrali w demokratycznych wyborach. Podstawowe zasady demokracji:

- suwerenność narodu - źródłem władzy jest naród, który jest uprawniony do decydowania i rozstrzygania w sprawach najważniejszych dla państwa np. wybierając parlament, uczestnicząc w referendum,

- pluralizm - w państwie możliwe jest istnienie wielu partii i innych organizacji politycznych, które są niezależne od władz państwowych ani od siebie wzajemnie,

- trójpodział władz - władza państwowa dzieli się na ustawodawczą (odpowiedzialną za stanowienie prawa), wykonawczą (mającą je realizować w praktyce) i sądowniczą (rozstrzygająca spory na podstawie obowiązujących norm prawnych),

- rządy prawa - państwo prawa istnieje wtedy, gdy organizacja i działanie władzy publicznej oparte są na prawie.

                Obywatele mogą organizować głosowania-referendum ogólnokrajowe lub lokalne w sprawach ich dotyczących.

                Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i zapisanie w zeszycie czy według was Polska jest państwem demokratycznym.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=ZhK0AJuJsBI

 

18-22 I 2021

Kl. 4 a  b

Ostatni z Piastów

Kazimierz Wielki - (1310-1370) urodził się w Kowalu. Był królem Polski od 1333r. Syn Władysława Łokietka, ostatni król z dynastii Piastów. W 1343r zawarł z Krzyżakami pokój w Kaliszu, odzyskując Kujawy ziemie dobrzyńską. W okresie panowania Kazimierza Wielkiego nastąpił szybki rozwój gospodarczy, polityczny i kulturalny kraju; przeprowadzono reformy skarbowe (podatków, ceł, pieniądza), sądowe. Wprowadzono jednolite prawo (statuty Kazimierza Wielkiego); popierał rozwój miast, zakładał nowe wsie; rozbudował system obronny państwa, wznosząc 50 zamków warownych i otaczając 27 miast murami obronnymi, zreformował wojsko. W 1364 założył uniwersytet w Krakowie. Umocnił władzę króla oraz międzynarodowe znaczenie naszego państwa, przyłączył do Polski Ruś Halicką. Zorganizował zjazd królów i książąt w Krakowie.

Proszę abyście zapoznali się z tym tematem z podręcznika. Wspólnie rozwiążemy zadania: 1,2,3 z zeszytu ćwiczeń str. 30-31.

Przydatny link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=j_KVVIY3mMk

 

Kl. 7 c d

Nowe ideologie w XIX wieku

XIX wiek bywa nazywany “wiekiem ideologii”, ponieważ w tym czasie narodziły się wielkie systemy światopoglądowe wpływające na życie społeczne aż do naszych czasów.

Liberalizm głosił wolność jednostki, równość wszystkich obywateli wobec prawa, swobodę gospodarczą, krytykę absolutyzmu i feudalizmu, postulował ograniczenie udziału państwa w gospodarce (przedstawiciel Adam Smith).

Konserwatyzm - zwolennicy monarchii, zachowania tradycyjnych wartości i dotychczasowej hierarchii społecznej, przeciwnicy liberałów, krytyka industrializacji, demokratyzacji (Edmund Burke)

Socjalizm-  głoszenie stworzenia w sposób pokojowy systemu opartego na sprawiedliwości społecznej, wspólnej własności, postulowanie zmian w prawie, organizowaniu pracy, poprawy warunków pracy i życia robotników (Robert Owen).

Komunizm– krytyka kapitalizmu, robotnicy powinni na drodze rewolucji przejąć władzę i wprowadzić ustrój komunistyczny (bezklasowy, bez własności prywatnej, środki produkcji: fabryki, ziemia jako wspólne dobro obywateli). Karol Marks, Fryderyk Engels zawarli te poglądy w  „Manifeście komunistycznym”.

Nacjonalizm– naród jest najwyższą wartością, a więc wszystkie warstwy społeczne powinny ze sobą solidarnie współpracować, przeciwnicy rewolucji. Walczyli z germanizacją, rusyfikacją, krzewili polskość (Roman Dmowski).

Proszę o zapoznanie się z tym tematem i rozwiązanie zad. 2 (str. 54) w zeszycie ćwiczeń.

Link: https://www.youtube.com/watch?v=QbePRF1xtXs

 

Partie polityczne na ziemiach polskich w XIX wieku

W 1887 powstały dwie tajne organizacje: Liga Polska, założona w Genewie przez weterana Powstania Styczniowego Zygmunta Miłkowskiego oraz Związek Młodzieży Polskiej „Zet”, założony w Krakowie przez Zygmunta Balickiego. W 1888 „Zet” włączono do Ligi Polskiej. Początek ruchu narodowego datuje się na 1893 rok, gdy radykalni działacze Ligi Polskiej (na czele Roman Dmowski) przejęli władzę w organizacji i zmienili nazwę na Liga Narodowa. Sformułowali program polityczny oparty na ideologii nacjonalizmu. Głównym organem prasowym ruchu był założony przez Dmowskiego w 1895 „Przegląd Wszechpolski”. W 1897 działacze Ligi Narodowej utworzyli Stronnictwo Narodowo-Demokratyczne, które działało na terenie wszystkich zaborów, początkowo jako tajna organizacja, później jako jawnie działająca partia polityczna. Endecy walczyli o powrót języka polskiego do szkół i urzędów. Niechętnie odnosili się do Żydów i Niemców. Potępiali też socjalizm.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 127-129) i rozwiązanie zad. 1 w zeszycie ćwiczeń str. 56.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=5TUnVyS4alw

 

Kl. 8 a b c historia

Polska i świat po II wojnie światowej – ćwiczenia powtórzeniowe

                Po II wojnie światowej Polska odrodziła się jako państwo w nowych granicach i niestety z nowym systemem politycznym z kierowniczą rolą komunistów, uzależnionych od ZSRR. Doszli oni do władzy w wyniku wyzwolenia naszego kraju przez Armię Czerwoną oraz stopniowego niszczenia jakiejkolwiek opozycji, skupionej głównie w Polskim Stronnictwie Ludowym i zbrojnym podziemiu. W tym celu fałszowano kolejne wybory, przejęto aparat bezpieczeństwa, milicję, wojsko, aby utrzymać władzę za wszelką cenę. Sukcesem naszego społeczeństwa była szybka odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych. Jednak narzucone nam ze wschodu: industrializacja (rozbudowa przemysłu ciężkiego) i kolektywizacja wsi przyczyniły się do niskiego poziomu życia społeczeństwa. Konstytucja PRL potwierdziła faktyczną władzę w Polsce partii komunistycznej PZPR. Dopiero po śmierci Stalina  władze odeszły od masowych represji, ale utrzymały system komunistyczny. Wskutek zaborczej polityki Stalina oraz zimnej wojny pomiędzy wielkimi mocarstwami w 1949 r. powstały 2 państwa niemieckie: demokratyczna RFN i komunistyczna NRD.

                Proszę o powtórzenie tego tematu z podręcznika str. 123-125. Wspólnie rozwiążemy ćwiczenia z podręcznika i zeszytu ćwiczeń.

  Przydatny link:    https://www.youtube.com/watch?v=6-6Hi-tzT2U

 

 Kl. 8 a b c wos

Referendum jako forma demokracji bezpośredniej

Referendum (głosowanie ludowe) – forma głosowania o charakterze powszechnym, najbliższa ideałowi demokracji bezpośredniej, w której udział mogą brać wszyscy obywatele uprawnieni do głosowania (tj. mający czynne prawo wyborcze). W czasie referendum obywatele całego państwa lub jego części wyrażają swoją opinię w kwestii poddawanej głosowaniu. Zgodnie z Konstytucją RP referendum może zarządzić: Sejm RP bezwzględną większością głosów w obecności przynajmniej połowy ustawowej liczby posłów oraz Prezydent za zgodą Senatu. Projekt referendum mogą zgłosić obywatele (minimum 500 tys. podpisów). Referendum lokalne może zostać przeprowadzone na obszarze gminy, powiatu bądź województwa, w sprawie samoopodatkowania się mieszkańców bądź wcześniejszego odwołania organu stanowiącego (rady gminy, rady powiatu, sejmiku województwa), bądź organu wykonawczego gminy (wójtów, burmistrzów, prezydentów miast). Odbywa się ono z inicjatywy organu stanowiącego lub na wniosek mieszkańców uprawnionych do głosowania w liczbie: 10% mieszkańców gminy (powiatu), 5% mieszkańców województwa. Wymagana frekwencja wynosi 30%. W przypadku odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich, minimalna frekwencja wynosi 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i zapisanie w zeszycie kiedy odbyło się referendum w sprawie przystąpienia Polski do UE.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=CYtQXpb9ixs

 

 

 

25-29 I 2021

Kl. 4 a b

Polska Piastów - ćwiczenia powtórzeniowe

Państwo polskie powstało w X wieku i jego twórcą był książę Mieszko I. Jego następca Bolesław Chrobry został pierwszym królem Polski. Za panowania Mieszka II nasz kraj został zaatakowany przez sąsiadów i poważnie zniszczony. Dopiero książę Kazimierz Odnowiciel odbudował go i przeniósł stolicę Polski z Gniezna do Krakowa. Kolejni władcy Bolesław Śmiały i Bolesław Krzywousty umocnili nasze państwo. Jednak Krzywousty na łożu śmierci podzielił Polskę na dzielnice między swoich synów. Ten podział utrzymał się ponad 150 lat. W tym czasie powstawały nowe miasta i wsie, rozwijał się handel, rolnictwo, rzemiosło, ale też przeżywaliśmy duże zagrożenia ze strony tatarów i Krzyżaków. Dopiero na przełomie XIII i XIV wieku Polskę jednoczyli kolejni królowie: Przemysł II, Wacław II Czeski i Władysław Łokietek. Ostatni z Piastów Kazimierz Wielki zapewnił Polsce długotrwały pokój, rozwój gospodarczy, kulturalny i silną pozycję w Europie.

Wspólnie rozwiążemy ćwiczenia w zeszycie ze str. 33 i w podręczniku str. 72.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=OAFE-fD5IHU

 

Kl. 7 c d

Ruch socjalistyczny i ludowy na ziemiach polskich

Ruch socjalistyczny rozwijał się w Królestwie Polskim, głoszono hasła walki o wolność oraz poprawę bytu; sojusznik – rosyjscy socjaliści. W 1882 powstanie Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat z inicjatywy Ludwika Waryńskiego: współpraca z partiami socjalistycznymi z innych krajów, liczne demonstracje i akcje terrorystyczne. 1892 – zjazd socjalistów w Paryżu; utworzenie Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS) z Józefem Piłsudskim i Stanisławem Wojciechowskim na czele; cel partii – odzyskanie niepodległości Polski, która stałaby się demokratyczną republiką; rozłam w PPS: nurt niepodległościowy (PPS) i marksistowski (internacjonalistyczny) – Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy (SDKPiL) z Feliksem Dzierżyńskim, Różą Luksemburg oraz Julianem Marchlewskim na czele; bliska współpraca z bolszewikami dowodzonymi przez Lenina.

Ruch ludowy narodził się w Galicji; zainteresowanie polską wsią – działalność księdza Stanisława Stojałowskiego. 28 lutego 1895 roku - utworzenie Stronnictwa Ludowego (SL), 1903 – przekształcenie SL w PSL (Polskie Stronnictwo Ludowe) z Janem Stapińskim na czele. 1913 – rozłam w partii na PSL-Lewicę i PSL-Piasta z Wincentym Witosem, cel partii: poprawa losu chłopów, wprowadzenie chłopskich przedstawicieli do sejmu galicyjskiego.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str. 129-131) i rozwiązanie zad. 3 w zeszycie ćwiczeń str. 56.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=_IvSHj1lEYI

 

Rewolucja 1905 r. w Rosji

- 1904-1905 wojna Rosji z Japonią o Mandżurię – przegrana Rosji,

- niezadowolenie rosyjskiego społeczeństwa z rządów nowego cara, Mikołaja II,

- 22 stycznia 1905 (krwawa niedziela) – wielka demonstracja stłumiona przez wojska carskie – wybuch rewolucji, potężne demonstracje w całym kraju,

- car zapowiedział reformy oraz zwołanie Dumy Państwowej (parlamentu rosyjskiego) aby ugasić rewolucję: zlikwidował samodzierżawie (systemu rządów opierającego się na absolutnych rządach cara), złagodził cenzurę, zezwolił na zakładanie zrzeszeń i partii politycznych, w 1906 roku ogłosił wybory do Dumy,

- reformy w kraju, na wzór gospodarki USA (tworzenie dużych gospodarstw farmerskich) chciał przeprowadzić nowy premier Rosji (wybrany w 1906) – Piotr Stołypin, jednak jego działania były zbyt ograniczane.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 132-133) i rozwiązanie zad. 2 w zeszycie ćwiczeń str. 58

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=_IvSHj1lEYI&t=261s

 

 

Kl. 8 a b c

Nowa mapa świata- dekolonizacja

              Dekolonizacja to proces wyzwalania się narodów spod zależności kolonialnej i tworzenia się państw niepodległych. Proces ten najsilniej rozwinął się po II wojnie światowej, w latach 1945 – 1960. Połowa XX wieku to przede wszystkim czas, w którym tzw. "Trzeci świat", czyli kraje Afryki i Azji uwalniały się z pęt kolonializmu, co miało im zapewnić szybki rozwój i dobrobyt. W procesie dekolonizacji nie należy pominąć rywalizacji dwóch supermocarstw, czyli ZSRR i USA. Po stronie kolonii stał Związek Radziecki jako obrońca ich niezależności. Domagał się on natychmiastowej niepodległości dla kolonii, wspierał organizacyjnie i finansowo ruchy narodowowyzwoleńcze. Chodziło tu o wpływy w państwach nowo powstających oraz osłabienie militarno-gospodarcze Zachodu. Z kolei Amerykanie w obliczu ekspansji komunizmu musieli wspierać bardzo często byłe metropolie. Dekolonizacja nie rozwiązywała jednak problemów krajów nowo wyzwolonych. Były one widownią wojen domowych. Proces dekolonizacji w latach 1945-1955 objął on przede wszystkim kraje azjatyckie - 11 z 12, które uzyskały wolność polityczną. Były to Indonezja, Wietnam, Korea (1945), Filipiny i Jordania (1946), Indie i Pakistan (1947), Cejlon (Sri Lanka) i Birma (1948), Libia (1951), Kambodża (1953) i Laos (1954). Walką zbrojną doszły do niezależności Wietnam i Indonezja. Zamknięciem tego etapu była konferencja w Bandungu (18-24.04.1955 r.), na której Indonezja oświadczyła, że "kolonializm we wszystkich jego przejawach stanowi zło, któremu należy szybko położyć kres".

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 130-132) i rozwiązanie zad. 2 w zeszycie ćwiczeń str. 48

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=HtscKxETtOo

 

Dekolonizacja Afryki

Po II wojnie jedynymi niepodległymi państwami afrykańskimi były: Egipt, Etiopia i Liberia. W 1954 r. doszło do wybuchu antyfrancuskiego powstania w Algierii. W 1961 r. prezydent Francji Charles de Gaulle podjął decyzję o przeprowadzeniu w Algierii referendum. Po przegranym przez Francuzów referendum w 1962 r. wojska francuskie opuściły Algierię.

Rok 1960 jest Rokiem Afryki – 17 państw ogłosiło niepodległość (np. Nigeria, Kongo) Łącznie w latach 1960-64 niepodległość odzyskało prawie 30 państw afrykańskich. Kolonie portugalskie np. Angola, Mozambik odzyskały niepodległość dopiero w latach 70-ych XX wieku. W 1963 r. państwa afrykańskie utworzyły Organizację Jedności Afrykańskiej

W Republice Południowej Afryki do 1994 r. panował apartheid- system segregacji rasowej, dyskryminujący ludność murzyńską. Pierwszym czarnym prezydentem RPA został Nelson Mandela. W wielu państwach afrykańskich do władzy doszli dyktatorzy, sprzyjały im bieda, klęski żywiołowe, konflikty narodowościowe. 

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str. 133-135) i rozwiązanie zad. 2 w zeszycie ćwiczeń str. 48.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=HtscKxETtOo&t=3s

 

 

Kl. 8 a b c wos

Czym jest konstytucjonalizm

Konstytucjonalizm współcześnie rozumiany jest jako ustrój oparty na konstytucji, a także jako określenie sprawowania władzy zgodnie z ustawą zasadniczą. Jest on również związany z praworządnością, czyli rządzeniem zgodnie z obowiązującym prawem. Konstytucja to najważniejsze prawo w Polsce. Określa zasady ustroju politycznego i społecznego, wszystkie inne ustawy muszą być z nią zgodne, konstytucję uchyla się i zmienia w sposób specjalny. Pierwsze konstytucje na świecie to:

- Konstytucja USA- 17 IX 1787 r.

- Konstytucja Rzeczypospolitej - 3 V 1791 r.

- Konstytucja Francji 3IX 1791 r.

Konstytucja zawiera oprócz zasad ustroju społeczno-gospodarczego państwa organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywatela.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str. 122-123) i zapisanie w zeszycie jakie przykładowe państwa nie posiadają konstytucji.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=8dHgJBr4B6o

 

Zasady ustrojowe zawarte w Konstytucji RP

Najważniejsze zasady ustrojowe Rzeczypospolitej Polskiej zawarte w Konstytucji z 1997 r.

- zasada demokratycznego państwa prawnego- instytucje państwowe i obywatele są zobowiązani do przestrzegania prawa

-  zasada sprawiedliwości społecznej – państwo powinno dążyć do zapewnienia każdemu obywatelowi możliwie równego dostępu do podstawowych dóbr

- zasada zwierzchnictwa narodu – naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio np. przez referendum

- zasada unitarnej formy państwa - Rzeczpospolita jest państwem jednolitym, niepodzielnym

- zasada podziału władzy - ustrój Rzeczypospolitej Polskiej opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, władzy wykonawczej i władzy sądowniczej. Władzę ustawodawczą sprawuje Sejm i Senat, władzę wykonawczą Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów, władzę sądowniczą sądy i trybunały

- zasada pluralizmu politycznego - Rzeczypospolita zapewnia wolność tworzenia i działania partii politycznych

- zasada subsydiarności (pomocniczości) – według tej zasady organy władzy powinny podejmować działania tylko wówczas, gdy jednostki lub grupy osób nie są w stanie zrealizować swoich celów bez pomocy rządu

- zasada dobra wspólnego - Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli

-  zasada decentralizacji władzy państwowej i samorządowej - ustrój terytorialny Rzeczypospolitej Polskiej zawiera decentralizację władzy publicznej. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy państwowej.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika str. 123-124 i zapisanie w zeszycie jakie zadania ma Trybunał Konstytucyjny.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=FTKwu7chrUo

1-5 II 2021

 

Kl. 4 a b

Zwycięski sojusz (2 godz.)

Królowa Jadwiga była wzorem średniowiecznej władczyni. Podejmowała roztropne decyzje, mając na uwadze dobro poddanych. Była ponadto świetnie wykształcona – znała kilka języków, między innymi łacinę, włoski i niemiecki, umiała czytać, interesowała się muzyką i śpiewem. Jadwiga przywiązywała wielką wagę do rozwoju nauki, kultury i sztuki. Jej wielką zasługą było wsparcie finansowe podupadłej Akademii Krakowskiej, której w testamencie przekazała swoje klejnoty i drogocenne suknie. Jednak dostojnicy polscy, którzy otaczali Jadwigę, uważali, że młoda władczyni nie udźwignie sama trudu rządzenia. O jej rękę zabiegało kilku kandydatów, spośród których doradcy monarchini wybrali na męża dla niej wielkiego księcia Litwy – Jagiełłę. Główną przyczyną porozumienia polsko­litewskiego było zagrożenie ze strony zakonu krzyżackiego, który najeżdżał i pustoszył tereny przygraniczne obu państw. W 1385 roku w miejscowości Krewo delegacje: polska i litewska podpisały dokument unii, czyli związku obu państw. Jagiełło zobowiązywał się przyjąć wraz z poddanymi chrzest. Następnie poślubił Jadwigę i został koronowany na króla Polski. 15 lipca 1410 r. wojska polsko-litewskie dowodzone przez Władysława Jagiełłę rozbiły Krzyżaków pod Grunwaldem. W bitwie odznaczył się wielką odwagą rycerz Zawisza Czarny.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i rozwiązanie ćw. 1 i 2 ze str. 34 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=_JxnDnawLNQ

 

Kl. 7 c d

Rewolucja 1905 r. w Królestwie Polskim

Wojna rosyjsko-japońska spowodowała w Królestwie Polskim wzrost bezrobocia, spadek produkcji, zablokowanie handlu z Rosją. Powstała Organizacja Bojowa PPS  realizująca hasło walki o niepodległość oraz ograniczania się do akcji terrorystycznych niewielkich grup bojowych (Józef Piłsudski, Feliks Perl). Narodowa Demokracja walczyła o przywrócenie języka polskiego jako urzędowego, a w dalszej perspektywie dążyła do uzyskania autonomii. Potępiała strajki i demonstracje robotnicze w obawie przed rewolucją społeczną.

 Pod wpływem wydarzeń w Petersburgu 22 I 1905 r. PPS i SDKPiL ogłosiły strajk generalny:

a. postulaty:

– socjalne (podwyżka wynagrodzeń, ośmiogodzinny dzień pracy)

– polityczne (ustanowienie republiki, zwołanie parlamentu, wprowadzenie konstytucji)

b. strajk szkolny

Powstanie łódzkie (22-24 VI 1905 r.) – w wyniku starć z policję zginęło ok. 200 robotników. Wprowadzono stan wojenny. Liczne wyroki śmierci dla uczestników rewolucji – stracono około 1000 osób. Wybory do Dumy Państwowej zbojkotowały PPS i SDKPiL. W Królestwie zwycięstwo Narodowej Demokracji (2/3 przyznanych Polakom miejsc)

 Skutki rewolucji 1905 r. w Królestwie Polskim: zakończenie prześladowań Kościoła unickiego, uzyskanie prawa do zakładania prywatnych szkół z językiem polskim, prawo wyboru przedstawicieli Polaków do Dumy, prawo do zakładania stowarzyszeń kulturalnych i oświatowych np. Polskiej Macierzy Szkolnej, złagodzenie cenzury.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 133-135) i rozwiązanie ćw. 4 ze str. 59 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=uU9QtabvJy0&t=194s

 

Powstanie trójprzymierza i trójporozumienia

1871 – zjednoczenie Niemiec, które dzięki polityce Ottona von Bismarcka stały się jedną z najważniejszych i najgroźniejszych potęg na świecie: izolowanie Francji, niedopuszczanie do zawierania wrogich Niemcom sojuszy.

Dwuprzymierze – sojusz zawarty z Niemcami i Austro-Węgrami (mającymi konflikt z Rosją i Serbią na Bałkanach),

1882 – przekształcenie dwuprzymierza w trójprzymierze – do sojuszu Niemiec i Austro-Węgier dołączyły Włochy (rywalizujące z Francją o wpływy w Tunezji),

Trójporozumienie (entente cordiale „serdeczne porozumienie”, ententa) – sojusz zawarty w 1904 roku przez Francję, Wielką Brytanię i Rosję w obawie przed ekspansywną polityką niemiecką.

Wyścig zbrojeń

- szybki rozwój sił zbrojnych; wykorzystanie nowych rozwiązań technicznych,

- wykorzystanie nowych odkryć i zdobyczy technicznych XIX wieku: moździerzy, karabinów maszynowych, ciężkich dział, granatów ręcznych, gazów trujących oraz czołgów,

- rozwój marynarki wojennej (pierwsze łodzie podwodne oraz pancerniki; brytyjskie niszczyciele, niemieckie U-Booty) oraz lotniczej.

Rywalizacja o kolonie pomiędzy Niemcami, Anglią i Francją.

Kocioł bałkański

- konfrontacja dwóch wrogich bloków politycznych na Bałkanach,

- wojny bałkańskie – umocnienie Serbii wspieranej przez Rosję, osłabienie Turcji i Bułgarii (będących w porozumieniu z Austro-Węgrami i Niemcami).

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad.3 str. 60.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=-motBVlfn44

 

Kl. 8a b c

Bliski Wschód- konflikty arabsko-izraelskie (2 godz.)

Powstanie państwa Izrael – ruch syjonistyczny od XIX w. dążył do utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie. 29 listopada 1947 r. ONZ podjęła rezolucję o utworzeniu dwóch państw w Palestynie: żydowskiego i palestyńskiego; 14 maja 1948 r. Żydzi proklamowali powstanie państwa Izrael– początek wojny izraelsko-arabskiej, zakończonej w 1949 r. zajęciem przez Izrael terytoriów palestyńskich

Wojny izraelsko-arabskie–w 1956 r. rząd egipski Gamala Abdel Nasera znacjonalizował Kanał Sueski; zagrożona Francja, Wielka Brytania i Izrael połączyły siły i wojska izraelskie rozpoczęły 28 października 1956 r. atak na Egipt zajmując półwysep Synaj; pod naciskiem ZSRR i USA zawarto rozejm – Izraelczycy wycofali się z półwyspu Synaj i do 1957 r. zatrzymali Strefę Gazy

„Wojna sześciodniowa” – 5–10 czerwca 1967 r.; atak Izraela na Egipt (zajęto Synaj, wojska dotarły do Kanału Sueskiego), Jordanię (zajęto Zachodni Brzeg Jordanu i całą Jerozolimę), Syrię (opanowano Wzgórza Golan), poparcie państw komunistycznych dla Arabów, a USA dla Izraela; wojna zakończyła się sukcesem Izraela, który uzyskał: półwysep Synaj, Jerozolimę, Zachodni Brzeg Jordanu, Wzgórza Golan.

Wojna Jom Kippur – 6 października 1973 r. w Święto Pojednania (Jom Kippur) wojska egipskie zaatakowały okupowany przez Izrael półwysep Synaj, a wojska syryjskie Wzgórza Golan; wojska izraelskie rozpoczęły kontrofensywę odzyskując utracone tereny; w 1978 r. premier Izraela Menachem Begin i prezydent Egiptu Anwar as-Sadat podpisali w Camp David układ o stopniowym wycofaniu wojsk izraelskich z Zachodniego Brzegu Jordanu i półwyspu Synaj.

Intifada – 1987 r. – „rewolucja kamieni” – powstanie antyizraelskie w obozach uchodźców palestyńskich w Strefie Gazy, na Zachodnim Brzegu Jordanu i we wschodniej Jerozolimie; atak na wojsko izraelskie za pomocą kamieni, butelek z benzyną.

Wojna w Zatoce Perskiej – rządzący w Iraku dyktator Saddam Husajn podjął decyzję o ataku na roponośne tereny Kuwejtu; 2 sierpnia 1990 r. wojska irackie zajęły Kuwejt, który uzyskał poparcie USA i ONZ – 15 stycznia 1991 r. rozpoczęła się operacja „Pustynna Burza”, podczas której dokonano nalotów na wojska irackie, zmuszając je do wycofania z Kuwejtu; na Irak nałożono sankcje gospodarcze.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i rozwiązanie zad. 2 w zeszycie ćwiczeń str. 50.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=Aastt4p1I1I

Kl. 8 a b c wos

Partie polityczne (2 godz.)

Partia jest to dobrowolna organizacja, reprezentująca interesy określonej grupy społecznej, która zmierza do zdobycia lub utrzymania władzy państwowej w celu realizacji swojego programu politycznego. Partie w RP założyć może 1000 obywateli, którzy ukończyli 18 lat. Trzy osoby pośród nich mogą dokonać zgłoszenia faktu powstania partii politycznej do Sądu Okręgowego w Warszawie. Jest on właściwy w zakresie prowadzenia ewidencji partii politycznych. Źródła finansowania partii politycznych w Polsce są jawne. Majątek partii powstaje ze składek członkowskich, darowizn, spadków, zapisów, z dochodów z majątku oraz z dotacji i subwencji państwowych. Partia nie może prowadzić działalności gospodarczej. Partie polityczne, realizując swoje podstawowe zadanie, pośredniczą miedzy społeczeństwem a państwem. W warunkach systemów niedemokratycznych partie polityczne zmierzają do podporządkowania społeczeństwa rządzącej elicie. W państwach demokratycznych partie zapewniają obywatelom udział we władzy państwowej. System partyjny jest to układ partii politycznych rywalizujących bądź współpracujących ze sobą na podstawie określonych programów. Rodzaje systemów: monopartyjny (jednopartyjny), dwupartyjny i wielopartyjny. Podział partii politycznych: prawicowe, centrum, lewicowe.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika i zapisanie w zeszycie jakie są funkcje partii politycznych.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=oJOgZElfaiM

 

8-12 02 2021

 

Kl. 7 c d

Polacy wobec zbliżającej się wojny

Na początku XX wieku prawdziwą szansą na zmianę sytuacji narodu polskiego był jakiś duży konflikt, w który zamieszane będą prawie wszystkie Państwa Europy. Wszyscy wiedzieli że jeśli nie teraz to może już nigdy, ale nie wszyscy byli zgodni do tego jak osiągnąć zamierzony sukces w postaci odzyskania niepodległości. Przed wojną zarysowały się dwa bloki polityczne które miały inną receptę na sukces. Pierwszy blok to byli głównie narodowi demokraci. Uważali oni że Polacy powinni się zjednoczyć z Rosjanami i pomóc im w wojnie (orientacja prorosyjska). Dzięki temu można by było uzyskać znaczącą autonomię. Jednak Rosja, która zakładała zwycięstwo w I wojnie światowej i poszerzenie swojego terytorium aż do Odry nie przewidywała żadnej autonomii dla Polaków. Drugi blok polityczny to socjaliści i ugrupowania galicyjskie. Przemawiali za tym aby w wojnie wystąpić po stronie Austrio – Węgier (orientacja proaustriacka). Czyniąc w ten sposób chcieli oni przy przyszłym zwycięstwie państw centralnych aby zabór rosyjski i Galicja połączyły się i utworzyły trzeci człon monarchii habsburskiej (koncepcja trialistyczna). W Galicji powstawały liczne organizacje strzeleckie. Po wybuchu wojny 16 sierpnia 1914 , zwolennicy tej idei założyli w Krakowie Naczelny Komitet Narodowy, którego zadaniem było powołanie do życia Legionów Polskich. J. Piłsudski rozbudowywał Polską Organizację Wojskową.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i rozwiązanie ćw. 2 ze str. 62 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=OKb-Wl580Fs&t=9s

Wybuch I wojny światowej

Bezpośrednią przyczyną wojny stało się zamordowanie 28 czerwca 1914r. w Sarajewie (stolica Bośni i Hercegowiny) austriackiego następcy tronu, arcyksięcia Franciszka Ferdynanda. Zginął on z rąk serbskich terrorystów, inspirowanych przez serbski wywiad. Austriacy, choć nie dysponowali dowodami świadczącymi o takim spisku, chcieli wykorzystać to wydarzenie do rozprawienia się z Serbią, główną ich rywalką w gromadzeniu ziem południowosłowiańskich. Lepiej przygotowani do wojny Niemcy chcieli ją rozstrzygnąć na swoją korzyść, zanim państwa Ententy, zwłaszcza Rosja i Anglia, zmobilizują swój ogromny potencjał militarny. Opracowany w 1905r. przez Alfreda Schlieffena niemiecki plan wojny zakładał uderzenie większością sił, poprzez neutralną Belgię, na Francję i pokonanie jej w ciągu kilku tygodni, po czym wojska niemieckie miały zostać przerzucone na wschód w celu zadania klęski Rosji. Plan ten jednak zawiódł. Nad rzeką Marną doszło do bitwy (4-10 IX 1914r.) która powstrzymała ofensywę wojsk niemieckich. W ten sposób na froncie zachodnim wojna ruchoma przekształciła się w wojnę pozycyjną. Obydwie walczące strony okopały się i utworzyły szereg umocnień. Wojna ustabilizowała się na odcinku od kanału la Manche do granicy z neutralną Szwajcarią. Front wschodni przebiegał głównie przez ziemie polskie, więc dlatego w wojskach zaborców znaczną część żołnierzy stanowili Polacy. Działania na froncie wschodnim miały odrębny charakter niż na zachodzie Europy. Toczyła się tutaj tzw. wojna manewrowa. Polegała ona "wymianie" znacznych obszarów przez obydwie strony konfliktu. Wojna początkowo toczyła się między Austro-Węgrami i Rosją, lecz na skutek nacisków ze strony rządu francuskiego i angielskiego Rosja wypowiedziała wojnę także Niemcom. W tym celu Rosjanie byli zmuszeni podzielić swoje wojska na dwie części. Niemcy wykorzystali fakt podziału armii rosyjskiej i zaatakowali z obydwu skrzydeł 2 armię rosyjską, doprowadzając do jej zniszczenia w bitwie pod Tannenbergiem (26-30 sierpnia 1914 roku). Gorzej powodziło się także Austriakom, którzy stracili Lwów i cofnęli się za Karpaty. Dopiero pomoc ze strony Niemców pozwoliła na wyparcie Rosjan za linię Sanu. Po dojściu Niemców w okolice Warszawy pod koniec października nastąpił kontratak rosyjski i następnie ponowne działania ofensywne niemiecko-austriackie. Niepowodzenia Niemców na zachodzie doprowadziły do zmiany planów przez nich. Przerzucili oni część swych wojsk z frontu zachodniego na wschodni i wspólnie z Austriakami z początkiem maja 1915r. rozpoczęli starannie przygotowaną ofensywę. Doprowadziła ona do przełamania frontu rosyjskiego w okolicach Gorlic.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str. 142-143) i rozwiązanie zad. 2 str. 64 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=LPTmYWfc9Zo

 

Kl. 8 a b c

 

Rywalizacja USA i ZSRR

Zimna wojna to okres napiętych stosunków między państwami Zachodu i Wschodu, wojna propagandowa. Na przełomie lat 50-ych i 60-ych rywalizacja między USA a ZSRS zaostrzyła się, za prezydentury gen. Dwighta Eisenhowera USA wzmogły politykę antykomunistyczną, zwiększyły wydatki na zbrojenia, nasiliły działalność CIA (amerykańskiej Centralnej Agencji Wywiadowczej), wspierały państwa opierające się wpływom ZSRS. ZSRS zwiększył swój potencjał militarny. W 1949 r. przeprowadził pierwszą udaną próbę z bombą atomową, 4 X 1957 r. umieścił na orbicie okołoziemskiej pierwszego sztucznego satelitę, a w1961 r. w kosmosie przebywał pierwszy człowiek Jurij Gagarin. W 1959 r. władzę na Kubie przejął Fidel Castro. Po przejęciu władzy  Castro zaczął wprowadzać system wzorowany na ZSRS. W 1961 r. w Zatoce Świń przeprowadzono nieudaną operację, której celem było obalenie rządów Castro. W 1962 r. na Kubie zostały zainstalowane sowieckie wyrzutnie rakiet z głowicami jądrowymi. Wtedy prezydent USA John Kennedy ogłosił blokadę morską i zagroził ZSRS wojną. Przywódca ZSRS Nikita Chruszczow podjął decyzję o wycofaniu wyrzutni rakiet z Kuby. Równocześnie w 1961 r. wobec masowych ucieczek do z NRD do RFN komuniści wybudowali mur berliński. W Wietnamie po wycofaniu się Francji  powstały dwa państwa wietnamskie: komunistyczny Wietnam Północny – Demokratyczna Republika Wietnamu (DRW) i  prozachodni Wietnam Południowy, W Wietnamie Południowym zaczęła działać komunistyczna partyzantka – Vietcong. Z pomocą Wietnamowi Południowemu przyszły wojska amerykańskie. Wojna trwała 20 lat (1955-1975) i po wycofaniu Amerykanów w 1975 r. wojska DRW ponownie zaatakowały Republikę Wietnamu i ją opanowały. W 1975 r. w Helsinkach został podpisany akt końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie co nazwano odprężeniem czyli poprawą wzajemnych stosunków.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i wykonanie zad. 1 w zeszycie ćwiczeń str. 52.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=6-6Hi-tzT2U&t=4s

 

Daleki Wschód – Chiny i Japonia

Chiny – w latach 1946-1949 miała miejsce wojna domowa między zwolennikami Kuomintangu (Partii Narodowej) z Czang Kaj-szekiem na czele i Komunistyczną Partią Chin na czele z Mao Tse-tungiem; zwyciężyli komuniści, którzy powołali Chińską Republikę Ludową.

Mao Tse-tung – komunista, założyciel i przywódca Chińskiej Republiki Ludowej w latach 1949-1976; twórca maoizmu (odmiany komunizmu) – nacjonalizacja gospodarki, represje wobec przeciwników władzy, centralizacja władzy; był autorem tzw. Wielkiego skoku, czyli planu gospodarczego zmierzającego do przekształcenia gospodarki chińskiej z rolniczej w przemysłową (np. poprzez wytapianie żelaza w prymitywnych piecach hutniczych); w 1966 r. rozpoczął tzw. rewolucję kulturalną (oddziały Czerwonej Gwardii niszczyły dorobek dawnej cywilizacji chińskiej i zachodniej, rozprawiały się z przeciwnikami Mao Tse-tunga, propagowały „Czerwoną książeczkę” z cytatami Mao). W latach 80 po śmierci Mao Chiny otworzyły się na zagraniczne inwestycje. W 1989 r. krwawo stłumiono protesty studenckie na placu Tiananmen w Pekinie. Do dziś rządzą w Chinach komuniści, ale w gospodarce panuje kapitalizm.

Japonia – od 1945 r. wyspy japońskie były pod okupacją USA, które przekształciły Japonię w państwo o ustroju demokratycznym; cesarz Hirohito zrzekł się boskości władzy i wspierał reformy; szybki rozwój przemysłu motoryzacyjnego i elektronicznego; w 1951 r. Japonia uzyskała pełną suwerenność.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 143-146) i rozwiązanie ćw. 2 ze str. 54 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=gnG8fA-3ZAk

Kl. 8 a b c wos

Ordynacja wyborcza do parlamentu

Ordynacja wyborcza to zbiór przepisów, które regulują sposób w jaki przeprowadzane są wybory, szczególnie uwzględnia sposób w jaki liczone są głosy. Prawo wyborcze czynne, czyli możność wybierania senatorów, posłów przysługuje każdemu obywatelowi polskiemu, który ukończył 18 lat oraz który nie utracił praw publicznych (można utracić tylko poprzez prawomocne orzeczenie sądu). Natomiast prawo wyborcze bierne ograniczone jest cenzusem wieku. W wyborach do Sejmu kandydat musi mieć ukończone 21 lat. Natomiast ażeby pełnić funkcję senatora należy mieć najpóźniej w dzień głosowania ukończone 30 lat. Każdy osoba kandydująca w wyborach powszechnych musi także posiadać pełnię praw publicznych. Kandydaci do Sejmu i Senatu mogą być wystawiani przez wszystkie partie polityczne i organizacje legalnie funkcjonujące, ponadto mogą także startować kandydaci niezależni. Wybory do parlamentu są przeprowadzane co cztery lata. Wybory do Sejmu są proporcjonalne (konieczność przekroczenia progu 5% głosów), a do Senatu większościowe.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 131-132) i zapisanie w zeszycie co to znaczy wybory pięcioprzymiotnikowe.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=VyI8OnxH7x4

 

 

Jak działa demokracja przedstawicielska – sejm i senat

Sejm składa się z 460 posłów, a Senat ze 100 senatorów. Aby mogły sprawnie i efektywnie wykonywać swoje funkcje muszą posiadać organy, które posiadając odpowiednie zadania i kompetencje, zapewniają realizację poszczególnych funkcji. Są nimi: marszałkowie sejmu i senatu, Konwent seniorów, Prezydium Sejmu i Senatu RP, komisje oraz kancelarie sejmu i senatu.

Parlament pełni następujące funkcje:

- ustrojodawcza

- ustawodawcza

- kontrolna

- kreacyjna.

Na mocy funkcji ustrojodawczej Sejm może uchwalić konstytucję bądź wprowadzić do niej zmiany. Parlament decyduje o ustroju państwa. Funkcja ustawodawcza parlamentu należy do jego podstawowych zadań. Parlament posiada na jej mocy prawo do stanowienia ustaw, które są podstawowymi aktami prawnymi, powszechnie obowiązującymi w Polsce. Funkcja kontrolna przysługuje tylko Sejmowi, a polega sprawowaniu kontroli nad rządem. Sejm może to czynić używając od tego np. wotum zaufania, wotum nieufności, absolutorium, zapytań i interpelacji poselskich. Funkcja kreacyjna polega na powoływaniu członków, wchodzących w skład organów państwowych. Sejm wyznacza członków Trybunału Stanu i Trybunału Konstytucyjnego. Za zgodą Senatu, wskazuje kandydata na prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz prezesa Instytutu Pamięci Narodowej. Sejm i Senat wspólnie wyznaczają kandydatów Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, członków Krajowej Rady Sądownictwa oraz Rady Polityki Pieniężnej.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str. 132-134) i zapisanie w zeszycie kto obecnie jest marszałkiem sejmu i senatu.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=_EZlWvoiDjs

15-19 II 2021

Kl. 4 a b

Mikołaj Kopernik i jego odkrycie

Kopernik urodził się 19 lutego1473 roku w Toruniu, a zmarł 21 maja 1543 we Fromborku. Był najmłodszym synem kupca Mikołaja i Barbary Watzenrode. Po śmierci ojca, gdy Kopernik miał 10 lat, jego opiekunem prawnym został wuj, Łukasz Watzenrode, który zapewnił mu wykształcenie opłacając naukę na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie studiował matematykę, fizykę, astronomię i filozofię. Następnie Kopernik studiował prawo i medycynę w Bolonii i Padwie. Po studiach wrócił do Torunia i od 1503 roku pracował jako sekretarz swojego wuja, był również kanonikiem, ale nie przyjął nigdy święceń kapłańskich. Pracował też jako zarządca majątków kościoła na Warmii oraz jako lekarz.

W 1533 roku Kopernik ukończył teorię heliocentryczną. Słusznie jednak obawiał się reakcji Kościoła na jego rewolucyjne tezy, obalające mit Ziemi jako centrum wszechświata. W 1533 założenia teorii Kopernika zostały przedstawione Watykanowi. W wyniku swoich obserwacji dotyczących wszechświata Kopernik uważał, że teoria geocentryczna popierana przez Kościół jest błędna. Napisał również, że centrum wszechświata znajduje się blisko Słońca, a odległość Słońca od Ziemi jest niewielka w porównaniu z innymi gwiazdami oraz, że to nasza planeta obraca się wokół Słońca, nie na odwrót. W roku 1532 Kopernik miał już wszystkie potrzebne obliczenia, oraz zakończył pracę nad książką „O obrotach sfer niebieskich”. Wśród jemu współczesnych dominował niepodzielnie pogląd, mówiący, że Ziemia jest płaską tarczą umieszczoną na samym środki Kosmosu. Obalenie tego poglądu było nie tylko trudne, ale i niebezpieczne. Jednak dzieło Kopernika „O obrotach ciał niebieskich” ukazało się w 1543 roku. W tym samym roku Kopernik zmarł we Fromborku, a jego rozprawa znalazła się na watykańskiej liście ksiąg zakazanych. Skreślono ją z indeksu dopiero w 1828 roku przyznając Kopernikowi rację.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i rozwiązanie ćw. 1 ze str. 38 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=N_mVXHI8li0

 

 

Kl. 7 c d

Wielka wojna (1914-1918)

Zwycięska ofensywa pod Gorlicami w maju 1915 roku pozwoliła państwom centralnym na zajęcie całego Królestwa Polskiego i znacznych obszarów Ukrainy i Białorusi, ale również nie przyniosła zwycięstwa. Front po obu stronach Europy stanął w miejscu, zaczęła się wojna pozycyjna, toczona najczęściej w okopach. Sytuacji nie zmieniło nawet przyłączenie się kolejnych państw do konfliktu – Japonii (1914) i Włoch (1915) po stronie Ententy, Turcji (1914) i Bułgarii (1915) do państw centralnych. Lata 1916 – 1917 to okres wielkich walk na wyniszczenie, prowadzonych na wszystkich frontach, gdzie dowódcy obu walczących stron starali się znaleźć sposób na przełamanie frontu i powrót do wojny ruchomej. Niemcom nie powiodła się ich próba ofensywy na Verdun w 1916 roku, z kolei sami byli w stanie odeprzeć ataki ententy nad Sommą (1916),  Ypres (1917) i Cambrai (1917). Z kolei bitwa pod Łuckiem (1916) pozwoliła Rosjanom na przejściowe odzyskanie inicjatywy, jednakże jednocześnie doszczętnie wykrwawiła carskie armie. Zastosowanie nowoczesnej broni (karabiny maszynowe, granaty, potężne działa, czołgi, gazy bojowe, samoloty, okręty podwodne) spowodowało przerażające straty. Ginęły miliony żołnierzy, drugie tyle zostało kalekami i rannymi.

Proszę o przeczytanie tego tekstu z podręcznika str. 143-146 i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 3 str. 65.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=SujEG_nOuiI

 

Rewolucja lutowa w Rosji

 Przyczyny rewolucji:

– przestarzały ustrój (władza absolutna cara) i tłumienie jakichkolwiek prób demokratyzacji życia

– rosnący sprzeciw narodów podporządkowanych Rosji wobec rusyfikacji

– przyłączenie się do wojny światowej (początkowo popierane przez ludność, później krytykowane ze względu na duże straty)

– brak zaufania do cara Mikołaja II (związki rodzinne z cesarzem Niemiec, wpływy Rasputina na dworze carskim, oderwanie rodziny carskiej od realiów życia w Rosji)

– kryzys gospodarczy po wybuchu wojny (wzrost cen żywności, brak chleba i opału)

– strajki i zamieszki (najpierw przeciw groźbie głodu, potem antyrządowe)

 Rewolucja lutowa – 8 III 1917 (23 II wg używanego w Rosji kalendarza juliańskiego) w Piotrogrodzie:

– manifestacja z okazji Dnia Kobiet przerodziła się w zamieszki przeciwko carowi

– bunt wojska wezwanego do stłumienia zamieszek, anarchia (grabież sklepów, demolowanie urzędów, wypuszczenie więźniów)

– abdykacja cara na rzecz brata (który nie przyjął korony) – Rosja republiką

– ukształtowanie systemu dwuwładzy – dwa konkurencyjne rządy: Rząd Tymczasowy (najpierw premierem książę Gieorgij Lwow potem hrabia Aleksander Kiereński) i Piotrogrodzka Rada Delegatów Robotniczych i Żołnierskich (ros. “Sowiet”).

Zmiana władzy nie poprawiła sytuacji w kraju (klęski na froncie, kartki na chleb, inflacja, przestępczość). Radykalizacja nastrojów:

– uwięzienie cara wraz z rodziną

– powrót z emigracji (z pomocą Niemiec) przywódcy bolszewików Włodzimierza Lenina – ogłoszenie “tez kwietniowych” o konieczności rewolucji socjalistycznej (“Cała władza w ręce rad!”)

– utworzenie bolszewickiej Czerwonej Gwardii

– przejęcie przez bolszewików większości w Piotrogrodzkiej Radzie Delegatów.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str.148-149) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 1 str. 66.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=-_C-1E8YRaw&t=236s

 

Kl. 8 a b c

 

Proces integracji europejskiej

Plan Schumana został zaprezentowany w dniu 9 maja 1950 r. przez francuskiego ministra spraw zagranicznych Roberta Schumana (zaprezentowana deklaracja powstała we współpracy z Jeanem Monnetem). Zakładał on stopniową integrację gospodarczą, a potem polityczną państw europejskich. W 1949 r. rozpoczęła swoje działanie Rada Europy jako międzynarodowa organizacja rządowa. Utworzyło ją 10 państw: Belgia, Dania, Francja, Holandia, Luksemburg, Irlandia, Szwecja, Norwegia, Niemcy i Włochy poprzez podpisane tzw. Traktatu Londyńskiego. W 1952 r. powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali jako ponadnarodowa organizacja gospodarcza. Głównym jej celem było sprawowanie kontroli nad przemysłem stalowym i wydobyciem węgla – strategicznymi sferami gospodarki. W 1957 r. została zapoczątkowana Europejska Wspólnota Gospodarcza  oraz Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euroatom): podpisano wtedy traktat ustanawiający EWG (później zwanym Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Do podpisania traktatu doszło w Rzymie – podpisało go 6 państw: RFN, Francja, Włochy, Belgia, Holandia, Luksemburg. Podpisanie w 1986 r. Jednolitego Aktu Europejskiego (JAE) było wyrazem pragnienia kontynuacji integracji europejskiej i oznaczało dokończenie budowy wolnego rynku w granicach Wspólnoty Europejskiej, zlikwidowano cła i ograniczenia w zatrudnieniu. Traktat o Unii Europejskiej ze względu na miejsce podpisania w 1992 r. nazywany jest również Traktatem z Maastricht. UE powstała w 1993 r. i przyjęła wspólna walutę euro. Unia Europejska liczy obecnie 27 członków – liczba ta kształtowała się jednak przez długie lata rozwoju EWWiS, Wspólnot Europejskich a następnie samej Unii.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika i rozwiązanie zad. 2 str. 56 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=qgQLYflExMc

 

 

 

Kl. 8 a b c wos

Władza wykonawcza: Prezydent RP

Władzę wykonawczą w Polsce sprawują prezydent i rząd. Prezydent – głowa państwa – jest wybierany na pięcioletnią kadencję w  wyborach powszechnych, bezpośrednich, równych i  tajnych. Jego główne zadanie nie polega na bezpośrednim sprawowaniu rządów, lecz na czuwaniu nad tym, by nie dochodziło do poważnych konfliktów między różnymi organami władzy. Prezydent odgrywa więc przede wszystkim rolę arbitra, tym silniejszego, że obdarzonego mandatem zaufania przez większość obywateli, którzy wybrali go w wyborach bezpośrednich. Taką formę państwa, w której głową państwa jest obieralny prezydent, nazywamy republiką. Prezydent RP dysponuje typowymi uprawnieniami głowy państwa, takimi jak prawo ratyfikowania umów międzynarodowych (jednak na ratyfikację ważniejszych umów musi się zgodzić parlament), mianowania i  odwoływania ambasadorów reprezentujących Polskę w  innych krajach, nadawania odznaczeń, nadawania polskiego obywatelstwa, stosowania prawa łaski (to znaczy zmniejszenia lub darowania skazanemu części albo całości kary). Jego kompetencje są w  istocie znacznie większe. Prezydent powołuje nowego premiera (premier i  jego rząd muszą jednak uzyskać aprobatę Sejmu) oraz niektórych najwyższych urzędników państwowych, jest także zwierzchnikiem polskich sił zbrojnych. Ponadto może występować z  orędziem do Sejmu, Senatu lub Zgromadzenia Narodowego, rozpisać referendum (za zgodą Senatu), zgłaszać własne projekty ustaw. Prezydent podpisuje ustawy, ma też prawo weta wobec praw uchwalonych przez parlament (oprócz ustawy budżetowej). Sejm może odrzucić prezydenckie weto, gdy w  głosowaniu opowie się przeciw niemu 3/5 posłów. Prezydent ma również prawo zwrócić się do Trybunału Konstytucyjnego z prośbą o zbadanie, czy ustawa jest zgodna z konstytucją. W dwóch wypadkach jest uprawniony nawet do rozwiązania parlamentu – jeśli nie uchwali on budżetu we właściwym terminie i jeśli Sejm nie jest w stanie wybrać premiera.

Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str. 137-140) i zapisanie w zeszycie kto był pierwszym prezydentem w historii Polski.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=Cr1LuITR6aE

 

22-26 II 2021

Kl. 4 a b

Złoty wiek kultury polskiej

XVI w. uznawany jest za złoty wiek kultury polskiej. Jest to też okres rozwoju gospodarczego Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Poprzez port gdański wywoziliśmy za granicę polskie zboże i inne towary do Europy Zachodniej. Król i bogata szlachta wznosili piękne pałace, a mieszczanie ratusze i kamienice. Ludzie zamożni opiekowali się artystami (byli mecenasami sztuki). Polacy zapoznawali się z kulturą i nauką renesansu (odrodzenia) podczas studiów zagranicznych. Wielkim mecenasem sztuki był król Zygmunt I Stary i jego żona Bona. Włoch Bartłomiej Berrecci zbudował Kaplicę Zygmuntowską na Wawelu w Krakowie. Jednym z najcenniejszych zabytków renesansowych na Wawelu są piękne tkaniny - arrasy. W stylu renesansowym zostały zbudowane m.in.: zamek w Baranowie, ratusz w Poznaniu, od podstaw miasto Sandomierz. Czołowi twórcy literatury polskiej: ksiądz Jakub Wujek  dokonał przekładu Biblii na język polski, Mikołaj Rej był pierwszym pisarzem piszącym tylko w języku polskim. Najwybitniejszym pisarzem polskiego renesansu był Jan Kochanowski – autor trenów, fraszek. Pisarzem politycznym był Andrzej Frycz Modrzewski – autor dzieła O poprawie Rzeczypospolitej. Najwybitniejsi przedstawiciele polskiej nauki w okresie renesansu: Mikołaj Kopernik - twórca heliocentrycznej teorii budowy Układu Słonecznego, historyk Jan Długosz – autor dzieła: Roczniki czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego.

Proszę o przeczytanie tego tekstu z podręcznika str. 82-83 i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 1 str. 39.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=-dSnWfLnNR8

 

Kl. 7 b c

Przewrót bolszewicki w Rosji

Przewrót bolszewicki zwany powszechnie rewolucją październikową rozpoczął się 6-7 listopada 1917 (wg kalendarza juliańskiego 24-25 października). Był to zamach stanu przeprowadzony przez bolszewików: opanowanie Piotrogrodu, obalenie Rządu Tymczasowego. Nastepnie miał miejsce II Ogólnorosyjski Zjazd Rad Delegatów Robotniczych, Żołnierskich i Chłopskich – potwierdzenie obalenia Rządu Tymczasowego, utworzenie Rady Komisarzy Ludowych z Leninem na czele, wydanie dwóch propagandowych dokumentów – Dekretu o pokoju (wycofanie się Rosji z wojny) i Dekretu o ziemi (nadanie chłopom rosyjskim ziemi). Pod koniec listopada 1917 – po niezbyt dużym poparciu bolszewików do Zgromadzenia Konstytucyjnego, Lenin postanowił przejąć władzę za pomocą wojska. III Ogólnorosyjski Zjazd Rad – ogłoszenie nowej konstytucji, utworzenie Rosyjskiej Federacyjnej Republiki Radzieckiej. W marcu 1918 r. Bolszewicy podpisali w Brześciu Litewskim pokój z Niemcami. W latach 1917-1922 trwała okrutna wojna domowa w Rosji; zginęło w niej ok. 15 mln ludzi. Walki toczyły się między kontrrewolucjonistami (przeciwnikami władzy radzieckiej) i bolszewikami. Biała gwardia to wojska carskich generałów, przeciwne czerwonym bolszewikom. Robotniczo-Chłopska Armia Czerwona była kierowana przez Lwa Trockiego. W lipcu 1918  Lenin wydał rozkaz rozstrzelania cara Mikołaja II wraz z rodziną. Do 1922 Armia Czerwona pokonała wszystkich przeciwników; w grudniu 1922 roku proklamowano powstanie Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Skutki rewolucji: krwawy terror bolszewicki (czerwony terror), zwalczanie opozycji – powołanie Ogólnorosyjskiej Nadzwyczajnej Komisji do Walki z Kontrrewolucją i Sabotażem (Czeka), której przewodniczył Feliks Dzierżyński, pozbawienie robotników prawa do strajków, wprowadzenie dyktatury proletariatu.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika (str. 149-151) i rozwiązanie zad. 3 str. 67 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=takHoh9nbLo

 

Sprawa polska w okresie I wojny światowej

Już na początku wojny Polacy zostali wcieleni do wrogich sobie wojsk – toczyli walki bratobójcze. Politycy endecji utworzyli w Warszawie Komitet Narodowy Polski, powołali też Legion Puławski, który przekształcił się w 1915 roku w Brygadę Strzelców wchodzącą w skład armii rosyjskiej. W sierpniu 1914 r. w Galicji powstał Naczelny Komitet Narodowy – formował on Legiony Polskie z inicjatywy Józefa Piłsudskiego; Legiony składały się z trzech brygad, które wsławiły się w wielu walkach przeciwko Rosji  (np. pod Rokitną czy obronie przełęczy karpackich). W 1915 r. w wyniku ofensywy niemieckiej ziemie polskie znalazły się w rękach Niemiec i Austro-Węgier; Rosja traci wpływy na sprawy polskie; wykształcenie się dwóch postaw wśród Polaków: pasywiści: działacze endecji, przeciwni współpracy z państwami centralnymi, oraz aktywiści: opowiadający się za współpracą z blokiem państw centralnych (dzięki nim w Warszawie zaczęły działać uniwersytet i politechnika.

Józef Piłsudski dowodził I Brygadą Legionów, dążył do wywołania powstania narodowego, które dałoby Polsce niepodległość. W 1914 zaczął tworzyć w konspiracji struktury Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). 1917 r.– kryzys przysięgowy – odmówienie złożenia przysięgi wierności wojskom austriacko-niemieckim przez I i III Brygadę – osadzenie Piłsudskiego w więzieniu w Magdeburgu.

Akt 5 listopada –wydany jesienią 1916 roku przez cesarzy Niemiec i Austrii; określany także manifestem dwóch cesarzy – obietnica utworzenia Królestwa Polskiego jako dziedzicznej monarchii konstytucyjnej wraz z polskim wojskiem pod dowództwem austriacko-niemieckim; jako oficjalny dokument wywołał zainteresowanie sprawą polską na arenie międzynarodowej. Grudzień 1916 car Mikołaj II obiecał utworzenie niepodległej Polski z ziem trzech zaborów – oświadczenie poparte przez Wielką Brytanię i Francję. Orędzie prezydenta USA, Woodrowa Wilsona wygłoszone 8 stycznia 1918 roku – 14-punktowy program pokojowy po I wojnie mówiący m. in. o samostanowieniu narodów, 13. punkt orędzia Wilsona przewidywał powstanie niepodległego państwa polskiego z dostępem do morza, nieoceniony wpływ Ignacego Jana Paderewskiego (słynnego pianisty i polityka) na Wilsona; aktywizowanie przez Paderewskiego Polaków zamieszkałych w Ameryce (Polonii).

Proszę o przeczytanie tego tekstu z podręcznika i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 1 str. 68.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=YGSSRzwppSo

 

Kl. 8 a b c

Przemiany społeczne i kulturowe w II połowie XX wieku (2 godz.)

W drugiej połowie XX wieku w Europie Zachodniej powstał model państwa opiekuńczego, gdzie obywatelom zapewniono duże  prawa socjalne. Społeczeństwa konsumpcyjne budowały swój dobrobyt. Duży nacisk położono na edukację dzieci i młodzieży. Tym samym wzrósł poziom wykształcenia. Polepszyła się też sytuacja prawna dzieci. Powstały akty prawne, które ograniczały stosowanie kar cielesnych. Kolejna grupa wiekowa, czyli młodzież, wytworzyła swoją specyficzną kulturę, wyrażającą się w ubiorze, a przede wszystkim w rodzaju tworzonej i słuchanej muzyki. W latach 50. młodzież była zafascynowana rock and rollem, który narodził się w USA. Pierwszymi gwiazdami rock and rolla byli m.in. Elvis Presley i Chuck Berry. Ten rodzaj muzyki przechodził ewolucję, powstawały jego różne odmiany – od spokojnych po hard rocka. Gwiazdy rocka prezentowały się oczywiście w telewizji i radiu, ale miejscem spotkań z odbiorcami były też festiwale. Tego typu imprezy stawały się często miejscami demonstracji poglądów zarówno twórców, jak i odbiorców, a także wyrażania protestów, m.in. Woodstock (od 1969). W krajach europejskich i USA wzrósł poziom opieki nad matką i dzieckiem. Ze względu na to, że wiele kobiet podejmowało pracę zawodową, powstało szereg instytucji zajmujących się dziećmi. Jednocześnie, ze względu na pojawienie się środków antykoncepcyjnych, nastąpiła większa kontrola urodzeń. Na zmniejszenie liczby dzieci wpływ miała także dopuszczalność aborcji. Druga połowa XX wieku przyniosła zmiany w statusie małżeństwa. Coraz częściej związki miały charakter nieoficjalny – nie zostały poparte urzędowym aktem, często też były długotrwałe, ale pozamałżeńskie. Szczególnie wyraźnie wystąpiło to w Europie Zachodniej, zwłaszcza w Skandynawii. Zwiększyła się również liczba rozwodów. Częściowo wynikało to z faktu, że przed II wojną światową w wielu państwach prawo nie dopuszczało rozwodów.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika (str. 151-153) i rozwiązanie ćw. 1 ze str. 58 w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=_YJyK-4q_vU

 

Kl. 8 a b c wos

Rada Ministrów RP

Radę Ministrów, czyli rząd, tworzą premier (prezes Rady Ministrów) i ministrowie kierujący pracą poszczególnych resortów. Mamy więc np. ministra spraw zagranicznych, ministra spraw wewnętrznych i administracji, ministra skarbu, ministra finansów, ministra kultury, ministra rolnictwa, ministra obrony narodowej. Najistotniejszą rolę w rządzie odgrywa premier. To on proponuje skład swojego gabinetu, określa główne cele i kontroluje pracę ministrów. Na wniosek premiera prezydent dokonuje zmian w składzie rządu. Jeśli więc zdaniem prezesa Rady Ministrów jakiś minister nie wywiązuje się ze swoich obowiązków, premier może doprowadzić do jego odwołania. W skład rządu mogą wchodzić także zastępcy premiera – wicepremierzy, którzy z reguły nadzorują pracę kilku resortów. Rząd zajmuje się bieżącą polityką państwa (zarówno wewnętrzną, jak i zagraniczną), wykonuje ustawy uchwalone przez parlament, wydaje przepisy wykonawcze (rozporządzenia) precyzujące ogólne zapisy ustawowe, negocjuje i zawiera umowy międzynarodowe, kieruje administracją rządową. Ważnym zadaniem rządu jest zapewnienie zewnętrznego i  wewnętrznego bezpieczeństwa państwa, a  także porządku publicznego. Dlatego właśnie kieruje wszystkimi sprawami wiążącymi się z  obronnością kraju. Zasadnicze decyzje Rada Ministrów podejmuje wspólnie na zwoływanych przez premiera posiedzeniach rządu. Rząd wpływa na pracę parlamentu, zgłaszając własne projekty ustaw. Szczególnie istotnym obowiązkiem rządu jest przygotowanie budżetu – planu dochodów i wydatków państwa na następny rok. Proszę o zapoznanie się z tym tekstem z podręcznika (str. 137-138, 140-141) i zapisanie w zeszycie kto obecnie pełni funkcję premiera.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=xGjhj0ao3Lw

 

Władza sądownicza

Organami wymiaru sprawiedliwości są: Sąd Najwyższy, sądy powszechne (sądy rejonowe, sądy wojewódzkie i sądy apelacyjne), sądy szczególne (wojskowe i administracyjne – Naczelny Sąd Administracyjny wraz z ośrodkami zamiejscowymi), trybunały (Trybunał Konstytucyjny, Trybunał Stanu). Sądy rozstrzygają sprawy kolegialnie, w postępowaniu jawnym, na zasadzie równości, z zapewnieniem stronom prawa do obrony oraz możliwością odwołania się do sądu wyższej instancji.

Sąd Najwyższy - jest to naczelny organ sądowy w RP, w skład którego wchodzą: pierwszy prezes (jest powoływany przez Prezydenta RP na sześcioletnią kadencję spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Najwyższego), jego zastępcy oraz sędziowie. Są oni powoływani na czas nieokreślony przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa. Zadania:  główne sprawowanie nadzoru nad działalnością sądów powszechnych szczególnych zakresie orzekania, rozpoznawanie spraw w zakresie przekazanym szczególnymi przepisami ustawowymi (np. protest wyborczy), opiniowanie niektórych projektów ustaw.

W skład sądu powszechnego wchodzą: prezes, wiceprezes lub w przypadku większych sądów wiceprezesi i sędziowie (powoływani przez Prezydenta RP na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa). Sądy powszechne dzielą się na wydziały np. karny cywilny, rodzinny i nieletnich, pracy i ubezpieczeń społecznych, gospodarczy, ksiąg wieczystych. Zadanie ogólne: rozpatrywanie spraw z zakresu karnego, cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, z wyjątkiem spraw ustawowo przewidzianych dla innych sądów.

Sądy rejonowe- są to sądy pierwszej instancji. Skład orzekający w sprawach cywilnych i karnych tworzy sędzia zawodowy i dwóch ławników, którzy są reprezentantami społeczeństwa.

Sądy wojewódzkie - są to sądy drugiej instancji. Rozpatrują między innymi odwołania od orzeczeń wydawanych przez sądy rejonowe oraz w pierwszej instancji niektóre sprawy cywilne i sprawy karne (popełnienie zbrodni zagrożonej kar powyżej trzech lat więzienia). Skład orzekający w sprawach cywilnych i karnych tworzy także sędzia zawodowy i dwóch ławników, którzy są reprezentantami społeczeństwa.

Sądy apelacyjne (dla kilku województw)- są to sądy trzeciej instancji. Rozpoznają odwołania od orzeczeń wydawanych przez sądy okręgowe w pierwszej instancji. Skład orzekający to 3 sędziów zawodowych.

System sądów wojskowych tworzą: sądy okręgów wojskowych i sądy garnizonowe. Podlegają one Izbie Wojskowej Sądu Najwyższego. Zadanie: rozpatrywanie spraw dotyczących przestępstw związanych z obronnością państwa, np. szpiegostwo.

Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga spory między obywatelami a organami administracji publicznej poprzez rozpatrywanie odwołań i skarg na: decyzje administracyjne, uchwały organów samorządu terytorialnego.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i zapisanie w zeszycie na czym polega jawność rozpraw sądowych.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=6f_iHHMZ2x4

1-5 III 2021

 

Kl. 4 a b

Jan Zamoyski – wielki wódz i mąż stanu

Jan Zamoyski (1542 – 1605) urodził w Skokówce jako syn zamożnego kasztelana chełmskiego Stanisława oraz Anny Herburt. Swoje pierwsze nauki Zamoyski odebrał w Krasnymstawie, a następnie wyjechał na studia historyczne oraz prawnicze do Europy Zachodniej. Studiował na uniwersytetach w Paryżu, Strasburgu oraz Padwie. Przebywając w ostatnim z tych ośrodków w roku 1563 został jego rektorem i napisał dzieło „O senacie rzymskim”. Po powrocie do kraju w roku 1565 został sekretarzem króla polskiego – Zygmunta II Augusta. Sprawował wówczas kontrolę nad archiwum koronnym. Zamoyski był zdecydowanym przeciwnikiem niemieckiej dynastii Habsburgów. Przyczynił się do koronacji Anny Jagiellonki i jej męża Stefana Batorego na królów Polski. Z czasem mówiono nawet, iż stał się drugą po królu najważniejszą osobą w państwie. W roku 1576 został podkanclerzem, w dwa lata później kanclerzem wielkim koronnym, a kolejno w roku 1581 – hetmanem wielkim koronnym. W roku 1586 po śmierci Stefana Batorego, Zamoyski pomógł Zygmuntowi III Wazie zdobyć tron polski, do którego pretensje rościł sobie także Maksymilian I Habsburg. Wojska tego ostatniego zostały rozbite przez Zamoyskiego w roku 1588 pod Byczyną. Hetman posiadał prywatną armię złożoną z 4 tys. piechoty i 2 tys. jazdy.  Natomiast w latach 1601 – 1602 walczył on ze Szwedami w Inflantach (dzisiejsza Łotwa). Jan Zamoyski w roku 1580 po zgromadzeniu olbrzymiego majątku (miał aż 23 miasta i ponad 800 wsi) założył miasto Zamość. Zostało ono zbudowane od podstaw w stylu renesansowym. Utworzył w nim ponadto w roku 1594 Akademię Zamojską – wyższa uczenia humanistyczna. W tym ośrodku mieli się kształcić światli obywatele Rzeczpospolitej.

Proszę o przeczytanie tego tekstu o Janie Zamoyskim z podręcznika str. 84-85.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=JTCIHJddQZM

https://www.youtube.com/watch?v=PQ-48YqiROg&t=63s2-6 III 2021

 

Kl. 7 c d

Zakończenie I wojny światowej

Jedną z przyczyn przystąpienia Stanów Zjednoczonych do wojny po stronie państw ententy było rozpoczęcie przez Niemców nieograniczonej wojny podwodnej i zatopienie kilku okrętów amerykańskich. Stany Zjednoczone wypowiedziały wojnę państwom centralnym w  kwietniu 1917 r., ale nie były do niej gotowe – przygotowania zabrały im prawie rok.

Działania wojenne na froncie zachodnim w 1918 r.- ostania wielka ofensywa niemiecka na froncie zachodnim, Niemcy chcieli zakończyć wojnę swoim zwycięstwem zanim pełną gotowość osiągną Stany Zjednoczone. Ofensywa, która zaczęła się w marcu 1918 r., początkowo przyniosła Niemcom duże sukcesy – armia niemiecka ponownie zbliżyła się do Paryża. Jednak Francuzom udało się powstrzymać Niemców dopiero podczas drugiej bitwy nad Marną – V-VII 1918 r. Pokonane wojska niemieckie musiały się wycofać. Niemcom zaczęło brakować ludzi i sprzętu do dalszej walki.

Klęska państw centralnych: 3 XI 1918 r. – kapitulacja Austro-Węgier, 3 XI 1918 r.  w Niemczech wybuchła rewolucja – abdykacja  cesarza    Wilhelma II, podpisanie przez dowództwo niemieckie  zawieszenia broni w lesie Compiègne – 11 XI 1918 r. Niemcy musieli bezzwłocznie zwrócić Francji Alzację i Lotaryngię. Musieli także wydać wszystkie samoloty, okręty podwodne, duże okręty nawodne, większość artylerii i broni maszynowej oraz bezzwłocznie zwolnić jeńców wojennych.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika i wykonanie zad. 1 w zeszycie ćwiczeń str.70.

Ciekawy link:  https://www.youtube.com/watch?v=kWQTRryr6ws

 

Odzyskanie przez Polskę niepodległości (2 godz.)

Polska zyskała niepodległość po 123 latach dzięki sprzyjającej sytuacji międzynarodowej. Klęskę w wojnie ponieśli wszyscy zaborcy Polski; Niemcy, Austro- Węgry i Rosja. Jeszcze w czasie wojny Niemcy utworzyli w Warszawie tzw. Radę Regencyjną, ale nie cieszyła się ona poparciem Polaków. Jesienią 1918 r. zaczęły powstawać polskie ośrodki władzy w terenie: Rada Narodowa dla Księstwa Cieszyńskiego, Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie, Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu, Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie. W Paryżu działał Komitet Narodowy Polski. 11 listopada 1918 r. kiedy dziś obchodzimy Święto Niepodległości Józef Piłsudski przejął w Warszawie władzę nad wojskiem polskim, a parę dni później powiadomił świat o powstaniu niepodległej Polski oraz ogłosił się Tymczasowym Naczelnikiem Państwa Polskiego. Zorganizował też rząd na czele z premierem Jędrzejem Moraczewskim, a później Ignacym Paderewskim. Tworzyło się polskie wojsko, policja, urzędy, szkoły. 26 stycznia 1919 r. odbyły się wybory do sejmu. Na konferencji pokojowej w Paryżu Polskę reprezentowali Ignacy Paderewski i Roman Dmowski. Walczyli oni o jak najlepsze granice dla naszego państwa. Latem 1918 r. kiedy już wróciła z Francji do Polski Błękitna Armia gen. Józefa Hallera mieliśmy, aż 600 tys. żołnierzy, bardzo potrzebnych, bo zanosiło się na wojnę z Rosją.

Wydarzenia dotyczące Lubrańca:

11 listopada 1916 r. Niemcy przywrócili Lubrańcowi prawa miejskie, zabrane nam przez Rosjan po powstaniu styczniowym. Podczas pamiętnych listopadowych dni w 1918 r. silna w Lubrańcu Polska Organizacja Wojskowa błyskawicznie rozbroiła kompanię żołnierzy i żandarmów niemieckich. W akcji tej brali udział m.in. Edmund Hoffman, Ignacy Kobiela, Julian Zacharek, Bolesław Ćwikliński, Władysław Karczewski, Stefan Wichrowski. Jak pisał w swojej książce prof. Adam Beciński kluczową rolę wówczas w zaprowadzeniu ładu i porządku w mieście odegrała nasza Straż Ogniowa na czele z naczelnikiem Bogumiłem Panasiewiczem. Olbrzymie zasługi w organizacji lubranieckiej szkoły powszechnej, teatru amatorskiego, czytelni i biblioteki odegrał Jan Woźnicki, późniejszy poseł na Sejm i wicemarszałek Sejmu oraz Senatu. 11 listopada 1918 r. na rynku w Lubrańcu nasi mieszkańcy z entuzjazmem zorganizowali wiec na cześć odzyskania niepodległości. Wszędzie, niemal na każdej posesji powiewały biało-czerwone flagi. Już 11 grudnia 1918 r. mieszkańcy naszego miasteczka wybrali 9-osobową tymczasową Radę Miejską. W marcu następnego roku po przeprowadzonych demokratycznych wyborach w skład wspomnianej rady weszło 12 obywateli, w tym pięciu pochodzenia żydowskiego. Pierwszym burmistrzem został Kazimierz Szulc, a następnym Franciszek Tomaszewski. Ale świeżo zdobytą wolność mogliśmy szybko utracić, bowiem na wschodzie "prężyła muskuły " bolszewicka armia. To wtedy w 1919 r. w drodze na wschód w Lubrańcu i Brześciu stacjonowały oddziały Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera. Ich główną kwaterą był pałac rodziny Grodzickich w naszym parku. Hallerczycy wzięli powszechny udział w procesji Bożego Ciała i obchodach święta narodowego Francji 14 lipca. Zaraz potem ruszyli na wojnę z bolszewicką Rosją, na wschodzie. A kiedy niebezpieczeństwo sowieckie było bliskie na apel premiera Wincentego Witosa Polacy masowo wstępowali do armii bronić zagrożonej Ojczyzny. Tak też uczynili młodzi mieszkańcy naszej gminy, także przyczyniając się do zwycięstwa z bolszewikami.

Proszę, abyście przeczytali sobie ten temat nr 31 z podręcznika (str. 160-165) i wykonali ćwiczenia zamknięte: 1, 2, 4 i 6 w zeszycie ze str. 72- 73. Poprawne odpowiedzi w  ćw. 3 to I- Lublin, II- Kraków, III- Warszawa, a w ćw. 5: 3,2,4,1.

Podaję przydatny link do tego tematu z krótkim filmem historycznym: https://www.youtube.com/watch?v=R-Odr3tXBJk

Kl. 8 a b c

Świat w II połowie XX wieku – powtórzenie

Po II wojnie światowej postępował proces dekolonizacji czyli zdobywania niepodległości przez byłe kolonie głównie na terenie Azji i Afryki. Najdłużej bo do lat 90-tych utrzymywał się system segregacji rasowej – apartheid w republice Południowej Afryki. Na Bliskim Wschodzie ciągle wybuchały wojny między Izraelem a państwami arabskimi. Palestyńczycy nie mogli pogodzić się z utratą swoich ziem na rzecz Izraela i organizowali bunty, zamachy terrorystyczne przeciwko Żydom. W tym czasie bardzo napięte stosunki istniały między państwami Wschodu i Zachodu nazywane zimną wojną. Przyczyniły się do tego m.in. kryzys kubański, budowa muru berlińskiego, wojna w Wietnamie, masowe zbrojenia. W Chinach Mao Zedong wprowadzał komunistyczny wieki skok i rewolucję kulturalną zakończone śmiercią wielu milionów ludzi. Europa Zachodnia powoli integrowała się i doprowadziła do powstania w 1993 r. Unii Europejskiej. Na Zachodzie Europy postępowała rewolucja obyczajowa i amerykanizacja kultury. Tworzyło się społeczeństwo informacyjne.

Proszę o powtórzenie powyższych tematów. Wspólnie rozwiążemy zadania w zeszycie ćwiczeń.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=qgQLYflExMc&t=320s

 

 

Kl. 8 a b c wos

Jak działają sądy?

Konstytucyjne zasady działania sądów w Polsce

1. Zasada niezależności sądów: są odrębną władzą państwową, orzeczenia sądów nie mogą być zmieniane przez władzę wykonawczą i władzę ustawodawczą

2. Zasada niezawisłości sędziów: sędziowie podlegają tylko konstytucji i ustawom, sędziowie przy orzekaniu kierują się jedynie przepisami prawa i własnym sumieniem, sędziowie są wolni od nacisków, gwarancje niezawisłości sędziów: immunitet sędziowski – zakaz zatrzymania i aresztowania bez zgody właściwego sądu, nieusuwalność z urzędu, apolityczność –  zakaz przynależności do partii politycznych i związków zawodowych

3. Zasada jednolitości sądów: każdy sąd wydaje wyroki w imieniu Rzeczypospolitej, na całym obszarze Rzeczypospolitej obowiązuje taka sama organizacja sądów

4. Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego – od każdej sprawy rozpatrzonej w sądzie pierwszej instancji musi istnieć możliwość odwołania się do sądu drugiej instancji

5. Udział obywateli w rozpatrywaniu spraw – jest realizowany przez instytucję ławnika  niezawodowego członka składu urzekającego

Proszę o przeczytanie tego tekstu z podręcznika i zapisanie w zeszycie na czym polega prawo do obrony.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=5F3Qkzn4FwQ

Ustrój demokratyczny RP- powtórzenie

Polska jest państwem demokratycznym, którego ustrój opiera się m.in. na trójpodziale władzy, przestrzeganiu prawa, pluralizmie politycznym. Wszystkie władze są wybieralne przez naród, na określoną kadencję w demokratycznych wyborach. Najwyższym przedstawicielem państwa jest Prezydent RP. Władzę ustawodawczą sprawuje sejm i senat tworzące Zgromadzenie Narodowe. Faktyczne zarządzanie państwem jest w gestii Rady Ministrów RP czyli rządu. Władza sądownicza jest niezależna i należy do sadów i trybunałów. W państwie demokratycznym obywatele powinni mieć pewność, że ich prawa nie będą łamane, a tylko przestrzegane. Także powinno być zagwarantowane szanowanie praw jakichkolwiek mniejszości.

Proszę o powtórzenie powyższych tematów.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=EoEoaCh_05I

 

9- 13 III 2021

Kl. 4 a b

Stulecie wojen

W XVII wieku Rzeczpospolita toczyła wiele wojen ze swoimi sąsiadami: Rosją, Turcją, Szwecją, Kozakami, Tatarami. W wyniku tych wojen początkowo powiększyliśmy terytorium naszego państwa aż prawie do 1 miliona kilometrów kwadratowych, ale później traciliśmy te zdobycze. Wojny (szczególnie potop szwedzki w latach 1655-1660) strasznie wyniszczyły nasz kraj, zrujnowały gospodarkę, Setki tysięcy ludzi straciło życie na skutek walk, chorób, głodu. Szwedzi podczas potopu szybko zajęli Polskę, łupili miasta, wsie, majątki, mordowali ludzi, ale ponieśli klęskę pod Jasną Górą. Wtedy polski dowódca Stefan Czarniecki zaczął prowadzić z nimi wojnę partyzancką i ich pokonał. Innym wielkim wodzem był król Jan III Sobieski, który dwukrotnie zadał klęskę potężnej armii osmańskiej (najpierw pod Chocimiem w 1673 r., a potem pod Wiedniem w 1683 r.). Zwycięstwa te rozsławiły polskie wojska, husarię ich wodzów, ale nasz kraj stopniowo tracił mocną pozycję w Europie i w XVIII wieku zaczął uzależniać się od sąsiadów: Rosji, Austrii i Prus.

Proszą, abyście przeczytali ten temat z podręcznika  i w zeszycie ćwiczeń wykonali zad. 2 str.41.

Ciekawe linki: https://www.youtube.com/watch?v=8v5HFwvrtNI

https://www.youtube.com/watch?v=K_nz4d-ZZ84&t=2s

 

Kl. 7 c d

Odzyskanie przez Polskę niepodległości - c.d.

Przełom XIX i XX wieku. I wojna światowa – powtórzenie.

Pod koniec XIX wieku szczególnie w Europie Zachodniej znacznie poprawił się poziom życia ludzi. Oprócz wielu odkryć i wynalazków ułatwiających codzienną egzystencję wzrósł poziom medycyny, co przedłużyło życie ówczesnych społeczeństw. Powszechna edukacja spowodowała wzrost zainteresowania się polityką, tworzenie partii, emancypację kobiet. Pojawiły się nowe ideologie. Wydarzenia te także dotyczyły ziem polskich. W czasie rewolucji 1905 r. Polacy walczyli o autonomię, prawa dla rozwoju języka polskiego, polskiej kultury, administracji. Nadzieją dla nas była zbliżająca się wojna, gdyż wrogie nam państwa zaborcze stanęły po przeciwnych stronach. Wojna nie ominęła Polaków i naszych ziem. Mimo olbrzymich zniszczeń, śmierci setek tysięcy ludzi wszyscy trzej zaborcy Polski ponieśli klęskę, co ułatwiło nam odzyskanie niepodległości w 1918 r. Po 123 latach odrodziło się nasze państwo, bardzo jeszcze gospodarczo słabe, zagrożone przez nieprzyjaciół – Rosjan i Niemców, ale stopniowo mężnie radziło sobie z tymi niebezpieczeństwami.

Proszę o powtórzenie powyższych tematów. Wspólnie wykonamy zadania powtórzeniowe w podręczniku i zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=jHQ3Cl_NYMU

 

Kl. 8 a b c

Praca klasowa- świat w II połowie XX wieku

Postalinowska odwilż i mała stabilizacja

Po śmierci Józefa Stalina w Polsce pojawiły się żądania reform i odejścia od systemu represji społeczeństwa. Formułowało je m.in. czasopismo „Po prostu”. W 1956 r. zmarł Bolesław Bierut. Nowym I sekretarzem KC PZPR został Edward Ochab. Od 28 do 30 czerwca w Poznaniu doszło do potężnych strajków tysięcy robotników z fabryki Hipolita Cegielskiego. Żądano podwyżek płac i wznoszono hasła antykomunistyczne. Do tłumienia protestów skierowano wojsko, które użyło broni palnej. Zabito ponad 70 osób. W październiku przybyła do stolicy nieproszona delegacja sowiecka z przywódcą Nikitą Chruszczowem. Groziła interwencja wojsk sowieckich w Polsce. Nowy I sekretarz PZPR Władysław Gomułka zapewnił Rosjan, iż Polska będzie państwem socjalistycznym, wiernym ZSRR. Gomułka zaprzestał przymusowej kolektywizacji wsi, pozwolił wracać Polakom z ZSRR do ojczyzny, uwolnił z aresztu prymasa Wyszyńskiego i unormował stosunki z Kościołem. Jednak już od 1957 r. zaczęto ponownie ograniczać swobody obywatelskie, zamknięto tygodnik „Po prostu”, Służba Bezpieczeństwa inwigilowała działaczy opozycji, zaostrzono cenzurę. Okres rządów komunistycznych Władysława Gomułki w Polsce (lata 60) jest nazywany małą stabilizacją. Z jednej strony już tak nie prześladowano ludzi ze względu na poglądy polityczne jak 10 lat wcześniej. Poprawiło się też zaopatrzenie w towary, pojawiły się pierwsze pralki, lodówki, telewizory, ale w kraju nadal nie było wolności słowa. Za krytykę rządzącej partii PZPR można było stracić pracę , a nawet skończyć w więzieniu. Ponieważ państwo nadal kierowało większość pieniędzy na przemysł ciężki (górnictwo, hutnictwo, zbrojenia) to ludziom żyło się o wiele gorzej niż w krajach zachodnich. ZSRS kontrolował sytuację w Polsce za pomocą sowieckiego ambasadora oraz organizacji: Układu Warszawskiego i RWPG.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika i rozwiązanie zad. 1 str. 62 w zeszycie ćwiczeń.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=XtKdKLhjlZg

 

8 a b c wos

Praca klasowa- ustrój demokkratyczny RP

Organizacje międzynarodowe

W 1989 r. Polska odzyskała suwerenność, co znaczy, iż samodzielnie decyduje o swojej polityce. Nasz kraj jest członkiem następujących organizacji międzynarodowych:

ONZ (obecnie 193 państwa, powstała 25.IV.1945 r.), Trójkąt Weimarski (Polska, Niemcy, Francja,  28.VIII. 1991 r.), Rada Państw Morza Bałtyckiego (11 krajów nadbałtyckich oraz UE, 6.III.1992), Grupa Wyszehradzka (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry, 15.II. 1991), NATO (30 państw, 4.IV.1949, Polska od 12.III.1999), Unia Europejska (27 państw, 1.XI.1993, Polska od 1.V.2004), Trójmorze (12 państw położonych między Morzami: Bałtyckim, Adriatyckim i Czarnym, 29.IX.2015).

NATO to organizacja międzynarodowa o charakterze polityczno-wojskowym., utworzona na podstawie Traktatu Północnoatlantyckiego zawartego 4 IV 1949 w Waszyngtonie, z siedzibą w Brukseli. Najwyższym organem kierowniczym jest Rada NATO (Rada Ministerialna. Głównym celem Sojuszu jest zagwarantowanie  wolności i bezpieczeństwa wszystkim państwom członkowskim. Do osiągnięcia tego celu NATO wykonuje podstawowe zadania w zakresie bezpieczeństwa:

- zapewnia trwałe bezpieczeństwo w Europie, oparte na rozwoju instytucji demokratycznych i pokojowym rozwiązywaniu konfliktów;

- zapewnia przy pomocy swoich wojsk środki odstraszania i obrony przed jakąkolwiek formą ataku na terytorium każdego państwa członkowskiego;

- rozwija bezpieczeństwo międzynarodowe poprzez stałą i aktywną współpracę ze wszystkimi państwami partnerskimi należącymi do programu Partnerstwo dla Pokoju;

- wysyła swoje misje wojskowe do państw, na terytorium których toczy się konflikt zbrojny, celem zażegnania tego konfliktu.

Proszę o przeczytanie tego tekstu z podręcznika (str.150-152) i zapiszcie w zeszycie nazwisko ministra, który podpisał akt przystąpienia Polski do NATO.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=ODKrIHO7zaQ

 

                                                                                      16-20 III 2021

Kl. 4 a b

Upadek Rzeczypospolitej

W XVIII wieku słabe państwo polskie nie przypominało już swej dawnej potęgi jeszcze przed 100 laty. Niewielka armia, słaba władza króla, skłócony sejm i rządząca szlachta to wszystko spowodowało, że Rosja, Austria i Prusy kawałek po kawałku odbierały nam kolejne ziemie w trzech następujących po sobie rozbiorach, a Polacy nie byli w stanie przeciwstawić się temu. W 1794 r. generał Tadeusz Kościuszko widząc upadający kraj postanowił wywołać powstanie, wezwać naród do walki i odzyskać utracone ziemie. Mimo początkowych sukcesów np. pod Racławicami wojsko powstańcze nie dało rady silniejszej armii rosyjskiej. Ciężko ranny Kościuszko trafił na wiele lat do carskiego więzienia. W 1795 r. Polska przestała istnieć jako państwo, aż na 123 lata. Nasze Kujawy początkowo były pod zaborem pruskim, ale w 1815 r. znaleźliśmy się pod władzą rosyjskiego cara.

Proszę, abyście zapoznali się z tym tematem z podręcznika oraz rozwiązali zad. 4 w zeszycie ze str. 43.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=bbWnUn-1wpw

 

Kl. 7 c d

Praca klasowa - przełom XIX i XX wieku, I wojna światowa

 

Kl. 8 a b c

Konflikt państwa z Kościołem

Wrogość komunistycznych władz wobec Kościoła wynikała z dążenia władz do wykluczenia religii z życia społecznego, do wychowania młodego pokolenia w duchu ateizmu, rywalizacji z prymasem Stefanem Wyszyńskim o wpływy w społeczeństwie. Władysław Gomułka od 1958 r. zaczął zaostrzać politykę wobec Kościoła, zostały zlikwidowane lekcje religii w szkołach, władze utrudniały remonty kościołów i budowę nowych, kleryków powoływano do wojska, gdzie podlegali propagandzie komunistycznej, urzędnikom, wojskowym i milicjantom zakazywano uczestniczenia w życiu religijnym. Władze komunistyczne z wrogością odniosły się do orędzia biskupów polskich z 1965 r. skierowanego do biskupów niemieckich ponieważ zawierały one słowa: „udzielamy przebaczenia i prosimy o nie”. Polem rywalizacji państwa z Kościołem stały się obchody Tysiąclecia Chrztu Polski (1966 r.). Kościół zorganizował peregrynację kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, natomiast władze zorganizowały świeckie obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego. Nie pozwolono na przyjazd do Polski papieżowi Pawłowi VI.

Pojawiły się nowe podziały w elitach władzy: rewizjoniści – dążyli do ograniczonej liberalizacji życia publicznego, dogmatycy – starali się utrwalić dotychczasową politykę. W 1964 r. grupa intelektualistów z inicjatywy poety Antoniego Słonimskiego ogłosiła tzw. List 34, gdzie skrytykowano cenzurę. Za krytykę polityki PZPR do więzienia trafili: Jacek Kuroń i Karol Modzelewski. Tzw. komandosi (np. Adam Michnik) zakłócali posiedzenia partii i Związku Młodzieży Socjalistycznej.

Proszę o przeczytanie tego tekstu z podręcznika i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 1 str. 64.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=Q0T6a57d7pM

Kl. 8 a b c wos

Polska w ONZ i NATO

Główne organy ONZ: Zgromadzenie Ogólne, Rada Bezpieczeństwa ONZ, Rada Gospodarcza i Społeczna (ECOSOC), Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości, Sekretariat. Cele ONZ:

- utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa

- rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami, opartych na poszanowaniu zasady

równouprawnienia i samostanowienia narodów

-  popieranie gospodarczego i społecznego postępu wszystkich narodów

-  rozwiązywanie droga współpracy problemów międzynarodowych

- popieranie praw człowieka i podstawowych wolności

Wojsko Polskie aktywnie uczestniczy w misjach pokojowych ONZ i NATO. Braliśmy udział w operacjach wojskowych Korei, Na Bałkanach, w Afganistanie, Iraku, Kosowie, w operacjach antyterrorystycznych na Morzu Śródziemnym, w ochronie przestrzeni powietrznej państw nadbałtyckich.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika (str. 153-155) i zapisanie w zeszycie jak nazywały się ćwiczenia wojsk NATO w Polsce w 2016 r.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=vpkaDwPrTOw

23-27 III 2021

Kl.4 a b

W czasach świetności i upadku – powtórzenie

Wieki: XV, XVI i XVII możemy zaliczyć do czasów świetności naszego państwa. Polska sprzymierzona z Litwą z czasem nazywana Rzeczpospolitą Obojga Narodów przezywał okres rozwoju. W wyniku zwycięskich wojen powiększało się terytorium państwa. Wykształceni królowie, magnaci, mieszczanie dbali o rozwój gospodarczy, kulturę, sztukę, szkolnictwo. Dzięki ich mecenatowi powstawały piękne pałace, świątynie, kamienice, miasta. Mieliśmy znakomitych uczonych na czele z Mikołajem Kopernikiem, świetnych poetów, pisarzy, artystów. Polskie towary przez port w Gdańsku masowo eksportowano za granicę. Jednak utrzymanie tak dużego terytorium rodziło ciągle konflikty z państwami sąsiednimi. Spowodowały one wyniszczające nasz kraj wojny, które w efekcie zaczęły przynosić zniszczenia i śmierć wielu ludzi. W XVIII wieku Rzeczpospolita nie była już w stanie oprzeć się zaborczości Rosji, Austrii i Prus. Polska zniknęła z mapy świata na 123 lata.

Wspólnie rozwiążemy ćwiczenia powtórzeniowe w podręczniku i zeszycie.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=BscabrY_Jyc

 

Kl. 7 c d

Konferencja pokojowa w Paryżu

Od stycznia do czerwca 19119 r. w Paryżu trwała konferencja pokojowa, która miała zadecydować o losach, granicach powojennego świata. Główne decyzje podejmowali przywódcy zwycięskich w wojnie państw: USA, Francji, Anglii i Włoch. 28 czerwca 1919 r. w pałacu w Wersalu podpisano traktat pokojowy nazywany traktatem wersalskim. Dokument ten obarczył Niemcy winą za rozpętanie wojny, zbrodnie wojenne. Niemcy utraciły wszystkie kolonie, pewne terytoria w Europie np. Alzację i Lotaryngię, Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie. Mogły mieć tyko 100 tys. zawodowej armii, nie wolno im było posiadać czołgów, okrętów wojennych, lotnictwa, artylerii. Niemcy musiały płacić odszkodowania (tzw. reparacje ) krajom, które zniszczyły w wojnie. Nad pokojem w świecie i współpracą międzynarodową państw miała czuwać Liga Narodów – światowa organizacja z siedzibą w Genewie (w Szwajcarii). Tzw. mały traktat wersalski mówił o konieczności ochrony praw mniejszości narodowych w różnych państwach. Po I wojnie światowej w wyniku klęski Niemiec, Rosji i rozpadowi Austro- Węgier powstało szereg nowych państw m.in. Polska.

Proszę, abyście zapoznali się z tym tematem nr 32 z książki (str. 172-176) i wykonali następujące ćwiczenia w zeszycie ze str. 76-77: ćw. 2,4,5. Poprawne odpowiedzi w ćw. 1 to B, a w ćw. 3: P, F,F,F.

Podaję link z filmem do tej ostatniej lekcji: https://www.youtube.com/watch?v=nmZoPVvGENc

 

Skutki cywilizacyjne i kulturowe wielkiej wojny

Wojna spowodowała ogromne ludzkie tragedie: zginęło ok. 10 mln. ludzi, 7 mln zostało kalekami, 15 mln raniono. Po wojnie panowała pandemia nieuleczalnej wówczas grypy – hiszpanki, która spowodowała śmierć aż ponad 50 mln osób. Zniszczenia wojenne domów, fabryk, dróg, mostów, oprócz Europy Zachodniej, niestety dotyczyły też ziem polskich. W Europie panowała bieda, bezrobocie, inflacja. Z wojny wzmocnione wyszły tylko Stany Zjednoczone, które zarabiały na dostawach broni, żywności, różnego sprzętu do Europy. W 1929 r. wybuchł wielki kryzys gospodarczy w świecie. Upadały fabryki, banki, powszechne stało się bezrobocie. Do pozytywnych skutków wojny możemy zaliczyć: demokratyzację życia czyli masowy udział społeczeństw w wyborach do parlamentów, samorządów, wzroście zainteresowania ludzi życiem politycznym. Wprowadzono obowiązkową i bezpłatną szkołę podstawową. Kobiety uzyskały równe prawa z mężczyznami (emancypacja). W sztuce ukazywały się dzieła pacyfistyczne – głoszące potrzebę pokoju oraz katastroficzne, mówiące o zagładzie cywilizacji ludzkiej. Do kultury masowej możemy zaliczyć wynalazki radia, kina, w muzyce narodził się jazz.

Proszę abyście zapoznali się z tym tematem nr 33 z podręcznika (str. 177-182) oraz wykonali ćwiczenia w zeszycie (str. 78-79): nr 2 i 3. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to: C, a w ćw. 4: D, E, F.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=SSuZ6rFV6kA&t=117s

 

 

 Kl. 8 a b c

Konflikt państwa z Kościołem

Wrogość komunistycznych władz wobec Kościoła wynikała z dążenia władz do wykluczenia religii z życia społecznego, do wychowania młodego pokolenia w duchu ateizmu, rywalizacji z prymasem Stefanem Wyszyńskim o wpływy w społeczeństwie. Władysław Gomułka od 1958 r. zaczął zaostrzać politykę wobec Kościoła, zostały zlikwidowane lekcje religii w szkołach, władze utrudniały remonty kościołów i budowę nowych, kleryków powoływano do wojska, gdzie podlegali propagandzie komunistycznej, urzędnikom, wojskowym i milicjantom zakazywano uczestniczenia w życiu religijnym. Władze komunistyczne z wrogością odniosły się do orędzia biskupów polskich z 1965 r. skierowanego do biskupów niemieckich ponieważ zawierały one słowa: „udzielamy przebaczenia i prosimy o nie”. Polem rywalizacji państwa z Kościołem stały się obchody Tysiąclecia Chrztu Polski (1966 r.). Kościół zorganizował peregrynację kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, natomiast władze zorganizowały świeckie obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego. Nie pozwolono na przyjazd do Polski papieżowi Pawłowi VI.

Pojawiły się nowe podziały w elitach władzy: rewizjoniści – dążyli do ograniczonej liberalizacji życia publicznego, dogmatycy – starali się utrwalić dotychczasową politykę. W 1964 r. grupa intelektualistów z inicjatywy poety Antoniego Słonimskiego ogłosiła tzw. List 34, gdzie skrytykowano cenzurę. Za krytykę polityki PZPR do więzienia trafili: Jacek Kuroń i Karol Modzelewski. Tzw. komandosi (np. Adam Michnik) zakłócali posiedzenia partii i Związku Młodzieży Socjalistycznej.

Proszę o przeczytanie tego tekstu z podręcznika i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 1 str. 64.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=Q0T6a57d7pM

 

Bunty społeczne w latach 1968 i 1970 (2 godz.)

W marcu 1968 r. władze komunistyczne zakazały wystawiania sztuki „Dziady” A. Mickiewicza w Teatrze Narodowym w Warszawie. W odpowiedzi studenci warszawscy zorganizowali protesty na ulicach stolicy. Wielu studentów wyrzucono z uczelni. Demonstracje rozszerzyły się na uczelnie w całym kraju. Milicja brutalnie biła protestujących. Pobito też dziennikarza Stefana Kisielewskiego, który rządy komunistów z PZPR nazwał dyktaturą ciemniaków. Równocześnie ekipa Gomułki rozpętała kampanię antysemicką przeciwko Żydom. Do emigracji z Polski zmuszono ponad 13 tys. osób żydowskiego pochodzenia.

W grudniu 1970 r. władze tuż przed świętami ogłosiły dużą podwyżkę cen żywności. W odpowiedzi na ten fakt zastrajkowali robotnicy z Wybrzeża (Gdańska, Gdyni, Szczecina, Elbląga). Milicja i wojsko zabiło 45 osób. Skompromitowany Gomułka został odsunięty od władzy, a nowym I sekretarzem KC PZPR został Edward Gierek.

Proszą, abyście przeczytali ten temat nr 27 z podręcznika (str. 171-174) i w zeszycie ćwiczeń wykonali ćwiczenia: 2,3,4 ze str. 66-67. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to A, C, B, a w ćw. 5: wydarzenia Marca 1968: B,C,F, a wydarzenia Grudnia 1970: A,D,E,G.

Podaję przydatny link z filmem historycznym do tej lekcji:

https://www.youtube.com/watch?v=zGSsUdwJl7g    

https://www.youtube.com/watch?v=XugBBExUaaE

 

 

Kl. 8 a b c wos

Początki integracji europejskiej

W Europie po II wojnie światowej idee integracyjne znacznie się ożywiły. Wpłynęły na to:

- nawiązanie współpracy miedzy państwami europejskimi, co było warunkiem udzielenia pomocy finansowej przez Stany Zjednoczone w ramach planu Marshalla

- obawa przed wybuchem w przyszłości wojny między państwami Europy , zagrożenie ze strony ZSRR (uznano, że jedynie integracja gospodarczo-polityczna może zapobiec zbrojnym konfliktom)

- chęć szybszego zwalczania głodu oraz restrukturyzacji gospodarek zrujnowanych przez wojnę, co było możliwe dzięki działaniom integracyjnym

- dążenie państw europejskich do odzyskania dawnej pozycji w świecie , która utraciły w wyniku II wojny światowej

Osoby, które miały największy wpływ na integrację Europy nazywamy Ojcami Europy. Są to:

– Robert Schuman – minister spraw zagranicznych Francji

– Jean Monnet – francuski ekonomista

– Konrad Adenauer – kanclerz Republiki Federalnej Niemiec

- Paul Henri Spaak- premier Belgii

– Alcide de Gasperi – premier Włoch

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika (str.157-159) i zapisanie w zeszycie co to był tzw. plan Schumana.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=50mV0bgPCV0

 

Etapy integracji europejskiej

W 1952 r. powstała Europejska Wspólnota Węgla i Stali (EWWiS): Francja, Republika Federalna Niemiec (RFN), Belgia, Holandia, Luksemburg, Włochy. W 1957 r. państwa EWWiS zawarły tzw. traktaty paryskie, na mocy których powstały: Europejska Wspólnota Gospodarcza (EWG), Europejska Wspólnota Energii Atomowej (Euratom). W 1985 r. został podpisany układ w Schengen o stopniowym znoszeniu kontroli na wewnętrznych granicach.  W lutym 1992 r. został zawarty traktat w Maastricht - na jego mocy w 1993 r. powstała Unia Europejska. 2002 r. - wprowadzenie waluty euro. 2016 r.- brexit, Wielka Brytania opuszcza UE. Obecnie UE liczy 27 państw. Najważniejsze instytucje Unii Europejskiej: Parlament Europejski, Rada Europejska, Rada UE, Komisja Europejska.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika (str.159-162) i zapisanie w zeszycie w którym roku do UE wstąpiło aż 10 państw.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=OGJ-4OBpagg

 

 

29-31 III 2021

Kl. 4 a 

Szlakiem Legionów Polskich we Włoszech

W 1796r. Polscy patrioci udali się na emigrację do Francji w celu odzyskania niepodległości. Jan Henryk Dąbrowski prosił o utworzenie Legionów. Został odesłany przez rząd francuski do Napoleona Bonaparte, który wyraził zgodę, ponieważ potrzebował żołnierzy. W 1797r. Dąbrowski sprowadził rodaków do Włoszech, aby służyli u boku Napoleona, który pomoże im odzyskać niepodległość Polski. Nazbierało się ok.7 tys. żołnierzy. Współtwórcami Legionów byli Karol Kniaziewicz, Józef Wybicki i Antoni Kosiński. Ze znanych oficerów służyli tam m.in. Józef Wielhorski i Franciszek Ksawery Rymkiewicz. Legioniści walczyli bohatersko z wojskami austriackimi we Włoszech. Po zawarciu pokoju francusko-austriackiego Legiony nie miały już sensu istnienia. Ogłoszono rozpad ich. Żołnierze polscy nie doczekali się powrotu do kraju i wyzwolenia go z niewoli, o czym marzyli. Około 6 tys. żołnierzy zostało skierowanych na wyspę San Domingo, gdzie walczyli przeciwko powstaniu niewolników murzyńskich. Pozostali - nieliczni wrócili do Europy, a niektórzy zostali zabici przez tubylców lub na skutek chorób tropikalnych. Legiony miały wielkie znaczenie dla losów Polski. Wykształciły znakomitą kadrę przyszłych oficerów. Stały się symbolem patriotyzmu i wiary w odzyskanie niepodległości przez Polskę.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=9dJk9Io8idY

 

Kl. 7 b c d

Skutki cywilizacyjne i kulturowe wielkiej wojny

Wojna spowodowała ogromne ludzkie tragedie: zginęło ok. 10 mln. ludzi, 7 mln zostało kalekami, 15 mln raniono. Po wojnie panowała pandemia nieuleczalnej wówczas grypy – hiszpanki, która spowodowała śmierć aż ponad 50 mln osób. Zniszczenia wojenne domów, fabryk, dróg, mostów, oprócz Europy Zachodniej, niestety dotyczyły też ziem polskich. W Europie panowała bieda, bezrobocie, inflacja. Z wojny wzmocnione wyszły tylko Stany Zjednoczone, które zarabiały na dostawach broni, żywności, różnego sprzętu do Europy. W 1929 r. wybuchł wielki kryzys gospodarczy w świecie. Upadały fabryki, banki, powszechne stało się bezrobocie. Do pozytywnych skutków wojny możemy zaliczyć: demokratyzację życia czyli masowy udział społeczeństw w wyborach do parlamentów, samorządów, wzroście zainteresowania ludzi życiem politycznym. Wprowadzono obowiązkową i bezpłatną szkołę podstawową. Kobiety uzyskały równe prawa z mężczyznami (emancypacja). W sztuce ukazywały się dzieła pacyfistyczne – głoszące potrzebę pokoju oraz katastroficzne, mówiące o zagładzie cywilizacji ludzkiej. Do kultury masowej możemy zaliczyć wynalazki radia, kina, w muzyce narodził się jazz.

Proszę abyście zapoznali się z tym tematem nr 33 z podręcznika (str. 177-182) oraz wykonali ćwiczenia w zeszycie (str. 78-79): nr 2 i 3. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to: C, a w ćw. 4: D, E, F.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=SSuZ6rFV6kA&t=117s

 

Kl. 8 a b c wos

Polska w Unii Europejskiej (2 godz.)

 Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 na mocy traktatu akcesyjnego podpisanego 16 kwietnia 2003 roku w Atenach, stanowiącego prawną podstawę przystąpienia (akcesji) Polski do Unii Europejskiej. Faktyczny proces integracji Polski rozpoczął się w Atenach 8 kwietnia 1994 roku z chwilą złożenia przez Polskę wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej i potwierdzenia go przez wszystkie państwa członkowskie. 3 października 1996 roku rozpoczął działalność Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, który miał nadzorować proces przystąpienia naszego kraju do UE, m.in. dostosowania polskiego prawa do prawa unijnego. Do 2000 roku Polska zdążyła zakończyć rozmowy w 25 spośród 30 obszarów (tematów) negocjacyjnych. W przypadku 9 z nich uzgodniono okresy przejściowe. Traktat akcesyjny podlegał zatwierdzeniu i przyjęciu absolutną większością głosów przez Parlament Europejski (9 kwietnia 2003 roku) oraz jednogłośnie przez Radę Unii Europejskiej (14 kwietnia 2003). Kolejnym etapem była ratyfikacja go (czyli zatwierdzenie) przez wszystkie kraje członkowskie zgodnie z wymogami konstytucyjnymi obowiązującymi w każdym z tych państw. Traktat wszedł w życie po zakończeniu unijnej procedury ratyfikacyjnej. W Polsce proces jego przyjęcia odbywał się w formie ogólnonarodowego referendum w dniach 7-8 czerwca 2003.

Polacy odpowiadali na następujące pytanie:

„Czy wyraża Pan/Pani zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”

Według oficjalnych wyników Państwowej Komisji Wyborczej do urn poszło 58,85% uprawnionych do głosowania. 77,45% z nich odpowiedziało tak na postawione pytanie. 22,55% z nich odpowiedziało nie. Oddano również 126 tys. głosów nieważnych. Wraz z Polską w 2004 r. do UE przystąpiło aż 10 państw.

Wejście do UE spowodowało gwałtowny wzrost emigracji zarobkowej Polaków, przede wszystkim do Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii i Irlandii. W 2016 liczba Polaków przebywających czasowo w państwach członkowskich UE wynosiła ok. 2,1 mln. W 2018 r. nasze Ministerstwo Finansów poinformowało, że od początku członkostwa Polski w UE do końca sierpnia 2018 r. Polska otrzymała od UE 153,3 mld euro unijnego wsparcia. W tym samym czasie Polska przekazała do UE ok. 50,5 mld euro składek.  

W rządzie UE (tzw. Komisji Europejskiej) złożonym z komisarzy zasiadali następujący Polacy: Danuta Hibner, Paweł Samecki, Janusz Lewandowski, Jacek Dominik, Elżbieta Bieńkowska i Janusz Wojciechowski (obecnie komisarz ds. rolnictwa).

Powtórzcie i utrwalcie sobie ten temat z podręcznika (str. 165-168) oraz napiszcie w zeszycie przedmiotowym czy:

oprócz niewątpliwych korzyści z członkostwa w UE Polska, Polacy w jakimś stopniu tracą na tym, że jesteśmy w UE?

Podaję przydatny link do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=J8Ob_42UF9s

 

7-9 IV 2021

Kl. 4  b

Szlakiem Legionów Polskich we Włoszech

W 1796r. Polscy patrioci udali się na emigrację do Francji w celu odzyskania niepodległości. Jan Henryk Dąbrowski prosił o utworzenie Legionów. Został odesłany przez rząd francuski do Napoleona Bonaparte, który wyraził zgodę, ponieważ potrzebował żołnierzy. W 1797r. Dąbrowski sprowadził rodaków do Włoszech, aby służyli u boku Napoleona, który pomoże im odzyskać niepodległość Polski. Nazbierało się ok.7 tys. żołnierzy. Współtwórcami Legionów byli Karol Kniaziewicz, Józef Wybicki i Antoni Kosiński. Ze znanych oficerów służyli tam m.in. Józef Wielhorski i Franciszek Ksawery Rymkiewicz. Legioniści walczyli bohatersko z wojskami austriackimi we Włoszech. Po zawarciu pokoju francusko-austriackiego Legiony nie miały już sensu istnienia. Ogłoszono rozpad ich. Żołnierze polscy nie doczekali się powrotu do kraju i wyzwolenia go z niewoli, o czym marzyli. Około 6 tys. żołnierzy zostało skierowanych na wyspę San Domingo, gdzie walczyli przeciwko powstaniu niewolników murzyńskich. Pozostali - nieliczni wrócili do Europy, a niektórzy zostali zabici przez tubylców lub na skutek chorób tropikalnych. Legiony miały wielkie znaczenie dla losów Polski. Wykształciły znakomitą kadrę przyszłych oficerów. Stały się symbolem patriotyzmu i wiary w odzyskanie niepodległości przez Polskę.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=9dJk9Io8idY

Kl. 7 c d

Związek Sowiecki pod władzą Stalina

Komuniści (bolszewicy) po przejęciu władzy w Rosji przejęli na własność państwa zakłady przemysłowe, kontrolowali rozdział towarów (komunizm wojenny). Doprowadziło to do wielkiego głodu. W efekcie przywódca komunistów Lenin wprowadził tzw. Nową Ekonomiczną Politykę czyli na pewien czas pozwolił na działalność małych zakładów prywatnych, co ożywiło gospodarkę. W 1922 r. utworzono Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich – nowe państwo, w którym rządziła Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików). W 1924 r. po śmierci Lenina w ZSRS przywódcą państwa z nieograniczoną władzą został Józef Stalin. Był on człowiekiem niebezpiecznym, który potrafił tysiące, a nawet miliony ludzi skazywać na terror, więzienia, obozy koncentracyjne (łagry). Otaczano go kultem jednostki. W 1928 r. Stalin odszedł od gospodarki NEP i rozpoczął brutalną politykę industrializacji (uprzemysłowienia kraju) i kolektywizacji (likwidacji na wsi gospodarstw prywatnych i tworzenia spółdzielni – kołchozów). W efekcie przymusowej kolektywizacji i zabierania chłopom ziemię i żywność np. na Ukrainie z głodu zmarło ok. 6 mln ludzi. Tysiące niedożywionych więźniów budowało fabryki, drogi, linie kolejowe, kopało Kanał Białomorski, pracowało w kopalniach, gdzie masowo umierali z wyczerpania i chorób.

Proszę , abyście przeczytali na ten temat nr 34  tekst z podręcznika (str. 183-186) i wykonali w zeszycie ćw. 2, 5. Prawidłowa odpowiedź w ćw. 1 to: B, D, E, A, C.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=0rL_kXC0c20

 

Kl. 8 a b c

PRL pod rządami Edwarda Gierka

Nowy przywódca partii i państwa Edward Gierek odwołał w lutym 1971 r. podwyżki cen żywności. Chcąc ożywić polską gospodarkę i poprawić poziom życia społeczeństwa rząd Gierka i premiera Piotra Jaroszewicza zaciągnął duże kredyty w bankach zachodnich. Przeznaczono je na nowe wielkie inwestycje np. połączenia drogowe i kolejowe, Port Północny, Rafineria Gdańska, Huta Katowice. Zaczęto produkować samochody: Fiat 126 P, Polonez. W sklepach pojawiły się artykuły zachodnie np. coca-cola, adidasy, dżinsy. Gierek nawiązał współpracę gospodarczą z krajami Zachodniej Europy (głównie z Francją) i USA, ale był lojalny wobec przywódcy ZSRR Leonida Breżniewa. Polska telewizja zaczęła emitować zachodnie filmy. Przyspieszono budowę osiedli mieszkaniowych, wznoszonych z tzw. wielkiej płyty czyli gotowych elementów żelbetonowych. Znacznie poprawił się poziom życia społeczeństwa, wydłużono urlopy pracownicze, ale te zmiany były na kredyt. W drugiej połowie lat 70 trzeba było spłacać zaciągnięte na Zachodzie pożyczki. Wobec poważnego kryzysu gospodarczego na świecie Polska zaczęła popadać w pętlę zadłużenia.

 Proszę, abyście zapoznali się z tematem nr 28 z podręcznika (str. 175- 179) oraz rozwiązali ćwiczenia w zeszycie (ze str. 68-69) nr 5, 6. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to A i C.

Przydatny wam link do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=MIl5dHs2zEI

 

Kl. 8 a b c wos

Korzyści z przystąpienia Polski do UE

POZYTYWNE KORZYŚCI PRZYSTĄPIENIA POLSKI DO UE:
W sprawach dotyczących:
a) przemysłu
- wzrost obrotów handlowych z krajami Unii przez przedsiębiorstwa produkujące artykuły wysokiej jakości
- wzrost opłacalności eksportu w wyniku zmniejszenia kosztów przekraczania granicy
- napływ nowych technologii oraz unowocześnienie metod gospodarowania i zarządzania gospodarką
- przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego jako skutek pomocy finansowej Unii (m.in. fundusze strukturalne) oraz napływu inwestycji zagranicznych
- swobodny przepływ towarów i kapitału
b) rolnictwa
- W latach 2004-2006 z budżetu Unii trafi do polskiego rolnictwa 7552 mln euro na płatności bezpośrednie
- popularyzacja zdrowej, ekologicznej żywności z Polski i jej eksport
- możliwość większej ilości zbytu i przetwórstwa produktów w kraju (nowoczesna technologia z państw Unii) bądź za granicą
- łatwiejszy dostęp do technologii zachodniej
- otrzymanie dodatkowych pieniędzy z funduszów na rzecz rozwoju (np. SAPARD, PHARE)
- dzierżawa, a potem sprzedaż ziemi, która opłacalna będzie dla inwestora i drobnego rolnika

c) edukacji, kultury
- możliwość swobodnego poruszania się na obszarze Unii bez kontroli granicznej, dzięki czemu łatwiej podróżujemy po krajach zrzeszonych (podróże dostarczają nam też wiedzy m.in. o kulturze danego kraju)
- uznawanie świadectw szkolnych i dyplomów możliwość wyboru miejsca nauki w krajach UE
- więcej możliwości dofinansowania uczniów i studentów np. stypendia, pożyczki dla przedsiębiorczych studentów, pieniądze na ich badania naukowe itp.
- kształcenie języków obcych
- rozwijanie się kultury poprzez integracje państw członkowskich

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika str. 166-168 i zapisanie w zeszycie jakie korzyści ma nasza gmina z członkostwa w UE.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=J8Ob_42UF9s

 

12-17 IV 2021

 

Kl. 4 a b

Mazurek Dąbrowskiego

 W 1797r. Józef Wybicki napisał „Pieśń Legionów Polskich we Włoszech”, która stała się hymnem narodowym Polski (od 1927 r.), nazywanym z czasem „Mazurkiem Dąbrowskiego”. Żołnierze tę pieśń polubili i śpiewali ją idąc walczyć o wolną Polskę.

„Mazurek Dąbrowskiego” wg rękopisu Wybickiego:

Jeszcze Polska nie umarła,

kiedy my żyjemy.

Co nam obca moc wydarła,

szablą odbijemy.

 

Marsz, marsz, Dąbrowski

do Polski z ziemi włoski

za Twoim przewodem

złączem się z narodem.

 

Jak Czarnecki do Poznania

wracał się przez morze

dla ojczyzny ratowania

po szwedzkim rozbiorze.

 

Marsz, marsz, Dąbrowski...

 

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę

będziem Polakami

dał nam przykład Bonaparte

jak zwyciężać mamy.

 

Marsz, marsz, Dąbrowski...

 

Niemiec, Moskal nie osiędzie,

gdy jąwszy pałasza,

hasłem wszystkich zgoda będzie

jak ojczyzna nasza.

 

Marsz, marsz, Dąbrowski...

 

Już tam ojciec do swej Basi

mówi zapłakany:

"słuchaj jeno, pono nasi

biją w tarabany."

 

Marsz, marsz, Dąbrowski...

 

Na to wszystkich jedne głosy:

"Dosyć tej niewoli

mamy racławickie kosy,

Kościuszkę, Bóg pozwoli.

Proszę o przeczytanie tego tematu z podręcznika.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=coZgOWHS7Hk

 

Kl. 7 c d

Stalinizm w ZSRS

W 1936 r. uchwalono konstytucję ZSRS. Siłą kierowniczą w państwie była Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia bolszewików. Inne partie były zakazane.  ZSRS składał się z 11, a potem z 15 republik sowieckich. Obywatele mieli mieć duże prawa i wolności, ale nigdy tego nie przestrzegano. Dyktator Józef Stalin głosił tezę o zaostrzaniu się waliki klas, czyli konieczności pozbywania się wrogów komunizmu. Przy pomocy brutalnej milicji NKWD urządzał tzw. wielkie czystki czyli represje, które dotknęły wojsko (w latach 1937-1939), członków partii, całe społeczeństwo. Ponad 3 mln ludzi skazano na śmierć, za rzekome szpiegostwo, wrogość wobec władzy, 8 mln trafiło do więzień, obozów pracy (łagrów). ZSRS stał się państwem totalitarnym, terroru i strachu. W kulturze i sztuce artyści musieli sławić socrealizm czyli pochwałę idei socjalizmu, kult Lenina i Stalina, eksponować pracę robotników i chłopów. W polityce międzynarodowej ZSRS poprawił swoje stosunki z państwami zachodnimi, a w 1934 r. wstąpił do Ligi Narodów. Stalin kontrolował partie komunistyczne w innych krajach poprzez tzw. Komintern.

Proszę zapoznać się z tym tematem w podręczniku (str. 187-188) oraz rozwiązać w zeszycie ćwiczeń zad. 3 i 4 (str. 80-81).

Pomoże wam w tym link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=mQdyCZvRys0

 

Historia Kl. 8abc

Narodziny opozycji politycznej

W 1976 r. powstał Komitet Obrony Robotników, który organizował pomoc dla aresztowanych robotników z Radomia i Ursusa. Za pośrednictwem Radia Wolna Europa działacze KOR informowali o łamaniu praw człowieka w Polsce. W następnych latach zaczęły powstawać kolejne organizacje opozycyjne wobec komunistycznej władzy: Studencki Komitet Solidarności, Wolne Związki Zawodowe, Konfederacja Polski Niepodległej. Opozycjoniści prowadzili wykłady z historii Polski, organizowali wiece, manifestacje z okazji np. 11 listopada, rocznicy powstania warszawskiego. Byli oni wspierani przez osoby duchowne. Służba Bezpieczeństwa zastraszała, śledziła i represjonowała opozycję. Niezależne, tajne wydawnictwa drukowały książki i czasopisma bez cenzury, zakazane przez władze. 16 X 1978 r. Kardynał Wojtyła został papieżem Janem Pawłem II. W 1979 r. odbył pierwszą pielgrzymkę do Polski, kiedy w kazaniu na placu Zwycięstwa wygłosił symboliczne słowa: „Niech stąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi”.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 29 z podręcznika (str. 181-184) oraz rozwiązanie w zeszycie (str. 70-71) ćwiczeń nr 1 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to: P, F, F, a w ćw. 3: B, C.

Ciekawy link z filmem do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=nzxEiUvRbac

Wos kl. 8abc

Problemy współczesnego świata – globalizacja, konflikty zbrojne

Rewolucja informatyczna sprawiła, że świat współczesny jakby stał się mniejszy (globalna wioska), gdyż błyskawicznie docierają do nas różnorodne wiadomości z całego globu. Globalizacja dotyczy 3 obszarów: polityki, gospodarki i kultury. Poszczególne państwa tworzą jednolite organizacje gospodarcze jak UE, prowadzą podobną politykę, a w dziedzinie kultury w zasadzie dominuje zachodni styl życia, ubierania się, spędzania wolnego czasu. Ma to dobre i złe strony. Poprawił się nasz poziom życia, mamy dostęp do różnych towarów. Małe, biedne kraje nie są jednak w stanie konkurować z państwami bogatymi, chronić swoją kulturę, umacniać gospodarkę.

Współczesny świat jest ciągle pełen różnych konfliktów zbrojnych. Niemal na każdym kontynencie toczą się wojny lokalne. Najniebezpieczniejsze rejony świata to obecnie: Bliski Wschód, północna i środkowa Afryka, Meksyk, a w Europie Ukraina.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem w podręczniku (str. 169-171) i napisanie w zeszycie przedmiotowym pod powyższym tematem:

- jak nazywamy przeciwników globalizacji?

- jakie są przyczyny współczesnych wojen?

Pomogą wam w tym linki z filmami: https://www.youtube.com/watch?v=Nw8kRPu0i-o

https://www.youtube.com/watch?v=kRa-t1xZwrE

 

Zagrożenie środowiska naturalnego, terroryzm i bieda

 Główne zagrożenia ekologiczne współczesnego świata to:

- globalne ocieplenie (skutki: susze, burze, powodzie, zagłada niektórych gatunków roślin i zwierząt)

- dziura ozonowa (nadmierne promieniowanie ultrafioletowe powoduje choroby nowotworowe)

- wycinanie lasów tropikalnych (osuszenie ziemi, klęski głodu, ocieplenie klimatu)

- kwaśne deszcze (niszczenie gleby, lasów, zabytków, domów)

- niedobory wody pitnej (spożywanie zanieczyszczonej wody powoduje liczne choroby).

Pozostałe zagrożenia ludzkości:

- bieda i głód (głównie w Afryce, 7,5 mln dzieci niedożywionych)

- szybki przyrost ludności w krajach ubogich i starzenie się społeczeństwa w państwach bogatych

- terroryzm (głównie fundamentalizm islamski)

- choroby zakaźne i cywilizacyjne (koronawirus, AIDS, nowotwory, choroby serca, układu krążenia, oddychania, psychiczne).

Proszę o zapoznanie się z tekstem ze str. 172-173 z podręcznika oraz napiszcie w zeszycie przedmiotowym co według was najbardziej dziś zagraża naszemu społeczeństwu?

Podaję przydatny link do tematu: https://www.youtube.com/watch?v=04jyuAwDxDc&t=278s

19- 23 IV 2021

Kl. 4 a b

Powstańcze państwo

W powstaniu styczniowym brało udział – jak się na ogół przyjmuje – około 150000 żołnierzy polskich. Rosjanie dysponowali znacznie liczniejszym wojskiem. Polacy byli w stanie jednorazowo wystawić do boju maksymalnie 30000 ludzi, którzy byli znacznie gorzej wyszkoleni, uzbrojeni i wyposażeni od Rosjan. Formacje powstańcze tworzyły głównie oddziały piechoty. W walkach uczestniczyła również jazda, jednak nie odegrała ona większej roli w powstaniu. Ta sama uwaga dotyczy również artylerii czy innych formacji militarnych. Tak naprawdę Polacy wykorzystywali w czasie bojów spotkaniowych z przeciwnikiem armaty zdobyczne. Fakt ten dobitnie pokazuje, iż uzbrojenie powstańców kształtowało się na bardzo niskim poziomie. Tak jak w dobie insurekcji kościuszkowskiej (1794), tak i teraz uznanie zdobyły oddziały kosynierów, a więc chłopów, których podstawowym orężem były kosy. W powstaniu styczniowym walczyli przeważnie ochotnicy, którzy wstępowali w szeregi tzw. partii powstańczych. Na czele takiej partii stał komendant; podlegał on bezpośrednio rządowi powstańczemu i wyższemu dowództwu. Partie powstańcze działały na ogół w odosobnieniu, dostosowując taktykę walki do warunków terenowych. Powstańcy często uciekali się do stosowania zasadzek, w związku z czym odnotowali na swoim koncie spore sukcesy.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem z podręcznika.

Przydatny link z filmem : https://www.youtube.com/watch?v=K6WPF7_UVpk

Historia kl. 7 c d

Narodziny faszyzmu we Włoszech

Po I wojnie światowej w czasach kryzysu gospodarczego w wielu krajach europejskich do władzy dochodzili dyktatorzy obiecujący szybką poprawę życia ludzi. Włochy były ponadto niezadowolone z postanowień konferencji pokojowej, gdyż nie otrzymały obiecanych terytoriów. W kraju panowało olbrzymie bezrobocie, inflacja, upadały zakłady pracy. Najbardziej rozgoryczeni byli żołnierze – kombatanci, którzy w 1919 r. utworzyli Związek Kombatantów pod wodzą Benito Mussoliniego. Mussolini obiecał stworzenie Wielkich Włoch. W 1921 r. utworzył Narodową Partię Faszystowską. Ogłosił się duce (wodzem). W 1922 r. zorganizował marsz swoich zwolenników tzw. czarnych koszul na Rzym. Król mianował go premierem. Mussolini wkrótce zyskał nieograniczoną władzę, zlikwidował wszystkie partie (oprócz faszystowskiej), zniósł wolność prasy, zakazał strajków, prześladował opozycję, wprowadził kult swojej osoby (faszyzacja kraju). Zlikwidował bezrobocie poprzez organizację robót publicznych, unowocześnił armię, flotę, przemysł, podniósł dochody większości rodzin. W wyniku tzw. traktatów laterańskich (z 1929 r.) zawartych z papieżem Piusem XI uznano Watykan za niepodległe państwo.

Proszę zapoznać się z tematem nr 35 z podręcznika (str. 189-192) a następnie wykonać ćwiczenia nr 1 i 2 w zeszycie str. 82-83. Prawidłowa odpowiedź w ćw. 1 C to: włoski faszyzm i narodowy socjalizm w Niemczech trochę różniły się: włoscy faszyści nie głosili nierówności ras, Włochy były monarchią, a partia Mussoliniego przejęła władzę nie w wyniku wyborów jak w Niemczech tylko w następstwie marszu na Rzym.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=yoNhOjWIEAI

 

Niemcy pod władzą Hitlera

Państwo niemieckie z lat 1919-1933 jest nazywane Republiką Weimarską, ponieważ w Weimarze obradował parlament niemiecki i uchwalono tu konstytucję. W 1920 r. w Monachium Adolf Hitler stanął na czele Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej (NSDAP). Jej ideologię podobną do włoskiego faszyzmu nazywano nazizmem. NSDAP miała oddziały zbrojne SA (Oddziały Szturmowe) i SS (Sztafety Ochronne). W 1923 r. naziści próbowali przejąć władzę w Monachium (pucz monachijski), ale nie udało im się to i zostali uwięzieni. Hitler napisał w więzieniu książkę „Mein Kampf”. Głosił w niej, że Niemcy (Aryjczycy) to rasa panów, którzy powinni rządzić światem, a Żydzi to podludzie, których trzeba niszczyć. Były to poglądy niesłuszne i niebezpieczne, ponieważ wzywały do wojen, stworzenia Wielkich Niemiec i prześladowania innych ludzi. Popularność nazistów jednak rosła, ponieważ Niemcy dotknął olbrzymi kryzys, wzrastało bezrobocie, upadały banki, fabryki, rolnictwo. W 1932 r. NSDAP wygrała wybory i Hitler został kanclerzem (szefem rządu). Stopniowo naziści przejmowali nieograniczoną władzę. W 1934 r. Hitler ogłosił się Führerrem (wodzem). Tajna policja Gestapo terroryzowała opozycję, przeciwników Hitlera zsyłano do obozów koncentracyjnych. Niemcy nazwano III Rzeszą. Na mocy ustaw norymberskich z 1935 r. pozbawiono wszelkich praw niemieckich Żydów. W 1938 r. podczas tzw. nocy kryształowej zabito kilkudziesięciu Żydów, palono ich sklepy, domy, synagogi. Niemcy masowo zbroiły się. Tworzyły potężną armię, gotową do wojny.

Proszę o zapoznanie się z powyższym tematem nr 36 (str. 193-197 w podręczniku) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. zad.  3,4,6). Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to C, ćw. 2 – B, C, E, G, H,I, J.- w ćw. 5 – A-F, B-F.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=nVxZP0jA8Eo

 

Kl. 8 a b c

 Rewolucja Solidarności

W lipcu 1980 r. władze po raz kolejny ogłosiły znaczną podwyżkę cen żywności. Wobec coraz większych braków towarów zastrajkowali robotnicy z około 200 zakładów pracy w kraju. W sierpniu stanęła Stocznia Gdańska im. Lenina. Powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy na czele z Lechem Wałęsą. Strajkujący opracowali 21 postulatów do spełnienia przez władze. Rozmowy delegacji rządowej z przedstawicielami MKS zakończyły się 31 sierpnia podpisaniem porozumień. Edward Gierek ustąpił z funkcji I sekretarza KC PZPR. Jego miejsce zajął Stanisław Kania. Zgodnie z zawartymi porozumieniami powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” na czele z Wałęsą, który z czasem liczył aż 10 mln członków. Rolnicy powołali NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność:, a studenci Niezależne Zrzeszenie Studentów. Władze partyjne i ZSRS rozważały interwencje wojsk Układu Warszawskiego w Polsce, ponieważ traciły kontrolę nad narodem. W tym celu premierem i I sekretarzem KC PZPR został gen. Wojciech Jaruzelski. Kryzys gospodarczy narastał, wprowadzono kartki na podstawowe towary. Często dochodziło do protestów społecznych.

Proszę, abyście zapoznali się z tym tematem nr 30 w podręczniku (str. 185-188) i rozwiązali w zeszycie ćwiczenia (str. 72-73) nr 3,4,5. Poprawne odpowiedzi w ćw. 1 to: B, w ćw. 2: F, P, P, P.

Podaję przydatny link z krótkim filmem: https://www.youtube.com/watch?v=d9es0BiTepc

Kl. 8 a b c wos

 Problemy współczesnego świata i Europy – ćwiczenia powtórzeniowe

Jednym z palących problemów w świecie jest tzw. kryzys uchodźczy. Pod koniec 2010 roku rozpoczęła się arabska wiosna, w wielu krajach arabskich doszło do licznych protestów przeciwko władzy. Doprowadziło to min. do wojny domowej w Syrii, konfliktu w Libanie oraz wojny domowej w Libii. Trwająca od 2011 roku wojna domowa w Syrii spowodowała śmierć kilkuset tysięcy ludzi. Krwawe walki zmusiły ok. 13 milionów Syryjczyków do opuszczenia swoich domów, z czego 4,8 miliona osób szukało schronienia poza granicami Syrii. Powstanie radykalnego Państwa Islamskiego również jest przyczyną masowych migracji z krajów arabskich, głównie mniejszości religijnych (chrześcijanie, jazydzi), których wyznawcy migrują z obawy przed prześladowaniami. Obalenie dyktatora Kaddafiego w Libii i wojna domowa w tym niespokojnym kraju doprowadziły do zwiększonej migracji do Europy. Co miesiąc z Erytrei ucieka ok. 5 tys. osób. Większość Erytrejczyków ucieka z powodu łamania praw człowieka w tym kraju oraz obowiązkowej służby wojskowej trwającej nieokreślony czas. Konflikt na Ukrainie, będący efektem opanowania przez Rosjan ukraińskiego Krymu, doprowadził do śmierci blisko 6 tysięcy osób. Ponadto około 2 miliony osób musiało opuścić swoje domy. Przyczyną wzmożonej migracji w wielu krajach jest również niestabilna sytuacja polityczna czy gospodarcza, bieda, dlatego wraz z uciekającymi przed działaniami wojennymi mieszkańcami Afryki i Bliskiego Wschodu, do Europy w celach zarobkowych napływają także imigranci z Kosowa, Afganistanu, Albanii, Iraku, Serbii, Pakistanu, Ukrainy, Bangladeszu, jak również z Filipin. Większość szlaków uchodźców przebiega przez Morze Śródziemne, Turcję Grecję, kraje bałkańskie, Hiszpanię, Włochy. Do Europy przybyło aż 1,7 mln ludzi. Niestety liczba przypadków śmierci wśród uchodźców przedostających się do Europy była wysoka. Wpłynął na to w znacznej mierze zły stan techniczny lub zatapianie łodzi w celu wymuszenia pomocy od straży przybrzeżnej oraz marynarki wojennej. Najwięcej uchodźców przyjęły zamożne państwa Europy Zachodniej: Niemcy, Francja, Anglia, kraje skandynawskie. Duże ich skupiska są tez w obozach południowej Europy.

Obecnie w związku z dużymi restrykcjami krajów UE i epidemią koronawirusa w Europie liczba napływających uchodźców znacznie spadła.

Proszę o przeczytanie tekstów ze str. 175 w podręczniku i utrwalenie tematów o problemach współczesnego świata.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=WSuzfWUxJJQ

 

Sprawdzian wiadomości o polityce zagranicznej Polski

 

 

26- 30 IV 2021

Kl. 4 a b

Maria Skłodowska – Curie i jej odkrycie

Maria Skłodowska-Curie urodziła się 7 listopada 1867 roku w Warszawie - fizyk i chemik, narodowości polskiej. Obywatelka polska i francuska, większość życia spędziła we Francji, tam też rozwinęła swoją karierę naukową. Profesor Sorbony, autorka pionierskich prac z chemii jądrowej. Do jej największych dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków — radu i polonu. Pod jej osobistym kierunkiem prowadzono też pierwsze w świecie badania nad leczeniem raka za pomocą promieniotwórczości. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe, po raz pierwszy w 1903 z fizyki wraz z mężem, po raz drugi w 1911 z chemii za wydzielenie czystego radu. Do dziś pozostaje jedyną kobietą, która tę nagrodę otrzymała dwukrotnie, a także jedynym uczonym w historii uhonorowanym nagrodą Nobla w dwóch różnych dziedzinach nauk przyrodniczych (fizyki i chemii. W 1894 r. poznała swojego przyszłego męża, Francuza Pierre'a Curie. Dzięki jej wysiłkom w 1932 r. ze składek całego społeczeństwa powstał Instytut Radowy w Warszawie. Maria Skłodowska ofiarowała wówczas 1 gram radu dla potrzeb leczniczych, a pieniądze na cenny dar o wartości około 80.000 $ zebrała wśród kobiet amerykańskiej Polonii. Instytut do II wojny światowej prowadził zarówno działalność leczniczą, jak i naukową. W 1914 roku po wybuchu I wojny światowej zorganizowała wojskowe lecznictwo radiologiczne. Była współzałożycielką Instytutu Radowego w Paryżu, zwanym „Instytut Curie”. Niestety ciągły kontakt z promieniowaniem i brak należytego zabezpieczenia, sprawił, iż uczona zachorowała na nieuleczalną chorobę. Zmarła 4 lipca 1934 roku w Passy.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem.

 Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=QLboPCkn0zs

 

Kl. 7 c d

Świat u progu wojny

W 1922 r. Niemcy i Rosja Sowiecka zawarły w Rapallo układ o współpracy wojskowej, niebezpieczny dla Polski. W 1925 r. w wyniku konferencji w Locarno Niemcy zgodziły się podpisać tzw. pakt reński, w którym przyrzekły nienaruszalność granic z Francją i Belgią, ale takiego układu nie chciały podpisać z Polska i Czechosłowacją, co oznaczało zagrożenie niemieckie dla tych państw. Niemcy, Włochy i Japonia wystąpiły w latach 30 z Ligi Narodów, gdyż dążyły do wojny. Japonią rządzili militaryści, którzy zamierzali stworzyć wielkie imperium (głosili hasło „Azja dla Azjatów”). W 1931 r. Japończycy podbili chińską Mandżurię, w 1937 r. wkroczyli do Chin, dopuszczając się masowych zbrodni. W tym czasie armia niemiecka na rozkaz Hitlera wkroczyła do Nadrenii, łamiąc traktat wersalski, który zabraniał jej tego. W latach 1936 -1939 toczyła się wojna domowa w Hiszpanii między wojskami komunistycznego Frontu Ludowego a nacjonalistami Frontu Narodowego gen. Franco. Dzięki pomocy Niemiec i Włoch gen. Franco zwyciężył i był dyktatorem aż do swojej śmierci w 1975 r.

 Proszę o przeczytanie tego tematu nr 37 z podręcznika (str. 198-200) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 86-87) zadania 3. Prawidłowa odpowiedź w zad. 4 to: A, C, F.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=YHQm0aIUGA0

Zaborcza polityka Niemiec Włoch i Japonii

W 1936 r. Niemcy, Włochy i Japonia podpisały ścisły sojusz nazywany paktem antykominternowskim (później paktem trzech, osią Rzym-Berlin-Tokio). W marcu 1938 r. niemieckie wojsko (Wehrmacht) wkroczyło do Austrii. Dokonał się tzw. Anschluss czyli Austrię przyłączono do Rzeszy. Żadne z państw nie zaprotestowało przeciw temu mimo, że było to kolejne złamanie traktatu wersalskiego przez Hitlera. W tym samym roku Führer pod groźbą wojny zażądał od Czechosłowacji przyłączenia Sudetów do Niemiec. We wrześniu na konferencji w Monachium Anglia i Francja i Włochy zgodziły się na żądania Hitlera. Czechosłowacji nie pytano o zdanie. W marcu 1939 r. Niemcy zajęli Czechy. Słowacja ogłosiła niepodległość, ale była zależna od Niemiec. Hitler zajął też port litewski Kłajpedę i z 3 stron otoczył Polskę. Włochy wkroczyły do Albanii. Nadciągała wojna.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 37 z podręcznika (str. 200-203) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń(str. 86-87) zadania 1 i 3. Prawidłowa odpowiedź w zad. 4 to: A, C, F, w zad. 3 to : W. Brytania i Francja godziły się na żądania Niemiec, gdyż nie chciały kolejnej wojny i nie były do niej przygotowane, naiwnie wierzyły Hitlerowi, że  zaspokoją jego żądania.

Ciekawe linki z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=YHQm0aIUGA0

https://www.youtube.com/watch?v=iH99sgyssZU

Historia kl. 8 abc

Stan wojenny w Polsce

W nocy z 12 na 13 grudnia Rada Państwa PRL wprowadziła stan wojenny. Faktyczną władzę w kraju przejęło wojsko. Gen. Wojciech Jaruzelski stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Internowano (aresztowano ) ponad 5 tys. działaczy Solidarności. Związek zlikwidowano, wprowadzono godzinę milicyjną. Podsłuchiwano rozmowy telefoniczne, czytano prywatne listy, zamknięto szkoły. Do strajkujących górników w kopalni Wujek ogień otworzyła milicja (zabito 9 osób). Wielu opozycjonistów ukrywało się np. Bujak, Frasyniuk, Borusewicz. Krótkie programy nadawało Radio Solidarność. W kościołach odprawiano msze za Ojczyznę. Kraje zachodnie potępiły stan wojenny i pomagały w zbiórce żywności, lekarstw do Polski. W 1983 r. Pokojową Nagrodę Nobla przyznano Lechowi Wałęsie, także internowanemu w stanie wojennym. W 1983 r. stan wojenny zniesiono, ale nadal prześladowano działaczy opozycji. W 1983 r. milicjanci śmiertelnie pobili Grzegorza Przemyka, a rok później oficerowie SB zamordowali ks. Jerzego Popiełuszkę. Kraj nadal pogrążał się w kryzysie gospodarczym.

Proszę o przeczytanie z podręcznika tego tematu nr 31 (str. 189-192) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 74-75) zad. 1,2 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 3 to B, a w ćw. 4: A, B, F.

Przydatny link z filmem do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=KqLZAFG3Fdk

Polska Rzeczpospolita Ludowa – ćwiczenia powtórzeniowe

W połowie lat 50 rozpoczął się w Polsce proces destalinizacji czyli odchodzenia władz komunistycznych od masowego terroru, represji. W 1956 r. po strajkach w Poznaniu przywódcą partii PZPR i państwa został Władysław Gomułka. Jego rządy do 1970 r. nazywano małą stabilizacją. Gomułka zrezygnował z kolektywizacji wsi, ograniczył rozwój przemysłu ciężkiego na rzecz poprawy poziomu życia społeczeństwa. Jednak w kraju nadal działała cenzura. Władze popadły w konflikt z Kościołem  wskutek uroczystości milenium chrztu Polski. Szerzyła się kampania antysemicka obozu władzy. W 1968 r. doszło do buntów studenckich, a w 1970 r. krwawych strajków robotniczych na Wybrzeżu. Nowy przywódca Edward Gierek miał ambicje stworzenia silnej uprzemysłowionej Polski z godnym poziomem życia ludzi. Jednak doprowadził do ogromnego zadłużenia kraju i kolejnych buntów robotniczych w 1976 i 1980 r. Cieszący się ogromnym poparciem społecznym ruch Solidarność został zdławiony przez władze komunistyczne wskutek stanu wojennego. Bojąc się utraty władzy komuniści nadal w latach 80 prześladowali opozycję.

Proszę abyście zapoznali się z tekstem powtórzeniowym w podręczniku (str. 193-195) oraz rozwiązali ćwiczenia nr 1 i 3 w zeszycie (str. 76-77). Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to: A-F, B-P, C-P a w ćw. 4-B.

W podręczniku (str. 196-198) znajdują się zadania powtórzeniowe nr 1-6 poświęcone tej tematyce, wspólnie je rozwiążemy podczas lekcji powtórzeniowej.

Podaję przydatny link do tego powtórzenia: https://www.youtube.com/watch?v=2wEaPL2k0Js

 

 

 

Wos kl. 8 abc

Jak kształtowały się prawa człowieka

Podstawą praw człowieka jest ludzka godność (rozumiana jako dobre imię), która przysługuje każdemu człowiekowi. Prawa człowieka są:

- przyrodzone (mamy je przez całe życie, są niezależne od władzy i prawa państwa)

- niezbywalne (nie można ich się zrzec)

- powszechne (należą dla wszystkich ludzi na świecie)

- nienaruszalne (żadna władza, nikt nie może nam ich odebrać).

Prawom człowieka poświęcone są różne dokumenty międzynarodowe i krajowe, a w szczególności: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950 r., Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r., Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 r., Konstytucja RP z 1997 r.

Proszę abyście zapoznali się z tym tematem z podręcznika (str. 178-181) i napisali w zeszycie przedmiotowym: jak obecnie na świecie są łamane prawa człowieka?

Pomoże wam w tym link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=1N8tjRxSUGU

 

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

Trzecia Sesja Ogólnego Zgromadzenia ONZ, obradująca w Paryżu, uchwaliła 10 grudnia 1948 roku jednomyślnie Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Dokument ten stanowi niewątpliwie jedno z największych i najtrwalszych osiągnięć ONZ. Przetłumaczona na większość języków świata Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zbiera oraz porządkuje osiągnięcia i postulaty człowieka, który od wielu setek lat toczy nie skończoną jeszcze walkę o swoją wolność i swoją godność. Prace nad nią trwały ponad rok, a dzień 10 grudnia proklamowany został następnie przez Zgromadzenie Ogólne jako Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Deklaracja składa się ze wstępu mówiącego o motywach leżących u podstaw jej tworzenia i podkreślającego uznanie przyrodzonej godności, równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jako podstawy wolności, sprawiedliwości i pokoju oraz 30 artykułów. Pierwsze trzy artykuły mają charakter ogólny i poświęcone są zasadom wysuniętym już przez rewolucje demokratyczne XVIII w.: Wolności, Równości, Braterstwu.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jako rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nie miała formalnie wiążącego charakteru. Stała się podstawą dla wielu rezolucji ONZ i innych aktów prawa międzynarodowego.

Proszę o przeczytanie preambuły (wstępu) powyższej deklaracji z podręcznika (str. 180) oraz zapisanie w zeszycie: dlaczego uchwalono tę deklarację?

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=397TaLop8a4

4- 7 V 2021

Kl. 4 a b

Wiek niewoli - ćwiczenia powtórzeniowe

W XIX w. Polacy nie posiadali własnego państwa, żyli w 3 zaborach: rosyjskim, pruskim i austriackim. Nigdy nie pogodzili się z tym i wielokrotnie walczy li o wolność. Organizowali Legiony Polskie we Włoszech, bili się z Rosjanami w powstaniach: listopadowym i styczniowym, ale wobec dużej przewagi wrogów ponosili klęski. Za to byli skazywani na więzienia, zesłanie na Syberię. Po powstaniu styczniowym zabroniono w szkołach i urzędach podległych Rosji i Prusom mówić po polsku. Chciano nas pozbawić ojczystej mowy i przywiązania do polskości, ale Polacy obronili się przed germanizacją i rusyfikacją. We Francji wielką sławę zdobyła polska Uczona Maria Skłodowska – Curie. Otrzymała Nagrodę Nobla podobnie jak polscy pisarze Henryk Sienkiewicz i Władysław Reymont.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=UZDuHftLesM

Proszę abyście samodzielnie rozwiązali ćwiczenia ze str. 51 w zeszycie ćwiczeń i przesłali mi na Messengera – nick: Wojciech Prz

 

Kl. 7 c d

Zaborcza polityka Niemiec Włoch i Japonii

W 1936 r. Niemcy, Włochy i Japonia podpisały ścisły sojusz nazywany paktem antykominternowskim (później paktem trzech, osią Rzym-Berlin-Tokio). W marcu 1938 r. niemieckie wojsko (Wehrmacht) wkroczyło do Austrii. Dokonał się tzw. Anschluss czyli Austrię przyłączono do Rzeszy. Żadne z państw nie zaprotestowało przeciw temu mimo, że było to kolejne złamanie traktatu wersalskiego przez Hitlera. W tym samym roku Führer pod groźbą wojny zażądał od Czechosłowacji przyłączenia Sudetów do Niemiec. We wrześniu na konferencji w Monachium Anglia i Francja i Włochy zgodziły się na żądania Hitlera. Czechosłowacji nie pytano o zdanie. W marcu 1939 r. Niemcy zajęli Czechy. Słowacja ogłosiła niepodległość, ale była zależna od Niemiec. Hitler zajął też port litewski Kłajpedę i z 3 stron otoczył Polskę. Włochy wkroczyły do Albanii. Nadciągała wojna.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 37 z podręcznika (str. 200-203) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń(str. 86-87) zadania 1 i 3. Prawidłowa odpowiedź w zad. 4 to: A, C, F, w zad. 3 to : W. Brytania i Francja godziły się na żądania Niemiec, gdyż nie chciały kolejnej wojny i nie były do niej przygotowane, naiwnie wierzyły Hitlerowi, że  zaspokoją jego żądania.

Ciekawe linki z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=YHQm0aIUGA0

https://www.youtube.com/watch?v=iH99sgyssZU

Dwudziestolecie międzywojenne - ćwiczenia powtórzeniowe

W wyniku wojny ucierpiało wiele milionów ludzi. Jeszcze większe ofiary przyniosły epidemie różnych chorób, w tym grypy-hiszpanki. Przestały istnieć wielkie monarchie: II Rzesza Niemiecka, Rosja, Austro-Węgry. Pojawiły się nowe państwa m.in. Polska. O losach powojennego świata zadecydowała konferencja pokojowa w Paryżu i traktat wersalski, który znacznie osłabił Niemcy i powołał do życia Ligę Narodów. Po wojnie w wyniku emancypacji kobiety uzyskiwały równe prawa z mężczyznami. Do kultury masowej można wtedy zaliczyć: radio, kino i prasę. W 1929 r. wybuchł na świecie wielki kryzys gospodarczy oznaczający olbrzymie bezrobocie, inflację, bankructwo fabryk, banków. Czasy kryzysu sprzyjały władzy dyktatorów. We Włoszech rządził Benito Mussolini na czele faszystów. W Niemczech do władzy doszedł Hitler i naziści. W ZSRR nieograniczoną władzę sprawował komunista Józef Stalin. We wszystkich tych krajach łamano praw obywatelskie, prześladowano opozycję, stworzono obozy koncentracyjne. Tajna policja dopuszczała się zbrodni na domniemanych przeciwnikach. Przeznaczano duże środki na zbrojenia, rozbudowę armii. Tuż przed wojną Niemcy, Włochy i Japonia zawarły sojusz tzw. pakt trzech i dążyły do podbojów na świecie.

Proszę o zapoznanie się z tematem powtórzeniowym (str. 204-207 w podręczniku) i rozwiązanie zadań nr 2 i 4 ze str. 207-208. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to D, B, C,B, a w zad. 3: D,C. W zeszycie ćwiczeń str. 88-89 wykonajcie ćw. 1 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to A- nie, B- tak, C- tak, D-tak, a w ćw. 3 to B i C.

Przydatny link:: https://www.youtube.com/watch?v=iH99sgyssZU&t=373s

 

Historia kl. 8 abc

Polska Rzeczpospolita Ludowa – ćwiczenia powtórzeniowe

W połowie lat 50 rozpoczął się w Polsce proces destalinizacji czyli odchodzenia władz komunistycznych od masowego terroru, represji. W 1956 r. po strajkach w Poznaniu przywódcą partii PZPR i państwa został Władysław Gomułka. Jego rządy do 1970 r. nazywano małą stabilizacją. Gomułka zrezygnował z kolektywizacji wsi, ograniczył rozwój przemysłu ciężkiego na rzecz poprawy poziomu życia społeczeństwa. Jednak w kraju nadal działała cenzura. Władze popadły w konflikt z Kościołem  wskutek uroczystości milenium chrztu Polski. Szerzyła się kampania antysemicka obozu władzy. W 1968 r. doszło do buntów studenckich, a w 1970 r. krwawych strajków robotniczych na Wybrzeżu. Nowy przywódca Edward Gierek miał ambicje stworzenia silnej uprzemysłowionej Polski z godnym poziomem życia ludzi. Jednak doprowadził do ogromnego zadłużenia kraju i kolejnych buntów robotniczych w 1976 i 1980 r. Cieszący się ogromnym poparciem społecznym ruch Solidarność został zdławiony przez władze komunistyczne wskutek stanu wojennego. Bojąc się utraty władzy komuniści nadal w latach 80 prześladowali opozycję.

Proszę abyście zapoznali się z tekstem powtórzeniowym w podręczniku (str. 193-195) oraz rozwiązali ćwiczenia nr 1 i 3 w zeszycie (str. 76-77). Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to: A-F, B-P, C-P a w ćw. 4-B.

W podręczniku (str. 196-198) znajdują się zadania powtórzeniowe nr 1-6 poświęcone tej tematyce, wspólnie je rozwiążemy podczas lekcji powtórzeniowej.

Podaję przydatny link do tego powtórzenia: https://www.youtube.com/watch?v=2wEaPL2k0Js

 

Wos kl. 8 abc

 

Prawa człowieka zapisane w Konstytucji RP

Konstytucja RP zawiera w rozdziale II wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela. Najważniejsze zasady dotyczące praw człowieka: równość wszystkich wobec prawa, wolność człowieka podlega ochronie prawnej, równouprawnienie kobiet i mężczyzn, mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do własnej odrębności, obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego i ma prawo do opieki za granicą ze strony RP. Prawa i wolności osobiste dotyczą ochrony życia, zdrowia, mienia, wolności słowa, sumienia. Natomiast prawa i wolności polityczne pozwalają obywatelom uczestniczyć w życiu publicznym np. w wyborach, zgromadzeniach, wolontariacie.

Proszę, abyście zapoznali się z powyższym tematem w podręczniku (str. 182-185) i wymienili w zeszycie przedmiotowym po 4 według was najważniejsze prawa osobiste i 4 prawa polityczne.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=UmdJoNJVhvs

 

Ochrona praw człowieka

Instytucje międzynarodowe zajmujące się ochroną praw człowieka to: Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka przy ONZ, Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu przy Radzie Europy, Unia Europejska, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Polskie instytucje ochrony praw człowieka tworzą: sądy powszechne i szczególne, Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich i organizacje pozarządowe. W 1987 r. ustanowiono w Polsce urząd Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik jest niezawisły, odpowiada tylko przed sejmem, ma bronić naszych praw i wolności. Jeśli się do niego zwrócimy z wnioskiem o pomoc w obronie naszych praw to on niezwłocznie może podjąć interwencję jeśli ma do tego podstawy.

Proszę o przeczytanie tekstu z podręcznika str. 186-187 i zapisanie w zeszycie przedmiotowym : jakie funkcje pełni Rzecznik Praw Obywatelskich?

Przydatny link do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=qHNSnTiQwQg

10 – 14 V 2021

 

Kl. 4 a b

Bój o niepodległą Polskę

Latem 1914 roku w Europie rozpoczęła się wielka wojna, nazwana później I wojną światową. Po jednej stronie znalazły się Niemcy i Austria, a po drugiej Francja, Rosja i Wielka Brytania. Po raz pierwszy państwa, które dokonały rozbiorów Polski, znalazły się po różnych stronach frontu. Fakt ten wzbudził w Polakach nadzieję na odzyskanie niepodległości. W kraju i za granicą zaczęto organizować polskie oddziały wojskowe. Największą sławę zyskały Legiony, których twórcą był Józef Piłsudski. 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Na czele państwa jako naczelnik stanął Józef Piłsudski. Polacy tworzyli państwo, prowadząc walkę o jego granice: powstania śląskie: 1919, 1920, 1921, wojna z Rosją 1920 roku. Wreszcie powstała II Rzeczpospolita. Ważnym problemem, przed którym stanęło młode państwo, było zjednoczenie ziem polskich, pozostających przecież przez ponad 100 lat pod zaborami. Zróżnicowany był poziom rozwoju gospodarczego, system prawny, oświatowy, różna waluta. Przezwyciężenie tych trudności wymagało wiele wysiłku. Dopiero po paru latach widoczne były efekty zmian. Dokonana w 1924 roku reforma walutowa pozwoliła na wprowadzenie nowego pieniądza, złotego polskiego. W 1922 roku podjęto decyzję o budowie nowego portu. W miejscu niewielkiej wioski rybackiej powstała Gdynia - nowoczesny port. Rozbudowano też inne miasta, np. Warszawę. Tworzono podstawy nowoczesnego przemysłu organizując Centralny Okręg Przemysłowy.

Ciekawy link:
https://www.youtube.com/watch?v=aMwLP2kxcmM

Kl. 7 c d

Walka o granice państwa polskiego

Naczelnik Państwa Józef Piłsudski miał program stworzenia Polski federacyjnej czyli złożonej z Polski, Litwy i Ukrainy. Natomiast przywódca endecji Roman Dmowski głosił, że do Polski trzeba inkorporować (wcielić) tereny Litwy, Białorusi i Ukrainy. Jednak te rozważania przerwały walki zbrojne na Wschodzie. 1 listopada 1918 r. we Lwowie i tzw. Galicji Wschodniej władzę przejęli Ukraińcy. Polacy tam mieszkający chwycili za broń przeciwko nim. Walczyły także polskie dzieci (Orlęta Lwowskie). Po kilku tygodniach Polacy wyparli stąd Ukraińców. 1 stycznia 1919 r. rozpoczęła się niezwykle krwawa wojna polsko-bolszewicka. Polacy sprzymierzeni z Ukraińcami początkowo odnosili sukcesy (7 maja 1920 r. zdobyli Kijów), ale Armia Czerwona przystąpiła do kontrofensywy i w lipcu 1920 r. znalazła się pod Warszawą. W stolicy premier Wincenty Witos utworzył Rząd Obrony Narodowej i wezwał naród do walki. W sierpniu w słynnej Bitwie Warszawskiej bolszewicy zostali pokonani (cud nad Wisłą). 18 marca 1921 r. w Rydze podpisano rozejm i ustalono wschodnią granicę. W październiku 1920 r. Polacy zajęli Wileńszczyznę i 2 lata później przyłączono ją do Polski. 27 grudnia 1918 r. po przyjeździe do Poznania Ignacego Paderewskiego wybuchło powstanie wielkopolskie przeciwko Niemcom. Polacy szybko opanowali Wielkopolskę.  Plebiscyty (głosowania) na Warmii, Mazurach (11 lipca 1920 r.) oraz na Górnym Śląsku (20 marca 1921 r.) Polska przegrała i większość tych obszarów zajęli Niemcy. Na Śląsku Polacy zorganizowali aż 3 powstania przeciwko Niemcom (1919-1921) i po trzecim powstaniu Polska otrzymała 29% spornego terenu. Podczas wojny z bolszewikami Czesi opanowali Śląsk Cieszyński i otrzymali ostatecznie Zaolzie gdzie mieszkała wtedy większość Polaków.

Proszę o zapoznanie się z powyższym tematem nr 38 w podręczniku (str. 210-217) i  wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 90-91) zad. 2 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to; A-F, B-P, C-P, D-F , a w zad. 3 to I-C, II-B.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=4jgvr5u_4YI

Konstytucja marcowa i ustrój II Rzeczypospolitej

Pierwsze wybory do Sejmu Ustawodawczego, które odbyły się w styczniu 1919 r. wygrała endecja. Naczelnikiem Państwa pozostał Józef Piłsudski, a sejm uchwalił małą konstytucję, zawierającą przepisy jak ma funkcjonować państwo. 17 marca 1921 r. Sejm Ustawodawczy zatwierdził tzw. konstytucję marcową. Wprowadzała ona trójpodział władzy. Władza ustawodawcza miała należeć do sejmu i senatu, wykonawcza do prezydenta (wybieranego przez sejm i senat czyli Zgromadzenie Narodowe na 7 lat) i rządu na czele z premierem. Władzę sadowniczą sprawowały niezawisłe sądy. Obywatele zyskali szerokie prawa i wolności. Po wyborach w listopadzie 1922 r. do sejmu i senatu dostało się wiele różnych partii – marszałkiem sejmu został Maciej Rataj. Prezydentem został Gabriel Narutowicz, ale po kilku dniach został zamordowany przez zwolennika endecji. Na nowego prezydenta wybrano Stanisława Wojciechowskiego.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr39 z podręcznika (str. 218-221) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 92-93) zad. 1 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 2 to: P, F, F, F, P, w zad. 3: A,C, w zad. 4: B.

Przydatny wam link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=UjelEHB3J_M

 

Historia kl. 8abc

Kryzys wewnętrzny ZSRS

Na przełomie lat 70 i 80 sowiecka zacofana gospodarka, źle zarządzana przez państwo przeżywała wielki kryzys. Obywatele osiągali niewielkie dochody, brakowało podstawowych towarów. W 1979 r. ZSRS wysłał do Afganistanu swoje wojska, aby komuniści tam przejęli władzę. Armia sowiecka ostatecznie po 10 latach wycofała się stamtąd ponosząc olbrzymie straty i koszty finansowe. Sowieci nie byli też w stanie dorównać USA w wyścigu zbrojeń. W 1985 r. przywódcą państwa sowieckiego został Michaił Gorbaczow. Rozumiejąc kryzys w państwie rozpoczął reformy: głasnost (stopniowo wprowadzano wolność słowa, demonstracji, organizacji, demokratyczne wybory), pieriestrojka (wolny rynek w gospodarce, aby ją ożywić, ale to nie udało się). W polityce zagranicznej Gorbaczow poprawił stosunki z państwami zachodnimi, zgodził się na demokratyzację krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W 1986 r. wybuchł reaktor atomowy w elektrowni w Czarnobylu. Skutki tej eksplozji na Ukrainie i Białorusi są odczuwalne do dziś.

Proszę przeczytać temat nr 32 z podręcznika (str. 200-203) oraz wykonać zadania w zeszycie ćwiczeń (str. 78-79) nr 3,4,5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to A,C,D, a w zad. 2: I-C, II-A.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=BxAhCHFBeZA

Upadek PRL i narodziny III RP

Wprowadzenie stanu wojennego nie poprawiło sytuacji życiowej społeczeństwa. W 1988 r. znów wybuchły strajki i manifestacje pod hasłem „Nie ma wolności bez Solidarności”. Władze zaproponowały związkowcom wspólne rozmowy przy okrągłym stole. Obrady okrągłego stołu trwały od lutego do kwietnia 1989 r. W ich wyniku postanowiono, że w czerwcu odbędą się częściowo wolne wybory parlamentarne (władza zapewniła sobie 65 % miejsc w sejmie) i całkowicie wolne wybory do senatu. Zdecydowano też, że Zgromadzenie Narodowe (sejm i senat) wybierze prezydenta PRL. Przywrócono działalność związku Solidarność. Wybory 4 czerwca zdecydowanie wygrali kandydaci Solidarności. Prezydentem PRL został gen.  Wojciech Jaruzelski. We wrześniu powstał pierwszy po wojnie w całym bloku wschodnim niekomunistyczny rząd na czele z premierem Tadeuszem Mazowieckim. W grudniu 1989 r. sejm przywrócił nazwę państwa – Rzeczpospolita Polska (popularnie mówiono III Rzeczpospolita), godło zyskało koronę, ustanowiono święta 3 maja i 11 listopada, usuwano komunistyczne pomniki. W 1990 r. gen. Jaruzelski zrezygnował z urzędu prezydenta. W prezydenckich wyborach powszechnych zwyciężył Lech Wałęsa.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr33 z podręcznika (str. 204-208) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 80-81) zad. 3 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: A,B,D,F, w zad. 2: B, a w zad. 3:P,P,F.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=OS3O55bxJVo

Wos kl. 8abc

Organizacje pozarządowe działające na rzecz praw człowieka

Organizacje pozarządowe (ang. skrót NGO) nie są związane z władzą publiczną, nie dążą do prywatnego zysku i działają w szlachetnej sprawie pomocy potrzebującym ludziom. Są też nazywane trzecim sektorem. Najważniejsze organizacje pozarządowe w Polsce: Polski Czerwony Krzyż, Amnesty International, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Polska Akcja Humanitarna, Caritas. 20 listopada 1989 r.  ONZ przyjęła „Konwencję o prawach dziecka” – dokument dotyczący wszystkich dzieci (w wieku do 18 lat). Najważniejszą organizacją na świecie dbającą o przestrzeganie praw dzieci jest UNICEF czyli Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci. W Polsce praw dzieci broni Rzecznik Praw Dziecka.

Proszę, abyście przeczytali ten temat ze str. 187-190 i zapisali w zeszycie przedmiotowym: jakie według was prawa dziecka uważacie za najważniejsze?

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=BNSaLpmtJgI

 

Uprawnienia policji i służb porządkowych

Polska policja działa na mocy ustawy z 6 kwietnia 1990 r. Jej głównymi zadaniami są: ochrona bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymywanie bezpieczeństwa porządku publicznego. Policja też ma zapobiegać i wykrywać przestępstwa i ścigać ich sprawców. Najważniejsze uprawnienia policji: legitymowanie i zatrzymywanie osób, przeszukiwanie osób, bagażu, pomieszczeń, obserwacja i rejestracja obrazu i dźwięku w miejscach publicznych. Policja i służby porządkowe mogą użyć środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej. Na jakąkolwiek przemoc powinniśmy zareagować i zawiadomić policję lub odpowiednie instytucje np. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie (Niebieska Linia), Ośrodek Pomocy Społecznej lub sąd rodzinny. Rodzaje przemocy: fizyczna, psychiczna, relacyjna (prześladowanie w grupie), cyberprzemoc. W szkole można spotkać się z przemocą rówieśniczą.

Proszę o zapozna nie się z tym tematem w podręczniku na str. 192-194 i zapisanie w zeszycie: co grozi osobom za stosowanie wobec innych cyberprzemocy?

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=d-ME7clmzIk

 

17- 21 V 2021

Kl. 4 a b

Walka o granice II Rzeczypospolitej

Wojna polsko-bolszewicka w 1920 r. – atak armii rosyjskich dowodzonych przez Siemiona Budionnego i Michaiła Tuchaczewskiego; bolszewicy oddali Wileńszczyzną Republice Litewskiej, powołali Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski; w Warszawie powstał Rząd Obrony Narodowej na czele z Wincentym Witosem; Orlęta lwowskie – młodzież, dzieci wspierające armię polską walczącą z armią Zachodnio-Ukraińskiej Republiki Ludowej o przyłączenie Lwowa do Polski; pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim, zwycięstwo armii polskiej w bitwie warszawskiej 15 sierpnia 1920 r. i nad Niemnem we wrześniu 1920 r. doprowadziły do rozejmu i podpisania 18 marca 1921 r. pokoju w Rydze.

Powstanie wielkopolskie – początek 27 grudnia 1918 r.; objęło całą Wielkopolskę; początkowo pod dowództwem kpt. Stanisława Taczaka, później gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego; 16 lutego 1919 r. zawarto w Trewirze rozejm, a na mocy traktatu wersalskiego Wielkopolskę, Pomorze Gdańskie i ziemię chełmińską włączono do Polski.

Powstania śląskie – o przynależności Górnego Śląska miał zadecydować plebiscyt; napięte stosunki społeczne polsko-niemieckie doprowadziły do wybuchu I powstania w sierpniu 1919 r.; zamachy niemieckie na Polaków wywołały II powstanie w 1920 r.; przegrany przez Polskę plebiscyt w marcu 1921 r. wywołał III powstanie w maju 1921 r.; w październiku 1921 r. Rada Ligi Narodów dokonała podziału Górnego Śląska przyznając Polsce 1/3 obszaru plebiscytowego, ale najbardziej uprzemysłowionego.

Proszę, abyście przeczytali ten temat z podręcznika str. 122-123.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=KS9lf_lZ7FE

W Gdyni

Po zakończeniu I wojny światowej i uzyskaniu przez Polskę dostępu do Morza Bałtyckiego w dziejach Gdyni rozpoczął się nowy okres. Ponieważ Gdańsk miał być Wolnym Miastem pod protektoratem Ligi Narodów, a na odzyskanym odcinku wybrzeża nie było żadnego większego portu, zdecydowano, że to właśnie Gdynia stanie się miejscem budowy portu morskiego. Głównym projektantem został inż. Tadeusz Wenda, a budowę najwięcej wspierał wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski. 23 września 1922 r. Sejm przyjął ustawę upoważniającą rząd do budowy portu morskiego w Gdyni. Już w kwietniu 1923 roku otwarto port tymczasowy, a w sierpniu tego samego roku przypłynął do Gdyni pierwszy pełnomorski statek, SS Kentucky pod banderą francuską. W kolejnych etapach budowy powstały port towarowy, rybacki i pasażerski oraz stocznia. W 1930 roku uruchomiono pierwszą regularną linię pasażerską Gdynia-Nowy Jork. W 1934 roku Gdynia stała się największym portem na Bałtyku pod względem wielkości przeładunków, a zarazem najnowocześniejszym portem w Europie. Napływ rąk do pracy z całego kraju spowodował gwałtowny wzrost liczby mieszkańców - w 1921 roku mieszkało w Gdyni 1268 osób, w 1939 było ich już 127 tys. Z małej rybackiej wioski Gdynia zmieniła się w nowoczesne miasto będące dumą Polski międzywojennej.

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=L0TD-xToI50

Kl. 7 c d

Rządy autorytarne w Polsce 1926-1939

Zwolennicy marszałka Piłsudskiego zwano obozem belwederskim nie byli zadowoleni z rządów parlamentarnych w Polsce. W czasie rządów tzw. Chjeno-Piasta premiera Witosa narastały: kryzys gospodarczy, bezrobocie, demonstracje. Pogarszało się położenie międzynarodowe Polski. Co kilka miesięcy zmieniały się rządy. 12 maja 1926 r. marszałek Piłsudski na czele wiernych sobie oddziałów wojskowych ruszył na stolicę. Dokonał się zamach stanu zwany majowym. W wyniku walk z wojskami rządowymi zginęło około 400 ludzi. Piłsudski przejął faktyczną władzę choć prezydentem został jego zwolennik Ignacy Mościcki. Faktyczne rządy marszałka nazwano sanacją czyli dążeniami do uzdrowienia, reform w państwie. W 1928 r. w wyborach zwyciężył sanacyjny Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR). Inne partie przeszły do opozycji. Endecja pod nazwą Stronnictwo Narodowe głosiła hasła narodowe i antysemickie w 2 organizacjach: Obóz Wielkiej Polski i Obóz Narodowo-Radykalny. Działacze partii centrowych i lewicowych założyli tzw. Centrolew, byli oni aresztowani w twierdzy brzeskiej. 23 kwietnia 1935 r. prezydent Mościcki podpisał konstytucję kwietniową, która dawała ogromne uprawnienia prezydentowi. Po śmierci marszałka w maju 1935 r. faktyczną władzą w Polsce podzielili się: prezydent Mościcki, marszałek Edward Rydz-Śmigły i minister spraw zagranicznych Józef Beck. Na miejsce BBWR powołano Obóz Zjednoczenia Narodowego.

Proszę, abyście zapoznali się z tematem nr 40 w podręczniku (str. 222-225) i wykonali w zeszycie ćwiczeń (str. 94-95) zad. 1 i 2. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 3 to: A, C, D, F, G, H, a w zad. 4: P, F,P.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=hisidMaOMiQ

Społeczeństwo polskie w latach 1918-1939

W 1922 r. w Polsce zamieszkiwało 22 mln ludzi, a w 1931 r. było już 32 mln mieszkańców. Większość społeczeństwa mieszkała na wsiach (w dużych miastach tylko 12%), byliśmy krajem rolniczo-przemysłowym. Najbogatsze gospodarstwa były w dawnym zaborze pruskim, najbiedniejsze na Kresach Wschodnich i w Galicji.  Polska była państwem wielonarodowościowym. Polacy stanowili 69% ludności. Mniejszości narodowe stanowili: Ukraińcy, Żydzi, Białorusini i Niemcy. Wśród chrześcijan dominowali rzymscy katolicy, ale byli też unici, prawosławni i ewangelicy.  Ukraińcy i Białorusini zamieszkiwali wschodnie tereny Polski i mieli swoją świadomość narodową. W 1925 r. powstało Ukraińskie Zjednoczenie Narodowo- Demokratyczne, z czasem ugodowo nastawione do władz polskich. Jednak powstała w 1929 r. Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (przywódca Stepan Bandera) prowadziła działalność terrorystyczną wobec Polaków – polityków, urzędników, policjantów, ziemian. OUN dążył do walki zbrojnej o niepodległe państwo ukraińskie. Żydzi zamieszkiwali głównie w miastach i miasteczkach centralnej i wschodniej Polski. Antysemityzm występował w polskich środowiskach prawicowych. Niemcy należeli do ludności zamożnej, dobrze zorganizowanej, wielu z nich emigrowało do swojej zachodniej ojczyzny.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem nr 41 w podręczniku (str. 226-230) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 96-97) zad. 1 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 2 to: C-F, a w zad. 3: A-P, B-F,C-P.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=llM5XEqtFmg

 

Historia kl. 8abc

Jesień Narodów

W latach 80 w państwach bloku wschodniego pogłębiał się kryzys gospodarczy i narastało niezadowolenie społeczeństw zmęczonych trudnym życiem w tym systemie. Po reformach Gorbaczowa w ZSRR niektórzy komuniści rozpoczęli dialog z opozycją, uwalniali więźniów politycznych, znosili cenzurę, wprowadzili wolność zakładania partii politycznych. W rezultacie wyborów do władzy w tych krajach jesienią 1989 r. dochodziła demokratyczna opozycja dlatego ten proces obalania komunizmu nazywamy Jesienią Narodów. Na Węgrzech wiosną 1989 r. ustąpił komunista Janos Kadar, zrehabilitowano premiera Imre Nagya, zabitego w 1956 r., później przeprowadzono wolne wybory. W Czechosłowacji po strajkach i manifestacjach utworzono rząd koalicyjny komunistów i opozycji, a w grudniu prezydentem został Vaclav Havel (nazwano to aksamitną rewolucją). 9 listopada komuniści w NRD otworzyli granicę między Berlinem Wschodnim i Zachodnim. Zaczęto niszczyć mur berliński. W październiku 1990 r. zjednoczyły się dwa państwa niemieckie. W grudniu 1989 r. doszło do anty rządowych manifestacji w Rumunii. Komunistyczny prezydent Nicolae Ceausescu został wraz z żoną rozstrzelany przez wojsko. W 1991 r. rozwiązano Układ Warszawski oraz RWPG. Wojska radzieckie zaczęły opuszczać kraje Europy Środkowo-Wschodniej.

Proszę, abyście zapoznali się z tym tematem nr 34 z podręcznika (str. 209 - 212) i wykonali w zeszycie ćwiczeń (str. 82-83) zad. 3,4,5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: A-3, B-4 ,C-5, D-2, E-1, a w zad. 2: B, C, D, E, F.

Podaję ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=aRVMpW7DjNo&t=84s

 

 

Rozpad ZSRS, Czechosłowacji i Jugosławii

W końcu lat 80 XX w. wobec kryzysu i chaosu w ZSRS Litwa, Łotwa i Estonia zażądały zgody na opuszczenie Związku Sowieckiego. Po nieudanej próbie przewrotu wojskowego w tych krajach wiosną 1991 r. te 3 republiki nadbałtyckie ogłosiły niepodległość i odłączyły się od ZSRS. Także w 1991 r. niepodległość ogłosiły Ukraina, Gruzja, Armenia, Kazachstan, Uzbekistan i Kirgistan. W grudniu 1991 r. ZSRS został rozwiązany i powstała Wspólnota Niepodległych Państw, początkowo złożona z Rosji, Białorusi i Ukrainy. Latem 1991 r. grupa komunistów pod wodzą wiceprezydenta Janajewa próbowała odsunąć prezydenta Gorbaczowa od władzy, ale ich zamach wojskowy nie powiódł się. W 1993 r. nastąpił podział Czechosłowacji (tzw. aksamitny rozwód) na Czechy i Słowację. W latach 80 w wielonarodowej Jugosławii wybuchł także kryzys gospodarczy i konflikty narodowościowe. W 1991 r. niepodległość ogłosiły Słowenia i Chorwacja, a później Bośnia i Hercegowina. Jugosławia rozpadała się na mniejsze republiki. Nie mogli się z tym pogodzić Serbowie i uderzyli na Bośnię i Hercegowinę. Krwawa wojna trwała tam w latach 1992-1995. Później Serbowie zaatakowali Kosowo, zamieszkałe przez Albańczyków. W 2008 r. Kosowo stało się niepodległe.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem nr 35 z podręcznika (str. 213-217) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 84-85) zad. 3 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: A-5, B-3, C-1, D- 4, E-2, a w zad. 2: P,F,F.

Przydatny linki z filmami: https://www.youtube.com/watch?v=zYRS6QnzqR4&t=95s

https://www.youtube.com/watch?v=GOdLiZg5xic

 

 Wos kl. 8abc

Formy przemocy w społeczeństwie. Młodzi ludzie w kontakcie z prawem (2 godz.)

Na jakąkolwiek przemoc powinniśmy zareagować i zawiadomić policję lub odpowiednie instytucje np. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie (Niebieska Linia), Ośrodek Pomocy Społecznej lub sąd rodzinny. Rodzaje przemocy: fizyczna, psychiczna, relacyjna (prześladowanie w grupie), cyberprzemoc. W szkole można spotkać się z przemocą rówieśniczą. Kodeks karny dzieli przestępstwa na zbrodnie (zagrożone karą pozbawienia wolności na co najmniej na 3 lata) i występki (zagrożone więzieniem na dłużej niż 1 miesiąc). Osobną kategorię stanowią wykroczenia (groźba aresztu, grzywny, nagany). Odpowiedzialność karna nieletnich zależy od wieku sprawcy. Jeśli ukończył 15 lat może odpowiadać jak dorosły. W postepowaniu z nieletnimi sądy rodzinne powinny kierować się resocjalizacją  i wychowaniem sprawcy, a nie jego karaniem. Resocjalizacja oznacza przywrócenie młodego człowieka do właściwego funkcjonowania w społeczeństwie. Nieletni w razie zatrzymania przez policję mają zapewnione pewne prawa np. mogą przebywać w policyjnej izbie dziecka do 5 dni, po czym jego sprawa może znaleźć finał w sądzie rodzinnym.

Proszę o zapoznanie się z tekstem tego tematu nr 34 w podręczniku (str. 196-199) i zapisanie w zeszycie przedmiotowym: jakie uprawnienia ma osoba nieletnia w razie zatrzymania przez policję?

Przydatny link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=-J5rug6sO7k

 

24- 28 V 2021

Kl. 4 a b

Wśród harcerzy z Szarych Szeregów

Wybuch II wojny światowej postawił przed harcerstwem nowe zadania. Już w czasie kampanii wrześniowej harcerze i harcerki podjęli służbę w obronie kraju. Już 27 września 1939 Związek Harcerstwa Polskiego przeszedł do konspiracji pod nazwą "Szare Szeregi". Konspiracyjne harcerstwo dzieliło się na Organizację Harcerek i Organizację Harcerzy. Wszystkim znana nazwa - Szare Szeregi - początkowo dotyczyła tylko Organizacji Harcerzy, dopiero z czasem została przyjęta przez całą organizację. W harcerstwie były trzy grupy wieku: najstarsi - Grupy Szturmowe, średni - Bojowe Szkoły (od 16 do 18 lat) i najmłodsi - tzw. Zawiszaki (od 12 do 15 lat). Do zadań Szkół Bojowych należał głównie Mały Sabotaż, czyli działania mające wzmocnić psychicznie Polaków. Zadania tej grupy są nam doskonale znane, dzięki "Kamieniom na szaniec" autorstwa wychowawcy Szkół Bojowych - Aleksandra Kamińskiego. Pierwsze konspiracyjne zadania Rudego, Alka, Zośki i tysięcy chłopców w ich wieku to między innymi: ściąganie hitlerowskich flag, malowanie na murach napisów ośmieszających Niemców, rysowanie znaku Polski Walczącej (najsłynniejszą namalował Rudy na Pomniku Lotnika), akcja kinowa mająca zniechęcić Polaków do chodzenia do kina, w którym Niemcy puszczali filmy propagandowe, wybijanie szyb w zakładach fotograficznych, w których pojawiły się zdjęcia niemieckich oficerów, stemplowanie gazet polskimi hasłami. Tylko najstarsi członkowie Szarych Szeregów (Grupy Szturmowe) byli dopuszczeni do walki z bronią w ręku. Do najgłośniejszych akcji przeprowadzonych podczas okupacji przez Harcerzy Szarych Szeregów należą: odbicie 25 więźniów, w tym Jana Bytnara "Rudego", przewożonych z siedziby Gestapo na Pawiak (akcja pod Arsenałem); odbicie więźniów z transportu do Oświęcimia (akcja pod Celestynowem; udany zamach na komendanta warszawskiej policji i SS Franza Kutscherę (akcja Kutschera) oraz likwidacja strażnic granicznych (akcja "Taśma"). W trakcie Powstania Warszawskiego w stolicy "Zawiszacy" (najmłodsi harcerze Szarych Szeregów) zajęli się zorganizowaniem Harcerskiej Poczty Polowej. W zawierusze działań wojennych wiele rodzin straciło ze sobą kontakt. Konieczne okazało się zorganizowanie poczty cywilnej dla mieszkańców stolicy. Na ulicach miasta zawisło 40 skrzynek pocztowych, a małoletni listonosze, często z narażeniem życia, starali się dostarczać przesyłki adresatom. Harcerze przenosili dziennie od 3 do 6 tysięcy przesyłek. Dla warszawiaków ich praca miała wartość bezcenną. Było to jedyne źródło informacji o losie najbliższych.

 

Ciekawy link: https://www.youtube.com/watch?v=iMOblA6VBAE

Kl. 8 a b c

III Rzeczpospolita

W styczniu 1990 r. zakończyła działalność PZPR. Zniesiono cenzurę, na miejsce milicji utworzono policję, zlikwidowano Służbę Bezpieczeństwa. W 1990 r. przeprowadzono pierwsze demokratyczne wybory samorządowe. Premier Mazowiecki usunął z rządu komunistycznych generałów. Powstało wiele nowych ugrupowań politycznych: Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Demokratyczna, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, Porozumienie Centrum. Po jesiennych wyborach 1991 r. premierem został Jan Olszewski, ale sejm był rozdrobniony i rząd nie miał większości w parlamencie. Rząd Olszewskiego upadł po próbie ujawnienia akt komunistycznej bezpieki. Następnym premierem była Hanna Suchocka. W 1993 r. w wyborach zwyciężyła koalicja SLD-PSL. W 1997 r. uchwalono konstytucję III Rzeczypospolitej. W 1997 r. po kolejnych wyborach władzę przejęła koalicja Akcji Wyborczej „Solidarność” i Unii Wolności. Przeprowadzono 4 reformy: oświaty, służby zdrowia, systemu emerytalnego i administracji państwowej. Wstąpiliśmy do NATO. W 2001 r. ponownie rządziła koalicja SLD-PSL. W 2004 r. Polska przystąpiła do UE. Po wyborach w 2005 r. rządy sprawowała koalicja PiS, Ligii Polskich Rodzin i Samoobrony, a prezydentem został Lech Kaczyński.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 36 z podręcznika (str. 218-221) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 2 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to B,C,D, F, a w zad. 3:P, F,F.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=zel0UphvESE

Kl. 8 a b c wos

Media we współczesnym świecie

Media czyli środki masowego przekazu możemy podzielić na: pisane (książki, czasopisma, ulotki, plakaty, blogi), audiowizualne (radio, telewizja, kino, media strumieniowe np. różnorodne serwisy) oraz interaktywne (internet, elementy interakcji oparte o kontakt ze słuchaczami). Gwałtowny rozwój mediów nastąpił w XX wieku wraz z rewolucją informatyczną. Media są nazywane czwartą władzą, gdyż czuwają nad praworządnością i obroną wartości demokratycznych.  Pełnią następujące funkcje: komunikacja i więzi między ludźmi, kształtowanie opinii, dostarczanie informacji, źródło rozrywki, nośnik wartości, poglądów, stoją na straży wolności słowa, kontrolują władzę. W tworzeniu obrazu polityków, instytucji pomagają specjaliści od public relations czyli doradcy medialni, kształtujący pozytywny wizerunek.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 35 z podręcznika (str. 204-207) i zapisanie w zeszycie: z jakich mediów korzystacie na co dzień?

Przydatny link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=TZ8KSgonYfY

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zajęcia zrealizowane w poprzednim roku szkolnym w nastepujących terminach

 (30.03- 3.04.2020)

Historia klasy siódme:

Odzyskanie przez Polskę niepodległości

Polska zyskała niepodległość po 123 latach dzięki sprzyjającej sytuacji międzynarodowej. Klęskę w wojnie ponieśli wszyscy zaborcy Polski; Niemcy, Austro- Węgry i Rosja. Jeszcze w czasie wojny Niemcy utworzyli w Warszawie tzw. Radę Regencyjną, ale nie cieszyła się ona poparciem Polaków. Jesienią 1918 r. zaczęły powstawać polskie ośrodki władzy w terenie: Rada Narodowa dla Księstwa Cieszyńskiego, Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie, Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu, Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie. W Paryżu działał Komitet Narodowy Polski.

11 listopada 1918 r. kiedy dziś obchodzimy Święto Niepodległości Józef Piłsudski przejął w Warszawie władzę nad wojskiem polskim, a parę dni później powiadomił świat o powstaniu niepodległej Polski oraz ogłosił się Tymczasowym Naczelnikiem Państwa Polskiego. Zorganizował też rząd na czele z premierem Jędrzejem Moraczewskim, a później Ignacym Paderewskim. Tworzyło się polskie wojsko, policja, urzędy, szkoły. 26 stycznia 1919 r. odbyły się wybory do sejmu. Na konferencji pokojowej w Paryżu Polskę reprezentowali Ignacy Paderewski i Roman Dmowski. Walczyli oni o jak najlepsze granice dla naszego państwa. Latem 1918 r. kiedy już wróciła z Francji do Polski Błękitna Armia gen. Józefa Hallera mieliśmy, aż 600 tys. żołnierzy, bardzo potrzebnych, bo zanosiło się na wojnę z Rosją.

Wydarzenia dotyczące Lubrańca:

11 listopada 1916 r. Niemcy przywrócili Lubrańcowi prawa miejskie, zabrane nam przez Rosjan po powstaniu styczniowym. Podczas pamiętnych listopadowych dni w 1918 r. silna w Lubrańcu Polska Organizacja Wojskowa błyskawicznie rozbroiła kompanię żołnierzy i żandarmów niemieckich. W akcji tej brali udział m.in. Edmund Hoffman, Ignacy Kobiela, Julian Zacharek, Bolesław Ćwikliński, Władysław Karczewski, Stefan Wichrowski. Jak pisał w swojej książce prof. Adam Beciński kluczową rolę wówczas w zaprowadzeniu ładu i porządku w mieście odegrała nasza Straż Ogniowa na czele z naczelnikiem Bogumiłem Panasiewiczem. Olbrzymie zasługi w organizacji lubranieckiej szkoły powszechnej, teatru amatorskiego, czytelni i biblioteki odegrał Jan Woźnicki, późniejszy poseł na Sejm i wicemarszałek Sejmu oraz Senatu. 11 listopada 1918 r. na rynku w Lubrańcu nasi mieszkańcy z entuzjazmem zorganizowali wiec na cześć odzyskania niepodległości. Wszędzie, niemal na każdej posesji powiewały biało-czerwone flagi. Już 11 grudnia 1918 r. mieszkańcy naszego miasteczka wybrali 9-osobową tymczasową Radę Miejską. W marcu następnego roku po przeprowadzonych demokratycznych wyborach w skład wspomnianej rady weszło 12 obywateli, w tym pięciu pochodzenia żydowskiego. Pierwszym burmistrzem został Kazimierz Szulc, a następnym Franciszek Tomaszewski. Ale świeżo zdobytą wolność mogliśmy szybko utracić, bowiem na wschodzie "prężyła muskuły " bolszewicka armia. To wtedy w 1919 r. w drodze na wschód w Lubrańcu i Brześciu stacjonowały oddziały Błękitnej Armii gen. Józefa Hallera. Ich główną kwaterą był pałac rodziny Grodzickich w naszym parku. Hallerczycy wzięli powszechny udział w procesji Bożego Ciała i obchodach święta narodowego Francji 14 lipca. Zaraz potem ruszyli na wojnę z bolszewicką Rosją, na wschodzie. A kiedy niebezpieczeństwo sowieckie było bliskie na apel premiera Wincentego Witosa Polacy masowo wstępowali do armii bronić zagrożonej Ojczyzny. Tak też uczynili młodzi mieszkańcy naszej gminy, także przyczyniając się do zwycięstwa z bolszewikami.

Proszę, abyście przeczytali sobie ten temat nr 31 z podręcznika (str. 160-165) i wykonali ćwiczenia zamknięte: 1, 2, 4 i 6 w zeszycie ze str. 72- 73. Poprawne odpowiedzi w  ćw. 3 to I- Lublin, II- Kraków, III- Warszawa, a w ćw. 5: 3,2,4,1.

Podaję przydatny link do tego tematu z krótkim filmem historycznym: https://www.youtube.com/watch?v=R-Odr3tXBJk 

Konferencja pokojowa w Paryżu

Od stycznia do czerwca 19119 r. w Paryżu trwała konferencja pokojowa, która miała zadecydować o losach, granicach powojennego świata. Główne decyzje podejmowali przywódcy zwycięskich w wojnie państw: USA, Francji, Anglii i Włoch. 28 czerwca 1919 r. w pałacu w Wersalu podpisano traktat pokojowy nazywany traktatem wersalskim. Dokument ten obarczył Niemcy winą za rozpętanie wojny, zbrodnie wojenne. Niemcy utraciły wszystkie kolonie, pewne terytoria w Europie np. Alzację i Lotaryngię, Wielkopolskę i Pomorze Gdańskie. Mogły mieć tyko 100 tys. zawodowej armii, nie wolno im było posiadać czołgów, okrętów wojennych, lotnictwa, artylerii. Niemcy musiały płacić odszkodowania (tzw. reparacje ) krajom, które zniszczyły w wojnie. Nad pokojem w świecie i współpracą międzynarodową państw miała czuwać Liga Narodów – światowa organizacja z siedzibą w Genewie (w Szwajcarii). Tzw. mały traktat wersalski mówił o konieczności ochrony praw mniejszości narodowych w różnych państwach. Po I wojnie światowej w wyniku klęski Niemiec, Rosji i rozpadowi Austro- Węgier powstało szereg nowych państw m.in. Polska.

Proszę, abyście zapoznali się z tym tematem nr 32 z książki (str. 172-176) i wykonali następujące ćwiczenia w zeszycie ze str. 76-77: ćw. 2,4,5. Poprawne odpowiedzi w ćw. 1 to B, a w ćw. 3: P, F,F,F.

Podaję link z filmem do tej ostatniej lekcji: https://www.youtube.com/watch?v=nmZoPVvGENc

 

Historia klasy ósme:

Bunty społeczne w 1968 i 1970 r.

W marcu 1968 r. władze komunistyczne zakazały wystawiania sztuki „Dziady” A. Mickiewicza w Teatrze Narodowym w Warszawie. W odpowiedzi studenci warszawscy zorganizowali protesty na ulicach stolicy. Wielu studentów wyrzucono z uczelni. Demonstracje rozszerzyły się na uczelnie w całym kraju. Milicja brutalnie biła protestujących. Pobito też dziennikarza Stefana Kisielewskiego, który rządy komunistów z PZPR nazwał dyktaturą ciemniaków. Równocześnie ekipa Gomułki rozpętała kampanię antysemicką przeciwko Żydom. Do emigracji z Polski zmuszono ponad 13 tys. osób żydowskiego pochodzenia.

W grudniu 1970 r. władze tuż przed świętami ogłosiły dużą podwyżkę cen żywności. W odpowiedzi na ten fakt zastrajkowali robotnicy z Wybrzeża (Gdańska, Gdyni, Szczecina, Elbląga). Milicja i wojsko zabiło 45 osób. Skompromitowany Gomułka został odsunięty od władzy, a nowym I sekretarzem KC PZPR został Edward Gierek.

Proszą, abyście przeczytali ten temat nr 27 z podręcznika (str. 171-174) i w zeszycie ćwiczeń wykonali ćwiczenia: 2,3,4 ze str. 66-67. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to A, C, B, a w ćw. 5: wydarzenia Marca 1968: B,C,F, a wydarzenia Grudnia 1970: A,D,E,G. 

Podaję przydatny link z filmem historycznym do tej lekcji: https://www.youtube.com/watch?v=zGSsUdwJl7g     https://www.youtube.com/watch?v=XugBBExUaaE

 

Wos klasy ósme:

Polska w Unii Europejskiej

 Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 na mocy traktatu akcesyjnego podpisanego 16 kwietnia 2003 roku w Atenach, stanowiącego prawną podstawę przystąpienia (akcesji) Polski do Unii Europejskiej. Faktyczny proces integracji Polski rozpoczął się w Atenach 8 kwietnia 1994 roku z chwilą złożenia przez Polskę wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej i potwierdzenia go przez wszystkie państwa członkowskie. 3 października 1996 roku rozpoczął działalność Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, który miał nadzorować proces przystąpienia naszego kraju do UE, m.in. dostosowania polskiego prawa do prawa unijnego. Do 2000 roku Polska zdążyła zakończyć rozmowy w 25 spośród 30 obszarów (tematów) negocjacyjnych. W przypadku 9 z nich uzgodniono okresy przejściowe. Traktat akcesyjny podlegał zatwierdzeniu i przyjęciu absolutną większością głosów przez Parlament Europejski (9 kwietnia 2003 roku) oraz jednogłośnie przez Radę Unii Europejskiej (14 kwietnia 2003). Kolejnym etapem była ratyfikacja go (czyli zatwierdzenie) przez wszystkie kraje członkowskie zgodnie z wymogami konstytucyjnymi obowiązującymi w każdym z tych państw. Traktat wszedł w życie po zakończeniu unijnej procedury ratyfikacyjnej. W Polsce proces jego przyjęcia odbywał się w formie ogólnonarodowego referendum w dniach 7-8 czerwca 2003.

Polacy odpowiadali na następujące pytanie:

„Czy wyraża Pan/Pani zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”

Według oficjalnych wyników Państwowej Komisji Wyborczej do urn poszło 58,85% uprawnionych do głosowania. 77,45% z nich odpowiedziało tak na postawione pytanie. 22,55% z nich odpowiedziało nie. Oddano również 126 tys. głosów nieważnych. Wraz z Polską w 2004 r. do UE przystąpiło aż 10 państw.

Wejście do UE spowodowało gwałtowny wzrost emigracji zarobkowej Polaków, przede wszystkim do Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii i Irlandii. W 2016 liczba Polaków przebywających czasowo w państwach członkowskich UE wynosiła ok. 2,1 mln. W 2018 r. nasze Ministerstwo Finansów poinformowało, że od początku członkostwa Polski w UE do końca sierpnia 2018 r. Polska otrzymała od UE 153,3 mld euro unijnego wsparcia. W tym samym czasie Polska przekazała do UE ok. 50,5 mld euro składek.  

W rządzie UE (tzw. Komisji Europejskiej) złożonym z komisarzy zasiadali następujący Polacy: Danuta Hibner, Paweł Samecki, Janusz Lewandowski, Jacek Dominik, Elżbieta Bieńkowska i Janusz Wojciechowski (obecnie komisarz ds. rolnictwa).

Powtórzcie i utrwalcie sobie ten temat z podręcznika (str. 165-168) oraz napiszcie w zeszycie przedmiotowym czy:

oprócz niewątpliwych korzyści z członkostwa w UE Polska, Polacy w jakimś stopniu tracą na tym, że jesteśmy w UE?

Podaję przydatny link do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=J8Ob_42UF9s

 

(6 - 8 kwietnia 2020)

 

Historia kl. 7abc

Skutki cywilizacyjne i kulturowe wielkiej wojny

Wojna spowodowała ogromne ludzkie tragedie: zginęło ok. 10 mln. ludzi, 7 mln zostało kalekami, 15 mln raniono. Po wojnie panowała pandemia nieuleczalnej wówczas grypy – hiszpanki, która spowodowała śmierć aż ponad 50 mln osób. Zniszczenia wojenne domów, fabryk, dróg, mostów, oprócz Europy Zachodniej, niestety dotyczyły też ziem polskich. W Europie panowała bieda, bezrobocie, inflacja. Z wojny wzmocnione wyszły tylko Stany Zjednoczone, które zarabiały na dostawach broni, żywności, różnego sprzętu do Europy. W 1929 r. wybuchł wielki kryzys gospodarczy w świecie. Upadały fabryki, banki, powszechne stało się bezrobocie. Do pozytywnych skutków wojny możemy zaliczyć: demokratyzację życia czyli masowy udział społeczeństw w wyborach do parlamentów, samorządów, wzroście zainteresowania ludzi życiem politycznym. Wprowadzono obowiązkową i bezpłatną szkołę podstawową. Kobiety uzyskały równe prawa z mężczyznami (emancypacja). W sztuce ukazywały się dzieła pacyfistyczne – głoszące potrzebę pokoju oraz katastroficzne, mówiące o zagładzie cywilizacji ludzkiej. Do kultury masowej możemy zaliczyć wynalazki radia, kina, w muzyce narodził się jazz.

Proszę abyście zapoznali się z tym tematem nr 33 z podręcznika (str. 177-182) oraz wykonali ćwiczenia w zeszycie (str. 78-79): nr 2 i 3. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to: C, a w ćw. 4: D, E, F.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=SSuZ6rFV6kA&t=117s

 

Związek Sowiecki pod władzą Stalina

Komuniści (bolszewicy) po przejęciu władzy w Rosji przejęli na własność państwa zakłady przemysłowe, kontrolowali rozdział towarów (komunizm wojenny). Doprowadziło to do wielkiego głodu. W efekcie przywódca komunistów Lenin wprowadził tzw. Nową Ekonomiczną Politykę czyli na pewien czas pozwolił na działalność małych zakładów prywatnych, co ożywiło gospodarkę. W 1922 r. utworzono Związek Socjalistycznych Republik Sowieckich – nowe państwo, w którym rządziła Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia (bolszewików). W 1924 r. po śmierci Lenina w ZSRS przywódcą państwa z nieograniczoną władzą został Józef Stalin. Był on człowiekiem niebezpiecznym, który potrafił tysiące, a nawet miliony ludzi skazywać na terror, więzienia, obozy koncentracyjne (łagry). Otaczano go kultem jednostki. W 1928 r. Stalin odszedł od gospodarki NEP i rozpoczął brutalną politykę industrializacji (uprzemysłowienia kraju) i kolektywizacji (likwidacji na wsi gospodarstw prywatnych i tworzenia spółdzielni – kołchozów). W efekcie przymusowej kolektywizacji i zabierania chłopom ziemię i żywność np. na Ukrainie z głodu zmarło ok. 6 mln ludzi. Tysiące niedożywionych więźniów budowało fabryki, drogi, linie kolejowe, kopało Kanał Białomorski, pracowało w kopalniach, gdzie masowo umierali z wyczerpania i chorób.

Proszę , abyście przeczytali na ten temat nr 34  tekst z podręcznika (str. 183-186) i wykonali w zeszycie ćw. 2, 5. Prawidłowa odpowiedź w ćw. 1 to: B, D, E, A, C.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=0rL_kXC0c20

 

Historia kl. 8abc

PRL pod rządami Edwarda Gierka

Nowy przywódca partii i państwa Edward Gierek odwołał w lutym 1971 r. podwyżki cen żywności. Chcąc ożywić polską gospodarkę i poprawić poziom życia społeczeństwa rząd Gierka i premiera Piotra Jaroszewicza zaciągnął duże kredyty w bankach zachodnich. Przeznaczono je na nowe wielkie inwestycje np. połączenia drogowe i kolejowe, Port Północny, Rafineria Gdańska, Huta Katowice. Zaczęto produkować samochody: Fiat 126 P, Polonez. W sklepach pojawiły się artykuły zachodnie np. coca-cola, adidasy, dżinsy. Gierek nawiązał współpracę gospodarczą z krajami Zachodniej Europy (głównie z Francją) i USA, ale był lojalny wobec przywódcy ZSRR Leonida Breżniewa. Polska telewizja zaczęła emitować zachodnie filmy. Przyspieszono budowę osiedli mieszkaniowych, wznoszonych z tzw. wielkiej płyty czyli gotowych elementów żelbetonowych. Znacznie poprawił się poziom życia społeczeństwa, wydłużono urlopy pracownicze, ale te zmiany były na kredyt. W drugiej połowie lat 70 trzeba było spłacać zaciągnięte na Zachodzie pożyczki. Wobec poważnego kryzysu gospodarczego na świecie Polska zaczęła popadać w pętlę zadłużenia.

 Proszę, abyście zapoznali się z tematem nr 28 z podręcznika (str. 175- 179) oraz rozwiązali ćwiczenia w zeszycie (ze str. 68-69) nr 5, 6. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to A i C.

Przydatny wam link do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=MIl5dHs2zEI

 

Wos kl. 8abc

Problemy współczesnego świata – globalizacja, konflikty zbrojne

Rewolucja informatyczna sprawiła, że świat współczesny jakby stał się mniejszy (globalna wioska), gdyż błyskawicznie docierają do nas różnorodne wiadomości z całego globu. Globalizacja dotyczy 3 obszarów: polityki, gospodarki i kultury. Poszczególne państwa tworzą jednolite organizacje gospodarcze jak UE, prowadzą podobną politykę, a w dziedzinie kultury w zasadzie dominuje zachodni styl życia, ubierania się, spędzania wolnego czasu. Ma to dobre i złe strony. Poprawił się nasz poziom życia, mamy dostęp do różnych towarów. Małe, biedne kraje nie są jednak w stanie konkurować z państwami bogatymi, chronić swoją kulturę, umacniać gospodarkę.

Współczesny świat jest ciągle pełen różnych konfliktów zbrojnych. Niemal na każdym kontynencie toczą się wojny lokalne. Najniebezpieczniejsze rejony świata to obecnie: Bliski Wschód, północna i środkowa Afryka, Meksyk, a w Europie Ukraina.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem w podręczniku (str. 169-171) i napisanie w zeszycie przedmiotowym pod powyższym tematem:

- jak nazywamy przeciwników globalizacji?

- jakie są przyczyny współczesnych wojen?

Pomogą wam w tym linki z filmami: https://www.youtube.com/watch?v=Nw8kRPu0i-o

https://www.youtube.com/watch?v=kRa-t1xZwrE

 

                                                                         (15-17 kwietnia 2020)

 

Historia Kl. VIII abc

Schyłek epoki Gierka

W latach 70 do PZPR należało ok. 3 mln. Polaków. Służba Bezpieczeństwa śledziła i ścigała osoby uważane za wrogów socjalizmu. W 1975 r. w wyniku reformy administracyjnej zlikwidowano powiaty i utworzono 49 województw. Rok później do konstytucji PRL dodano zapis o kierowniczej roli PZPR i trwałym sojuszu Polski ze Związkiem Radzieckim. Był to też okres dużych sukcesów sportowych np. drużyna piłki nożnej trenowana przez Kazimierza Górskiego zdobyła złoty medal na olimpiadzie w 1972 r., a 2 lata później zajęła 3 miejsce na mistrzostwach świata, podobnie jak nasi siatkarze. Sukcesy w kolarstwie święcił Ryszard Szurkowski, w tenisie Wojciech Fibak, a w lekkiej atletyce Irena Szewińska. W 1976 r. zaczęły się kłopoty gospodarcze Polski, rosło zadłużenie zagraniczne, pogarszało się zaopatrzenie towarów w sklepach. W czerwcu rząd ogłosił drastyczną podwyżkę cen żywności. W odpowiedzi zastrajkowali robotnicy kilkudziesięciu zakładów. Największe protesty były w Ursusie, Radomiu i Płocku. Znów milicja i ZOMO brutalnie pobiły strajkujących, a później wielu skazano na więzienie. Mimo, iż władze wycofały się z podwyżek cen, w kolejnych latach  kryzys gospodarczy pogłębiał się. Zaczęły pojawiać się kartki na żywność i coraz większe kolejki przed sklepami.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem ze str. 179-180 w podręczniku, a w zeszytach ćwiczeń ze str. 68-69 rozwiążcie zad. 3 i 4. Prawidłowa odp. w ćw. 2 to P,P,F.

Podaję przydatny link z krótkim filmem: https://www.youtube.com/watch?v=4H2c99X6H54

 

 

                                                                                      (20-24 kwietnia 2020)

 

Historia kl. 7abc

Stalinizm w ZSRS

W 1936 r. uchwalono konstytucję ZSRS. Siłą kierowniczą w państwie była Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia bolszewików. Inne partie były zakazane.  ZSRS składał się z 11, a potem z 15 republik sowieckich. Obywatele mieli mieć duże prawa i wolności, ale nigdy tego nie przestrzegano. Dyktator Józef Stalin głosił tezę o zaostrzaniu się waliki klas, czyli konieczności pozbywania się wrogów komunizmu. Przy pomocy brutalnej milicji NKWD urządzał tzw. wielkie czystki czyli represje, które dotknęły wojsko (w latach 1937-1939), członków partii, całe społeczeństwo. Ponad 3 mln ludzi skazano na śmierć, za rzekome szpiegostwo, wrogość wobec władzy, 8 mln trafiło do więzień, obozów pracy (łagrów). ZSRS stał się państwem totalitarnym, terroru i strachu. W kulturze i sztuce artyści musieli sławić socrealizm czyli pochwałę idei socjalizmu, kult Lenina i Stalina, eksponować pracę robotników i chłopów. W polityce międzynarodowej ZSRS poprawił swoje stosunki z państwami zachodnimi, a w 1934 r. wstąpił do Ligi Narodów. Stalin kontrolował partie komunistyczne w innych krajach poprzez tzw. Komintern.

Proszę zapoznać się z tym tematem w podręczniku (str. 187-188) oraz rozwiązać w zeszycie ćwiczeń zad. 3 i 4 (str. 80-81).

Pomoże wam w tym link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=mQdyCZvRys0

Narodziny faszyzmu we Włoszech

Po I wojnie światowej w czasach kryzysu gospodarczego w wielu krajach europejskich do władzy dochodzili dyktatorzy obiecujący szybką poprawę życia ludzi. Włochy były ponadto niezadowolone z postanowień konferencji pokojowej, gdyż nie otrzymały obiecanych terytoriów. W kraju panowało olbrzymie bezrobocie, inflacja, upadały zakłady pracy. Najbardziej rozgoryczeni byli żołnierze – kombatanci, którzy w 1919 r. utworzyli Związek Kombatantów pod wodzą Benito Mussoliniego. Mussolini obiecał stworzenie Wielkich Włoch. W 1921 r. utworzył Narodową Partię Faszystowską. Ogłosił się duce (wodzem). W 1922 r. zorganizował marsz swoich zwolenników tzw. czarnych koszul na Rzym. Król mianował go premierem. Mussolini wkrótce zyskał nieograniczoną władzę, zlikwidował wszystkie partie (oprócz faszystowskiej), zniósł wolność prasy, zakazał strajków, prześladował opozycję, wprowadził kult swojej osoby (faszyzacja kraju). Zlikwidował bezrobocie poprzez organizację robót publicznych, unowocześnił armię, flotę, przemysł, podniósł dochody większości rodzin. W wyniku tzw. traktatów laterańskich (z 1929 r.) zawartych z papieżem Piusem XI uznano Watykan za niepodległe państwo.

Proszę zapoznać się z tematem nr 35 z podręcznika (str. 189-192) a następnie wykonać ćwiczenia nr 1 i 2 w zeszycie str. 82-83. Prawidłowa odpowiedź w ćw. 1 C to: włoski faszyzm i narodowy socjalizm w Niemczech trochę różniły się: włoscy faszyści nie głosili nierówności ras, Włochy były monarchią, a partia Mussoliniego przejęła władzę nie w wyniku wyborów jak w Niemczech tylko w następstwie marszu na Rzym.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=yoNhOjWIEAI

Historia Kl. 8abc

Narodziny opozycji politycznej

W 1976 r. powstał Komitet Obrony Robotników, który organizował pomoc dla aresztowanych robotników z Radomia i Ursusa. Za pośrednictwem Radia Wolna Europa działacze KOR informowali o łamaniu praw człowieka w Polsce. W następnych latach zaczęły powstawać kolejne organizacje opozycyjne wobec komunistycznej władzy: Studencki Komitet Solidarności, Wolne Związki Zawodowe, Konfederacja Polski Niepodległej. Opozycjoniści prowadzili wykłady z historii Polski, organizowali wiece, manifestacje z okazji np. 11 listopada, rocznicy powstania warszawskiego. Byli oni wspierani przez osoby duchowne. Służba Bezpieczeństwa zastraszała, śledziła i represjonowała opozycję. Niezależne, tajne wydawnictwa drukowały książki i czasopisma bez cenzury, zakazane przez władze. 16 X 1978 r. Kardynał Wojtyła został papieżem Janem Pawłem II. W 1979 r. odbył pierwszą pielgrzymkę do Polski, kiedy w kazaniu na placu Zwycięstwa wygłosił symboliczne słowa: „Niech stąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi. Tej ziemi”.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 29 z podręcznika (str. 181-184) oraz rozwiązanie w zeszycie (str. 70-71) ćwiczeń nr 1 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to: P, F, F, a w ćw. 3: B, C.

Ciekawy link z filmem do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=nzxEiUvRbac

 

Rewolucja Solidarności

W lipcu 1980 r. władze po raz kolejny ogłosiły znaczną podwyżkę cen żywności. Wobec coraz większych braków towarów zastrajkowali robotnicy z około 200 zakładów pracy w kraju. W sierpniu stanęła Stocznia Gdańska im. Lenina. Powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy na czele z Lechem Wałęsą. Strajkujący opracowali 21 postulatów do spełnienia przez władze. Rozmowy delegacji rządowej z przedstawicielami MKS zakończyły się 31 sierpnia podpisaniem porozumień. Edward Gierek ustąpił z funkcji I sekretarza KC PZPR. Jego miejsce zajął Stanisław Kania. Zgodnie z zawartymi porozumieniami powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” na czele z Wałęsą, który z czasem liczył aż 10 mln członków. Rolnicy powołali NSZZ Rolników Indywidualnych „Solidarność:, a studenci Niezależne Zrzeszenie Studentów. Władze partyjne i ZSRS rozważały interwencje wojsk Układu Warszawskiego w Polsce, ponieważ traciły kontrolę nad narodem. W tym celu premierem i I sekretarzem KC PZPR został gen. Wojciech Jaruzelski. Kryzys gospodarczy narastał, wprowadzono kartki na podstawowe towary. Często dochodziło do protestów społecznych.

Proszę, abyście zapoznali się z tym tematem nr 30 w podręczniku (str. 185-188) i rozwiązali w zeszycie ćwiczenia (str. 72-73) nr 3,4,5. Poprawne odpowiedzi w ćw. 1 to: B, w ćw. 2: F, P, P, P.

Podaję przydatny link z krótkim filmem: https://www.youtube.com/watch?v=d9es0BiTepc

 

Wos 8 abc

Zagrożenie środowiska naturalnego, terroryzm i bieda

 

Główne zagrożenia ekologiczne współczesnego świata to:

- globalne ocieplenie (skutki: susze, burze, powodzie, zagłada niektórych gatunków roślin i zwierząt)

- dziura ozonowa (nadmierne promieniowanie ultrafioletowe powoduje choroby nowotworowe)

- wycinanie lasów tropikalnych (osuszenie ziemi, klęski głodu, ocieplenie klimatu)

- kwaśne deszcze (niszczenie gleby, lasów, zabytków, domów)

- niedobory wody pitnej (spożywanie zanieczyszczonej wody powoduje liczne choroby).

Pozostałe zagrożenia ludzkości:

- bieda i głód (głównie w Afryce, 7,5 mln dzieci niedożywionych)

- szybki przyrost ludności w krajach ubogich i starzenie się społeczeństwa w państwach bogatych

- terroryzm (głównie fundamentalizm islamski)

- choroby zakaźne i cywilizacyjne (koronawirus, AIDS, nowotwory, choroby serca, układu krążenia, oddychania, psychiczne).

Proszę o zapoznanie się z tekstem ze str. 172-173 z podręcznika oraz napiszcie w zeszycie przedmiotowym co według was najbardziej dziś zagraża naszemu społeczeństwu?

Podaję przydatny link do tematu: https://www.youtube.com/watch?v=04jyuAwDxDc&t=278s

 

Problemy współczesnego świata i Europy – ćwiczenia powtórzeniowe

Jednym z palących problemów w świecie jest tzw. kryzys uchodźczy. Pod koniec 2010 roku rozpoczęła się arabska wiosna, w wielu krajach arabskich doszło do licznych protestów przeciwko władzy. Doprowadziło to min. do wojny domowej w Syrii, konfliktu w Libanie oraz wojny domowej w Libii. Trwająca od 2011 roku wojna domowa w Syrii spowodowała śmierć kilkuset tysięcy ludzi. Krwawe walki zmusiły ok. 13 milionów Syryjczyków do opuszczenia swoich domów, z czego 4,8 miliona osób szukało schronienia poza granicami Syrii. Powstanie radykalnego Państwa Islamskiego również jest przyczyną masowych migracji z krajów arabskich, głównie mniejszości religijnych (chrześcijanie, jazydzi), których wyznawcy migrują z obawy przed prześladowaniami. Obalenie dyktatora Kaddafiego w Libii i wojna domowa w tym niespokojnym kraju doprowadziły do zwiększonej migracji do Europy. Co miesiąc z Erytrei ucieka ok. 5 tys. osób. Większość Erytrejczyków ucieka z powodu łamania praw człowieka w tym kraju oraz obowiązkowej służby wojskowej trwającej nieokreślony czas. Konflikt na Ukrainie, będący efektem opanowania przez Rosjan ukraińskiego Krymu, doprowadził do śmierci blisko 6 tysięcy osób. Ponadto około 2 miliony osób musiało opuścić swoje domy. Przyczyną wzmożonej migracji w wielu krajach jest również niestabilna sytuacja polityczna czy gospodarcza, bieda, dlatego wraz z uciekającymi przed działaniami wojennymi mieszkańcami Afryki i Bliskiego Wschodu, do Europy w celach zarobkowych napływają także imigranci z Kosowa, Afganistanu, Albanii, Iraku, Serbii, Pakistanu, Ukrainy, Bangladeszu, jak również z Filipin. Większość szlaków uchodźców przebiega przez Morze Śródziemne, Turcję Grecję, kraje bałkańskie, Hiszpanię, Włochy. Do Europy przybyło aż 1,7 mln ludzi. Niestety liczba przypadków śmierci wśród uchodźców przedostających się do Europy była wysoka. Wpłynął na to w znacznej mierze zły stan techniczny lub zatapianie łodzi w celu wymuszenia pomocy od straży przybrzeżnej oraz marynarki wojennej. Najwięcej uchodźców przyjęły zamożne państwa Europy Zachodniej: Niemcy, Francja, Anglia, kraje skandynawskie. Duże ich skupiska są tez w obozach południowej Europy.

Obecnie w związku z dużymi restrykcjami krajów UE i epidemią koronawirusa w Europie liczba napływających uchodźców znacznie spadła.

Proszę o przeczytanie tekstów ze str. 175 w podręczniku i utrwalenie tematów o problemach współczesnego świata.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=WSuzfWUxJJQ

 

                                                                                               (27-29 kwietnia 2020)

 

Historia kl. 7abc

Niemcy pod władzą Hitlera

Państwo niemieckie z lat 1919-1933 jest nazywane Republiką Weimarską, ponieważ w Weimarze obradował parlament niemiecki i uchwalono tu konstytucję. W 1920 r. w Monachium Adolf Hitler stanął na czele Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotniczej (NSDAP). Jej ideologię podobną do włoskiego faszyzmu nazywano nazizmem. NSDAP miała oddziały zbrojne SA (Oddziały Szturmowe) i SS (Sztafety Ochronne). W 1923 r. naziści próbowali przejąć władzę w Monachium (pucz monachijski), ale nie udało im się to i zostali uwięzieni. Hitler napisał w więzieniu książkę „Mein Kampf”. Głosił w niej, że Niemcy (Aryjczycy) to rasa panów, którzy powinni rządzić światem, a Żydzi to podludzie, których trzeba niszczyć. Były to poglądy niesłuszne i niebezpieczne, ponieważ wzywały do wojen, stworzenia Wielkich Niemiec i prześladowania innych ludzi. Popularność nazistów jednak rosła, ponieważ Niemcy dotknął olbrzymi kryzys, wzrastało bezrobocie, upadały banki, fabryki, rolnictwo. W 1932 r. NSDAP wygrała wybory i Hitler został kanclerzem (szefem rządu). Stopniowo naziści przejmowali nieograniczoną władzę. W 1934 r. Hitler ogłosił się Führerrem (wodzem). Tajna policja Gestapo terroryzowała opozycję, przeciwników Hitlera zsyłano do obozów koncentracyjnych. Niemcy nazwano III Rzeszą. Na mocy ustaw norymberskich z 1935 r. pozbawiono wszelkich praw niemieckich Żydów. W 1938 r. podczas tzw. nocy kryształowej zabito kilkudziesięciu Żydów, palono ich sklepy, domy, synagogi. Niemcy masowo zbroiły się. Tworzyły potężną armię, gotową do wojny.

Proszę o zapoznanie się z powyższym tematem nr 36 (str. 193-197 w podręczniku) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. zad.  3,4,6). Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 1 to C, ćw. 2 – B, C, E, G, H,I, J.- w ćw. 5 – A-F, B-F.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=nVxZP0jA8Eo

Historia kl. 8 abc

Stan wojenny w Polsce

W nocy z 12 na 13 grudnia Rada Państwa PRL wprowadziła stan wojenny. Faktyczną władzę w kraju przejęło wojsko. Gen. Wojciech Jaruzelski stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Internowano (aresztowano ) ponad 5 tys. działaczy Solidarności. Związek zlikwidowano, wprowadzono godzinę milicyjną. Podsłuchiwano rozmowy telefoniczne, czytano prywatne listy, zamknięto szkoły. Do strajkujących górników w kopalni Wujek ogień otworzyła milicja (zabito 9 osób). Wielu opozycjonistów ukrywało się np. Bujak, Frasyniuk, Borusewicz. Krótkie programy nadawało Radio Solidarność. W kościołach odprawiano msze za Ojczyznę. Kraje zachodnie potępiły stan wojenny i pomagały w zbiórce żywności, lekarstw do Polski. W 1983 r. Pokojową Nagrodę Nobla przyznano Lechowi Wałęsie, także internowanemu w stanie wojennym. W 1983 r. stan wojenny zniesiono, ale nadal prześladowano działaczy opozycji. W 1983 r. milicjanci śmiertelnie pobili Grzegorza Przemyka, a rok później oficerowie SB zamordowali ks. Jerzego Popiełuszkę. Kraj nadal pogrążał się w kryzysie gospodarczym.

Proszę o przeczytanie z podręcznika tego tematu nr 31 (str. 189-192) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 74-75) zad. 1,2 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 3 to B, a w ćw. 4: A, B, F.

Przydatny link z filmem do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=KqLZAFG3Fdk

 

Wos kl. 8 abc

Jak kształtowały się prawa człowieka

Podstawą praw człowieka jest ludzka godność (rozumiana jako dobre imię), która przysługuje każdemu człowiekowi. Prawa człowieka są:

- przyrodzone (mamy je przez całe życie, są niezależne od władzy i prawa państwa)

- niezbywalne (nie można ich się zrzec)

- powszechne (należą dla wszystkich ludzi na świecie)

- nienaruszalne (żadna władza, nikt nie może nam ich odebrać).

Prawom człowieka poświęcone są różne dokumenty międzynarodowe i krajowe, a w szczególności: Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 1948 r., Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 1950 r., Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 1966 r., Międzynarodowy Pakt Praw Ekonomicznych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 r., Konstytucja RP z 1997 r.

Proszę abyście zapoznali się z tym tematem z podręcznika (str. 178-181) i napisali w zeszycie przedmiotowym: jak obecnie na świecie są łamane prawa człowieka?

Pomoże wam w tym link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=1N8tjRxSUGU

 

Powszechna Deklaracja Praw Człowieka

Trzecia Sesja Ogólnego Zgromadzenia ONZ, obradująca w Paryżu, uchwaliła 10 grudnia 1948 roku jednomyślnie Powszechną Deklarację Praw Człowieka. Dokument ten stanowi niewątpliwie jedno z największych i najtrwalszych osiągnięć ONZ. Przetłumaczona na większość języków świata Powszechna Deklaracja Praw Człowieka zbiera oraz porządkuje osiągnięcia i postulaty człowieka, który od wielu setek lat toczy nie skończoną jeszcze walkę o swoją wolność i swoją godność. Prace nad nią trwały ponad rok, a dzień 10 grudnia proklamowany został następnie przez Zgromadzenie Ogólne jako Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka. Deklaracja składa się ze wstępu mówiącego o motywach leżących u podstaw jej tworzenia i podkreślającego uznanie przyrodzonej godności, równych i niezbywalnych praw wszystkich członków wspólnoty ludzkiej jako podstawy wolności, sprawiedliwości i pokoju oraz 30 artykułów. Pierwsze trzy artykuły mają charakter ogólny i poświęcone są zasadom wysuniętym już przez rewolucje demokratyczne XVIII w.: Wolności, Równości, Braterstwu.
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka jako rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nie miała formalnie wiążącego charakteru. Stała się podstawą dla wielu rezolucji ONZ i innych aktów prawa międzynarodowego.

Proszę o przeczytanie preambuły (wstępu) powyższej deklaracji z podręcznika (str. 180) oraz zapisanie w zeszycie: dlaczego uchwalono tę deklarację?

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=397TaLop8a4

 

 

                                                                                        (4-8 maja 2020)

Historia kl. 7abc

Świat u progu wojny

W 1922 r. Niemcy i Rosja Sowiecka zawarły w Rapallo układ o współpracy wojskowej, niebezpieczny dla Polski. W 1925 r. w wyniku konferencji w Locarno Niemcy zgodziły się podpisać tzw. pakt reński, w którym przyrzekły nienaruszalność granic z Francją i Belgią, ale takiego układu nie chciały podpisać z Polska i Czechosłowacją, co oznaczało zagrożenie niemieckie dla tych państw. Niemcy, Włochy i Japonia wystąpiły w latach 30 z Ligi Narodów, gdyż dążyły do wojny. Japonią rządzili militaryści, którzy zamierzali stworzyć wielkie imperium (głosili hasło „Azja dla Azjatów”). W 1931 r. Japończycy podbili chińską Mandżurię, w 1937 r. wkroczyli do Chin, dopuszczając się masowych zbrodni. W tym czasie armia niemiecka na rozkaz Hitlera wkroczyła do Nadrenii, łamiąc traktat wersalski, który zabraniał jej tego. W latach 1936 -1939 toczyła się wojna domowa w Hiszpanii między wojskami komunistycznego Frontu Ludowego a nacjonalistami Frontu Narodowego gen. Franco. Dzięki pomocy Niemiec i Włoch gen. Franco zwyciężył i był dyktatorem aż do swojej śmierci w 1975 r.

 Proszę o przeczytanie tego tematu nr 37 z podręcznika (str. 198-200) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 86-87) zadania 3. Prawidłowa odpowiedź w zad. 4 to: A, C, F.

Ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=YHQm0aIUGA0

Zaborcza polityka Niemiec Włoch i Japonii

W 1936 r. Niemcy, Włochy i Japonia podpisały ścisły sojusz nazywany paktem antykominternowskim (później paktem trzech, osią Rzym-Berlin-Tokio). W marcu 1938 r. niemieckie wojsko (Wehrmacht) wkroczyło do Austrii. Dokonał się tzw. Anschluss czyli Austrię przyłączono do Rzeszy. Żadne z państw nie zaprotestowało przeciw temu mimo, że było to kolejne złamanie traktatu wersalskiego przez Hitlera. W tym samym roku Führer pod groźbą wojny zażądał od Czechosłowacji przyłączenia Sudetów do Niemiec. We wrześniu na konferencji w Monachium Anglia i Francja i Włochy zgodziły się na żądania Hitlera. Czechosłowacji nie pytano o zdanie. W marcu 1939 r. Niemcy zajęli Czechy. Słowacja ogłosiła niepodległość, ale była zależna od Niemiec. Hitler zajął też port litewski Kłajpedę i z 3 stron otoczył Polskę. Włochy wkroczyły do Albanii. Nadciągała wojna.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 37 z podręcznika (str. 200-203) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń(str. 86-87) zadania 1 i 3. Prawidłowa odpowiedź w zad. 4 to: A, C, F, w zad. 3 to : W. Brytania i Francja godziły się na żądania Niemiec, gdyż nie chciały kolejnej wojny i nie były do niej przygotowane, naiwnie wierzyły Hitlerowi, że  zaspokoją jego żądania.

Ciekawe linki z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=YHQm0aIUGA0

https://www.youtube.com/watch?v=iH99sgyssZU

Historia kl. 8abc

Polska Rzeczpospolita Ludowa – ćwiczenia powtórzeniowe

W połowie lat 50 rozpoczął się w Polsce proces destalinizacji czyli odchodzenia władz komunistycznych od masowego terroru, represji. W 1956 r. po strajkach w Poznaniu przywódcą partii PZPR i państwa został Władysław Gomułka. Jego rządy do 1970 r. nazywano małą stabilizacją. Gomułka zrezygnował z kolektywizacji wsi, ograniczył rozwój przemysłu ciężkiego na rzecz poprawy poziomu życia społeczeństwa. Jednak w kraju nadal działała cenzura. Władze popadły w konflikt z Kościołem  wskutek uroczystości milenium chrztu Polski. Szerzyła się kampania antysemicka obozu władzy. W 1968 r. doszło do buntów studenckich, a w 1970 r. krwawych strajków robotniczych na Wybrzeżu. Nowy przywódca Edward Gierek miał ambicje stworzenia silnej uprzemysłowionej Polski z godnym poziomem życia ludzi. Jednak doprowadził do ogromnego zadłużenia kraju i kolejnych buntów robotniczych w 1976 i 1980 r. Cieszący się ogromnym poparciem społecznym ruch Solidarność został zdławiony przez władze komunistyczne wskutek stanu wojennego. Bojąc się utraty władzy komuniści nadal w latach 80 prześladowali opozycję.

Proszę abyście zapoznali się z tekstem powtórzeniowym w podręczniku (str. 193-195) oraz rozwiązali ćwiczenia nr 1 i 3 w zeszycie (str. 76-77). Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to: A-F, B-P, C-P a w ćw. 4-B.

W podręczniku (str. 196-198) znajdują się zadania powtórzeniowe nr 1-6 poświęcone tej tematyce, wspólnie je rozwiążemy podczas lekcji powtórzeniowej.

Podaję przydatny link do tego powtórzenia: https://www.youtube.com/watch?v=2wEaPL2k0Js

 

Kryzys wewnętrzny ZSRS

Na przełomie lat 70 i 80 sowiecka zacofana gospodarka, źle zarządzana przez państwo przeżywała wielki kryzys. Obywatele osiągali niewielkie dochody, brakowało podstawowych towarów. W 1979 r. ZSRS wysłał do Afganistanu swoje wojska, aby komuniści tam przejęli władzę. Armia sowiecka ostatecznie po 10 latach wycofała się stamtąd ponosząc olbrzymie straty i koszty finansowe. Sowieci nie byli też w stanie dorównać USA w wyścigu zbrojeń. W 1985 r. przywódcą państwa sowieckiego został Michaił Gorbaczow. Rozumiejąc kryzys w państwie rozpoczął reformy: głasnost (stopniowo wprowadzano wolność słowa, demonstracji, organizacji, demokratyczne wybory), pieriestrojka (wolny rynek w gospodarce, aby ją ożywić, ale to nie udało się). W polityce zagranicznej Gorbaczow poprawił stosunki z państwami zachodnimi, zgodził się na demokratyzację krajów Europy Środkowo-Wschodniej. W 1986 r. wybuchł reaktor atomowy w elektrowni w Czarnobylu. Skutki tej eksplozji na Ukrainie i Białorusi są odczuwalne do dziś.

Proszę przeczytać temat nr 32 z podręcznika (str. 200-203) oraz wykonać zadania w zeszycie ćwiczeń (str. 78-79) nr 3,4,5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to A,C,D, a w zad. 2: I-C, II-A.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=BxAhCHFBeZA

Wos kl. 8abc

Prawa człowieka zapisane w Konstytucji RP

Konstytucja RP zawiera w rozdziale II wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela. Najważniejsze zasady dotyczące praw człowieka: równość wszystkich wobec prawa, wolność człowieka podlega ochronie prawnej, równouprawnienie kobiet i mężczyzn, mniejszości narodowe i etniczne mają prawo do własnej odrębności, obywatel polski nie może utracić obywatelstwa polskiego i ma prawo do opieki za granicą ze strony RP. Prawa i wolności osobiste dotyczą ochrony życia, zdrowia, mienia, wolności słowa, sumienia. Natomiast prawa i wolności polityczne pozwalają obywatelom uczestniczyć w życiu publicznym np. w wyborach, zgromadzeniach, wolontariacie.

Proszę, abyście zapoznali się z powyższym tematem w podręczniku (str. 182-185) i wymienili w zeszycie przedmiotowym po 4 według was najważniejsze prawa osobiste i 4 prawa polityczne.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=UmdJoNJVhvs

 

Ochrona praw człowieka

Instytucje międzynarodowe zajmujące się ochroną praw człowieka to: Wysoki Komisarz ds. Praw Człowieka przy ONZ, Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu przy Radzie Europy, Unia Europejska, Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Polskie instytucje ochrony praw człowieka tworzą: sądy powszechne i szczególne, Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich i organizacje pozarządowe. W 1987 r. ustanowiono w Polsce urząd Rzecznika Praw Obywatelskich. Rzecznik jest niezawisły, odpowiada tylko przed sejmem, ma bronić naszych praw i wolności. Jeśli się do niego zwrócimy z wnioskiem o pomoc w obronie naszych praw to on niezwłocznie może podjąć interwencję jeśli ma do tego podstawy.

Proszę o przeczytanie tekstu z podręcznika str. 186-187 i zapisanie w zeszycie przedmiotowym : jakie funkcje pełni Rzecznik Praw Obywatelskich?

Przydatny link do tego tematu: https://www.youtube.com/watch?v=qHNSnTiQwQg

                                                                                   (11 – 15 maja 2020)

Historia kl. 7abc

Dwudziestolecie międzywojenne - ćwiczenia powtórzeniowe

W wyniku wojny ucierpiało wiele milionów ludzi. Jeszcze większe ofiary przyniosły epidemie różnych chorób, w tym grypy-hiszpanki. Przestały istnieć wielkie monarchie: II Rzesza Niemiecka, Rosja, Austro-Węgry. Pojawiły się nowe państwa m.in. Polska. O losach powojennego świata zadecydowała konferencja pokojowa w Paryżu i traktat wersalski, który znacznie osłabił Niemcy i powołał do życia Ligę Narodów. Po wojnie w wyniku emancypacji kobiety uzyskiwały równe prawa z mężczyznami. Do kultury masowej można wtedy zaliczyć: radio, kino i prasę. W 1929 r. wybuchł na świecie wielki kryzys gospodarczy oznaczający olbrzymie bezrobocie, inflację, bankructwo fabryk, banków. Czasy kryzysu sprzyjały władzy dyktatorów. We Włoszech rządził Benito Mussolini na czele faszystów. W Niemczech do władzy doszedł Hitler i naziści. W ZSRR nieograniczoną władzę sprawował komunista Józef Stalin. We wszystkich tych krajach łamano praw obywatelskie, prześladowano opozycję, stworzono obozy koncentracyjne. Tajna policja dopuszczała się zbrodni na domniemanych przeciwnikach. Przeznaczano duże środki na zbrojenia, rozbudowę armii. Tuż przed wojną Niemcy, Włochy i Japonia zawarły sojusz tzw. pakt trzech i dążyły do podbojów na świecie.

Proszę o zapoznanie się z tematem powtórzeniowym (str. 204-207 w podręczniku) i rozwiązanie zadań nr 2 i 4 ze str. 207-208. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to D, B, C,B, a w zad. 3: D,C. W zeszycie ćwiczeń str. 88-89 wykonajcie ćw. 1 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to A- nie, B- tak, C- tak, D-tak, a w ćw. 3 to B i C.

Przydatny link:: https://www.youtube.com/watch?v=iH99sgyssZU&t=373s

 

Walka o granice państwa polskiego

Naczelnik Państwa Józef Piłsudski miał program stworzenia Polski federacyjnej czyli złożonej z Polski, Litwy i Ukrainy. Natomiast przywódca endecji Roman Dmowski głosił, że do Polski trzeba inkorporować (wcielić) tereny Litwy, Białorusi i Ukrainy. Jednak te rozważania przerwały walki zbrojne na Wschodzie. 1 listopada 1918 r. we Lwowie i tzw. Galicji Wschodniej władzę przejęli Ukraińcy. Polacy tam mieszkający chwycili za broń przeciwko nim. Walczyły także polskie dzieci (Orlęta Lwowskie). Po kilku tygodniach Polacy wyparli stąd Ukraińców. 1 stycznia 1919 r. rozpoczęła się niezwykle krwawa wojna polsko-bolszewicka. Polacy sprzymierzeni z Ukraińcami początkowo odnosili sukcesy (7 maja 1920 r. zdobyli Kijów), ale Armia Czerwona przystąpiła do kontrofensywy i w lipcu 1920 r. znalazła się pod Warszawą. W stolicy premier Wincenty Witos utworzył Rząd Obrony Narodowej i wezwał naród do walki. W sierpniu w słynnej Bitwie Warszawskiej bolszewicy zostali pokonani (cud nad Wisłą). 18 marca 1921 r. w Rydze podpisano rozejm i ustalono wschodnią granicę. W październiku 1920 r. Polacy zajęli Wileńszczyznę i 2 lata później przyłączono ją do Polski. 27 grudnia 1918 r. po przyjeździe do Poznania Ignacego Paderewskiego wybuchło powstanie wielkopolskie przeciwko Niemcom. Polacy szybko opanowali Wielkopolskę.  Plebiscyty (głosowania) na Warmii, Mazurach (11 lipca 1920 r.) oraz na Górnym Śląsku (20 marca 1921 r.) Polska przegrała i większość tych obszarów zajęli Niemcy. Na Śląsku Polacy zorganizowali aż 3 powstania przeciwko Niemcom (1919-1921) i po trzecim powstaniu Polska otrzymała 29% spornego terenu. Podczas wojny z bolszewikami Czesi opanowali Śląsk Cieszyński i otrzymali ostatecznie Zaolzie gdzie mieszkała wtedy większość Polaków.

Proszę o zapoznanie się z powyższym tematem nr 38 w podręczniku (str. 210-217) i  wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 90-91) zad. 2 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to; A-F, B-P, C-P, D-F , a w zad. 3 to I-C, II-B.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=4jgvr5u_4YI

 

Historia kl. 8abc

Upadek PRL i narodziny III RP

Wprowadzenie stanu wojennego nie poprawiło sytuacji życiowej społeczeństwa. W 1988 r. znów wybuchły strajki i manifestacje pod hasłem „Nie ma wolności bez Solidarności”. Władze zaproponowały związkowcom wspólne rozmowy przy okrągłym stole. Obrady okrągłego stołu trwały od lutego do kwietnia 1989 r. W ich wyniku postanowiono, że w czerwcu odbędą się częściowo wolne wybory parlamentarne (władza zapewniła sobie 65 % miejsc w sejmie) i całkowicie wolne wybory do senatu. Zdecydowano też, że Zgromadzenie Narodowe (sejm i senat) wybierze prezydenta PRL. Przywrócono działalność związku Solidarność. Wybory 4 czerwca zdecydowanie wygrali kandydaci Solidarności. Prezydentem PRL został gen.  Wojciech Jaruzelski. We wrześniu powstał pierwszy po wojnie w całym bloku wschodnim niekomunistyczny rząd na czele z premierem Tadeuszem Mazowieckim. W grudniu 1989 r. sejm przywrócił nazwę państwa – Rzeczpospolita Polska (popularnie mówiono III Rzeczpospolita), godło zyskało koronę, ustanowiono święta 3 maja i 11 listopada, usuwano komunistyczne pomniki. W 1990 r. gen. Jaruzelski zrezygnował z urzędu prezydenta. W prezydenckich wyborach powszechnych zwyciężył Lech Wałęsa.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr33 z podręcznika (str. 204-208) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 80-81) zad. 3 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: A,B,D,F, w zad. 2: B, a w zad. 3:P,P,F.

Podaję przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=OS3O55bxJVo

 

Jesień Narodów

W latach 80 w państwach bloku wschodniego pogłębiał się kryzys gospodarczy i narastało niezadowolenie społeczeństw zmęczonych trudnym życiem w tym systemie. Po reformach Gorbaczowa w ZSRR niektórzy komuniści rozpoczęli dialog z opozycją, uwalniali więźniów politycznych, znosili cenzurę, wprowadzili wolność zakładania partii politycznych. W rezultacie wyborów do władzy w tych krajach jesienią 1989 r. dochodziła demokratyczna opozycja dlatego ten proces obalania komunizmu nazywamy Jesienią Narodów. Na Węgrzech wiosną 1989 r. ustąpił komunista Janos Kadar, zrehabilitowano premiera Imre Nagya, zabitego w 1956 r., później przeprowadzono wolne wybory. W Czechosłowacji po strajkach i manifestacjach utworzono rząd koalicyjny komunistów i opozycji, a w grudniu prezydentem został Vaclav Havel (nazwano to aksamitną rewolucją). 9 listopada komuniści w NRD otworzyli granicę między Berlinem Wschodnim i Zachodnim. Zaczęto niszczyć mur berliński. W październiku 1990 r. zjednoczyły się dwa państwa niemieckie. W grudniu 1989 r. doszło do anty rządowych manifestacji w Rumunii. Komunistyczny prezydent Nicolae Ceausescu został wraz z żoną rozstrzelany przez wojsko. W 1991 r. rozwiązano Układ Warszawski oraz RWPG. Wojska radzieckie zaczęły opuszczać kraje Europy Środkowo-Wschodniej.

Proszę, abyście zapoznali się z tym tematem nr 34 z podręcznika (str. 209 - 212) i wykonali w zeszycie ćwiczeń (str. 82-83) zad. 3,4,5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: A-3, B-4 ,C-5, D-2, E-1, a w zad. 2: B, C, D, E, F.

Podaję ciekawy link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=aRVMpW7DjNo&t=84s

 

Wos kl. 8abc

Organizacje pozarządowe działające na rzecz praw człowieka

Organizacje pozarządowe (ang. skrót NGO) nie są związane z władzą publiczną, nie dążą do prywatnego zysku i działają w szlachetnej sprawie pomocy potrzebującym ludziom. Są też nazywane trzecim sektorem. Najważniejsze organizacje pozarządowe w Polsce: Polski Czerwony Krzyż, Amnesty International, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Polska Akcja Humanitarna, Caritas. 20 listopada 1989 r.  ONZ przyjęła „Konwencję o prawach dziecka” – dokument dotyczący wszystkich dzieci (w wieku do 18 lat). Najważniejszą organizacją na świecie dbającą o przestrzeganie praw dzieci jest UNICEF czyli Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci. W Polsce praw dzieci broni Rzecznik Praw Dziecka.

Proszę, abyście przeczytali ten temat ze str. 187-190 i zapisali w zeszycie przedmiotowym: jakie według was prawa dziecka uważacie za najważniejsze?

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=BNSaLpmtJgI

 

Uprawnienia policji i służb porządkowych

Polska policja działa na mocy ustawy z 6 kwietnia 1990 r. Jej głównymi zadaniami są: ochrona bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymywanie bezpieczeństwa porządku publicznego. Policja też ma zapobiegać i wykrywać przestępstwa i ścigać ich sprawców. Najważniejsze uprawnienia policji: legitymowanie i zatrzymywanie osób, przeszukiwanie osób, bagażu, pomieszczeń, obserwacja i rejestracja obrazu i dźwięku w miejscach publicznych. Policja i służby porządkowe mogą użyć środków przymusu bezpośredniego oraz broni palnej. Na jakąkolwiek przemoc powinniśmy zareagować i zawiadomić policję lub odpowiednie instytucje np. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie (Niebieska Linia), Ośrodek Pomocy Społecznej lub sąd rodzinny. Rodzaje przemocy: fizyczna, psychiczna, relacyjna (prześladowanie w grupie), cyberprzemoc. W szkole można spotkać się z przemocą rówieśniczą.

Proszę o zapozna nie się z tym tematem w podręczniku na str. 192-194 i zapisanie w zeszycie: co grozi osobom za stosowanie wobec innych cyberprzemocy?

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=d-ME7clmzIk

                                                                                           (18 – 22 maja 2020)

Historia kl. 7abc

Konstytucja marcowa i ustrój II Rzeczypospolitej

Pierwsze wybory do Sejmu Ustawodawczego, które odbyły się w styczniu 1919 r. wygrała endecja. Naczelnikiem Państwa pozostał Józef Piłsudski, a sejm uchwalił małą konstytucję, zawierającą przepisy jak ma funkcjonować państwo. 17 marca 1921 r. Sejm Ustawodawczy zatwierdził tzw. konstytucję marcową. Wprowadzała ona trójpodział władzy. Władza ustawodawcza miała należeć do sejmu i senatu, wykonawcza do prezydenta (wybieranego przez sejm i senat czyli Zgromadzenie Narodowe na 7 lat) i rządu na czele z premierem. Władzę sadowniczą sprawowały niezawisłe sądy. Obywatele zyskali szerokie prawa i wolności. Po wyborach w listopadzie 1922 r. do sejmu i senatu dostało się wiele różnych partii – marszałkiem sejmu został Maciej Rataj. Prezydentem został Gabriel Narutowicz, ale po kilku dniach został zamordowany przez zwolennika endecji. Na nowego prezydenta wybrano Stanisława Wojciechowskiego.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr39 z podręcznika (str. 218-221) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 92-93) zad. 1 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 2 to: P, F, F, F, P, w zad. 3: A,C, w zad. 4: B.

Przydatny wam link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=UjelEHB3J_M

 

Rządy autorytarne w Polsce 1926-1939

Zwolennicy marszałka Piłsudskiego zwano obozem belwederskim nie byli zadowoleni z rządów parlamentarnych w Polsce. W czasie rządów tzw. Chjeno-Piasta premiera Witosa narastały: kryzys gospodarczy, bezrobocie, demonstracje. Pogarszało się położenie międzynarodowe Polski. Co kilka miesięcy zmieniały się rządy. 12 maja 1926 r. marszałek Piłsudski na czele wiernych sobie oddziałów wojskowych ruszył na stolicę. Dokonał się zamach stanu zwany majowym. W wyniku walk z wojskami rządowymi zginęło około 400 ludzi. Piłsudski przejął faktyczną władzę choć prezydentem został jego zwolennik Ignacy Mościcki. Faktyczne rządy marszałka nazwano sanacją czyli dążeniami do uzdrowienia, reform w państwie. W 1928 r. w wyborach zwyciężył sanacyjny Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem (BBWR). Inne partie przeszły do opozycji. Endecja pod nazwą Stronnictwo Narodowe głosiła hasła narodowe i antysemickie w 2 organizacjach: Obóz Wielkiej Polski i Obóz Narodowo-Radykalny. Działacze partii centrowych i lewicowych założyli tzw. Centrolew, byli oni aresztowani w twierdzy brzeskiej. 23 kwietnia 1935 r. prezydent Mościcki podpisał konstytucję kwietniową, która dawała ogromne uprawnienia prezydentowi. Po śmierci marszałka w maju 1935 r. faktyczną władzą w Polsce podzielili się: prezydent Mościcki, marszałek Edward Rydz-Śmigły i minister spraw zagranicznych Józef Beck. Na miejsce BBWR powołano Obóz Zjednoczenia Narodowego.

Proszę, abyście zapoznali się z tematem nr 40 w podręczniku (str. 222-225) i wykonali w zeszycie ćwiczeń (str. 94-95) zad. 1 i 2. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 3 to: A, C, D, F, G, H, a w zad. 4: P, F,P.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=hisidMaOMiQ

 

Historia kl. 8abc

Rozpad ZSRS, Czechosłowacji i Jugosławii

W końcu lat 80 XX w. wobec kryzysu i chaosu w ZSRS Litwa, Łotwa i Estonia zażądały zgody na opuszczenie Związku Sowieckiego. Po nieudanej próbie przewrotu wojskowego w tych krajach wiosną 1991 r. te 3 republiki nadbałtyckie ogłosiły niepodległość i odłączyły się od ZSRS. Także w 1991 r. niepodległość ogłosiły Ukraina, Gruzja, Armenia, Kazachstan, Uzbekistan i Kirgistan. W grudniu 1991 r. ZSRS został rozwiązany i powstała Wspólnota Niepodległych Państw, początkowo złożona z Rosji, Białorusi i Ukrainy. Latem 1991 r. grupa komunistów pod wodzą wiceprezydenta Janajewa próbowała odsunąć prezydenta Gorbaczowa od władzy, ale ich zamach wojskowy nie powiódł się. W 1993 r. nastąpił podział Czechosłowacji (tzw. aksamitny rozwód) na Czechy i Słowację. W latach 80 w wielonarodowej Jugosławii wybuchł także kryzys gospodarczy i konflikty narodowościowe. W 1991 r. niepodległość ogłosiły Słowenia i Chorwacja, a później Bośnia i Hercegowina. Jugosławia rozpadała się na mniejsze republiki. Nie mogli się z tym pogodzić Serbowie i uderzyli na Bośnię i Hercegowinę. Krwawa wojna trwała tam w latach 1992-1995. Później Serbowie zaatakowali Kosowo, zamieszkałe przez Albańczyków. W 2008 r. Kosowo stało się niepodległe.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem nr 35 z podręcznika (str. 213-217) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 84-85) zad. 3 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: A-5, B-3, C-1, D- 4, E-2, a w zad. 2: P,F,F.

Przydatny linki z filmami: https://www.youtube.com/watch?v=zYRS6QnzqR4&t=95s

https://www.youtube.com/watch?v=GOdLiZg5xic

III Rzeczpospolita

W styczniu 1990 r. zakończyła działalność PZPR. Zniesiono cenzurę, na miejsce milicji utworzono policję, zlikwidowano Służbę Bezpieczeństwa. W 1990 r. przeprowadzono pierwsze demokratyczne wybory samorządowe. Premier Mazowiecki usunął z rządu komunistycznych generałów. Powstało wiele nowych ugrupowań politycznych: Sojusz Lewicy Demokratycznej, Polskie Stronnictwo Ludowe, Unia Demokratyczna, Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe, Porozumienie Centrum. Po jesiennych wyborach 1991 r. premierem został Jan Olszewski, ale sejm był rozdrobniony i rząd nie miał większości w parlamencie. Rząd Olszewskiego upadł po próbie ujawnienia akt komunistycznej bezpieki. Następnym premierem była Hanna Suchocka. W 1993 r. w wyborach zwyciężyła koalicja SLD-PSL. W 1997 r. uchwalono konstytucję III Rzeczypospolitej. W 1997 r. po kolejnych wyborach władzę przejęła koalicja Akcji Wyborczej „Solidarność” i Unii Wolności. Przeprowadzono 4 reformy: oświaty, służby zdrowia, systemu emerytalnego i administracji państwowej. Wstąpiliśmy do NATO. W 2001 r. ponownie rządziła koalicja SLD-PSL. W 2004 r. Polska przystąpiła do UE. Po wyborach w 2005 r. rządy sprawowała koalicja PiS, Ligii Polskich Rodzin i Samoobrony, a prezydentem został Lech Kaczyński.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 36 z podręcznika (str. 218-221) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń zad. 2 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to B,C,D, F, a w zad. 3:P, F,F.

Podaję przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=zel0UphvESE

 

Wos kl. 8abc

Młodzi ludzie w kontakcie z prawem

Kodeks karny dzieli przestępstwa na zbrodnie (zagrożone karą pozbawienia wolności na co najmniej na 3 lata) i występki (zagrożone więzieniem na dłużej niż 1 miesiąc). Osobną kategorię stanowią wykroczenia (groźba aresztu, grzywny, nagany). Odpowiedzialność karna nieletnich zależy od wieku sprawcy. Jeśli ukończył 15 lat może odpowiadać jak dorosły. W postepowaniu z nieletnimi sądy rodzinne powinny kierować się resocjalizacją  i wychowaniem sprawcy, a nie jego karaniem. Resocjalizacja oznacza przywrócenie młodego człowieka do właściwego funkcjonowania w społeczeństwie. Nieletni w razie zatrzymania przez policję mają zapewnione pewne prawa np. mogą przebywać w policyjnej izbie dziecka do 5 dni, po czym jego sprawa może znaleźć finał w sądzie rodzinnym.

Proszę o zapoznanie się z tekstem tego tematu nr 34 w podręczniku (str. 196-199) i zapisanie w zeszycie przedmiotowym: jakie uprawnienia ma osoba nieletnia w razie zatrzymania przez policję?

Przydatny link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=-J5rug6sO7k

 

Prawa człowieka, nieletni wobec prawa - powtórzenie

Do czego może doprowadzić przemoc w szkole? Nie tylko do siniaków, podbitych oczu, zranień i zadrapań, ale też do ran psychicznych, które goją się bardzo długo. Żaden uczeń, który doświadcza przemocy w szkole nie jest winny, że ktoś mu dokucza. Ofiary przemocy dźwigają ciężki bagaż negatywnych doświadczeń i emocji – wstydu, poczucia winy, smutku, lęku, żalu, gniewu, rozpaczy, poczucia niesprawiedliwości, poczucia niższości, upokorzenia. Ofiary przemocy czują się nierozumiane, boją się kontaktów z ludźmi, nie wychodzą z inicjatywą z obawy przed kompromitacją i wyśmianiem. Wolą zostać na uboczu, niezauważone. Ponadto, osoby nękane w szkole zwykle boją się, że ich prześladowcy będą chcieli się na nich zemścić i coraz bardziej wchodzą w rolę „kozła ofiarnego”. Świadkowie przemocy często nie wiedzą, jak zareagować. Najczęściej nie robią nic, bo boją się, że również oni będą nękani i prześladowani. Żyją zatem z poczuciem winy, bezradni, bierni. Sprawcy przemocy wzrastają w siłę, wykorzystując coraz bardziej wyrafinowane formy agresji, wchodzą w konflikt z prawem i tracą jakiekolwiek poczucie odpowiedzialności za własne czyny.

Kto może zostać ofiarą przemocy? Nie tylko uczniowie otyli, prymusi z dobrymi ocenami, uczniowie biedni albo „źle ubrani”. Najczęściej ofiarą przemocy zostaje uczeń, który nie potrafi aktywnie obronić się przed atakiem i przejawia konkretne cechy osobowości, jak: wrażliwość emocjonalna, nieśmiałość, niskie poczucie własnej wartości, poczucie osamotnienia i brak przyjaciół.

Ofiary przemocy rówieśniczej zwykle reagują ucieczką lub płaczem w czasie zaczepek, kłótni czy bójek, mają siniaki, spędzają przerwy samotnie, boją się występować na forum klasy. Uczniowie prześladowani i nękani borykają się z wieloma trudnościami. Może dojść do rozwoju różnych chorób i zaburzeń psychicznych, np. nerwicy, fobii szkolnej, depresji, mają myśli samobójcze. Przemoc w szkole jest poważnym i niebezpiecznym zjawiskiem, dlatego szkoła i rodzice powinni przedsięwziąć wszystkie środki, by przeciwdziałać zachowaniom przemocowym. Sprawcy przemocy powinni samodzielnie odpowiadać za swoje występki. Interwencje powinny być szybkie i skuteczne – najpierw rozmowa z nauczycielem, potem z pedagogiem, rodzicami, dyrekcją, a nawet z policją, jeśli wykroczenia są poważne. Każda placówka oświatowa ma opracowany pogram przeciwdziałania przemocy i agresji w szkole.

Proszę o przeczytanie 2 ćwiczeń ze str. 201 z podręcznika i utrwalenie powtórzonych lekcji z tego działu.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=XuXUoAekISk

(25-29 maja 2020)

Historia kl. 7abc

Społeczeństwo polskie w latach 1918-1939

W 1922 r. w Polsce zamieszkiwało 22 mln ludzi, a w 1931 r. było już 32 mln mieszkańców. Większość społeczeństwa mieszkała na wsiach (w dużych miastach tylko 12%), byliśmy krajem rolniczo-przemysłowym. Najbogatsze gospodarstwa były w dawnym zaborze pruskim, najbiedniejsze na Kresach Wschodnich i w Galicji.  Polska była państwem wielonarodowościowym. Polacy stanowili 69% ludności. Mniejszości narodowe stanowili: Ukraińcy, Żydzi, Białorusini i Niemcy. Wśród chrześcijan dominowali rzymscy katolicy, ale byli też unici, prawosławni i ewangelicy.  Ukraińcy i Białorusini zamieszkiwali wschodnie tereny Polski i mieli swoją świadomość narodową. W 1925 r. powstało Ukraińskie Zjednoczenie Narodowo- Demokratyczne, z czasem ugodowo nastawione do władz polskich. Jednak powstała w 1929 r. Organizacja Ukraińskich Nacjonalistów (przywódca Stepan Bandera) prowadziła działalność terrorystyczną wobec Polaków – polityków, urzędników, policjantów, ziemian. OUN dążył do walki zbrojnej o niepodległe państwo ukraińskie. Żydzi zamieszkiwali głównie w miastach i miasteczkach centralnej i wschodniej Polski. Antysemityzm występował w polskich środowiskach prawicowych. Niemcy należeli do ludności zamożnej, dobrze zorganizowanej, wielu z nich emigrowało do swojej zachodniej ojczyzny.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem nr 41 w podręczniku (str. 226-230) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 96-97) zad. 1 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 2 to: C-F, a w zad. 3: A-P, B-F,C-P.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=llM5XEqtFmg

 

Przemiany gospodarcze w Polsce międzywojennej

Po odzyskaniu niepodległości poważnymi problemami były: odbudowa kraju ze zniszczeń wojennych oraz scalenie byłych trzech zaborów (np. połączenie dróg, sieci kolejowej, ujednolicenie przepisów prawnych, wprowadzenie jednej waluty). W styczniu 1919 r. ustanowiono markę polską. Jednak był to pieniądz słaby, ciągle dodrukowywany, co spowodowało olbrzymią inflację, a w 1923 r. hiperinflację. W 1923 r. premierem został Władysław Grabski, który wprowadził duże oszczędności w administracji, przyspieszył ściąganie podatków, powołał Bank Polski i w 1924 r. zastąpił markę polską złotym polskim. W 1921 r. ruszyły prace przy budowie portu, stoczni i miasta  w Gdyni. Gdynia stała się największym portem na Bałtyku i bazą Polskiej Marynarki Wojennej. Zyskała też połączenie ze Śląskiem linią kolejową tzw. magistralą węglową. W 1925 r. wybuchła wojna celna polsko-niemiecka, która ograniczyła handel między oboma państwami. W czasach kryzysu gospodarczego w Polsce (1929-1935) znacznie wzrosło bezrobocie, wiele zakładów pracy zamykano, spadły ceny towarów, na wsiach pojawił się głód. Od 1937 r. między Wisłą a Sanem budowano Centralny Okręg Przemysłowy. Wicepremier Eugeniusz Kwiatkowski kierował budową kilkudziesięciu fabryk, elektrowni, hut.

Proszę o przeczytanie tematu nr 42 z podręcznika (str. 231-235) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 98-99) zad. 1. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 2 to: B,C,B, a w zad. 3: B, E.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=ehBKyFtEmNY

 

Historia kl. 8abc

Przemiany gospodarczo-społeczne w Polsce po 1989 r.

Najpoważniejszym zadaniem rządu premiera Mazowieckiego była przebudowa polskiej gospodarki z modelu komunistycznego na rynkowy. Podjęli się tego eksperci pod kierunkiem wicepremiera Leszka Balcerowicza. Wprowadzono szybką, szokową terapię gospodarki. Restrukturyzacja przemysłu polegała na prywatyzacji przedsiębiorstw, zakupie nowoczesnych urządzeń i technologii, sprawnej i wydajnej organizacji pracy. Niestety wiele firm zbankrutowało nie wytrzymując konkurencji. Pojawiło się bezrobocie, szczególnie na obszarach gdzie dominowały Państwowe Gospodarstwa Rolne. Jednak zmalała inflacja, wzrósł poziom produkcji towarów, zredukowano zadłużenie Polski. Program powszechnej prywatyzacji umożliwił nabycie świadectw udziałowych. Powstała Giełda Papierów Wartościowych. W 1995 r. przeprowadzono denominację złotego. W latach 90 mogliśmy korzystać z funduszy europejskich. Budowano autostrady, dotarł internet, telefony komórkowe. Zlikwidowano cenzurę, powstały prywatne media (gazety, stacje radiowe i telewizyjne). Polscy twórcy zdobywali laury międzynarodowe (Wisława Szymborska, Andrzej Wajda, Roman Polański, Krzysztof Kieślowski). W 1992 r. narodziła się WOŚP.

Proszę o przeczytanie tematu nr 37 z podręcznika (str. 222-225) i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 88-89) zad. 3 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: B, D, E, w zad. 2: F,P,P, a w zad. 4: 1-C, 2-A.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=Mf3PBSksGu4

 

Polska w NATO i Unii Europejskiej

W 1989 r. Polska odzyskała niepodległość. Dwa lata później rozwiązano RWPG i Układ Warszawski. W tym czasie Polska i RFN zawarły układ graniczny i o dobrym sąsiedztwie. W 1991 r. powstał Trójkąt Weimarski (sojusz Polski, Niemiec i Francji) oraz Trójkąt Wyszehradzki (a potem Grupa Wyszehradzka – porozumienie o współpracy Polski, Węgier, Czech i Słowacji). Także w 1991 r. kilkadziesiąt tysięcy żołnierzy sowieckich opuściło Polskę. Nasz kraj rozpoczął starania o przystąpienie do NATO i Unii Europejskiej. Musieliśmy spełnić wiele wymagań, aby to osiągnąć. W 1999 r. Polska stała się członkiem NATO. Wojsko polskie brało udział w wielu operacjach antyterrorystycznych np. w Afganistanie, Iraku.  W 1991 r. podpisaliśmy układ o stowarzyszeniu ze Wspólnotami Europejskimi, a w2003 r. w Atenach traktat akcesyjny. Ostatecznie po referendum od 1 maja 2004 r. Polska stała się członkiem UE, a od 2007 r. układu z Schengen (zniesiono kontrole na granicach).

Proszę o zapoznanie się z tym tematem nr 38 (str. 226-229) w podręczniku i wykonanie w zeszycie ćwiczeń (str. 90-91) zad. 2 i 5. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: P,P,P, w zad. 3: 1-B,2-C, w zad. 4:1: Grupa Wyszehradzka, 2- 1991.

Przydatny link z lekcją: https://www.youtube.com/watch?v=s_Kc4a3_Crg

 

 

Wos kl. 8abc

 

Media we współczesnym świecie

Media czyli środki masowego przekazu możemy podzielić na: pisane (książki, czasopisma, ulotki, plakaty, blogi), audiowizualne (radio, telewizja, kino, media strumieniowe np. różnorodne serwisy) oraz interaktywne (internet, elementy interakcji oparte o kontakt ze słuchaczami). Gwałtowny rozwój mediów nastąpił w XX wieku wraz z rewolucją informatyczną. Media są nazywane czwartą władzą, gdyż czuwają nad praworządnością i obroną wartości demokratycznych.  Pełnią następujące funkcje: komunikacja i więzi między ludźmi, kształtowanie opinii, dostarczanie informacji, źródło rozrywki, nośnik wartości, poglądów, stoją na straży wolności słowa, kontrolują władzę. W tworzeniu obrazu polityków, instytucji pomagają specjaliści od public relations czyli doradcy medialni, kształtujący pozytywny wizerunek.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 35 z podręcznika (str. 204-207) i zapisanie w zeszycie: z jakich mediów korzystacie na co dzień?

Przydatny link z prezentacją: https://www.youtube.com/watch?v=TZ8KSgonYfY

 

Jak korzystać ze środków masowego przekazu

Współczesne społeczeństwo jest nazywane społeczeństwem informacyjnym. Jego symbolami są: komputer, internet, smartfon, telewizja satelitarna. Sprzyjają one globalizacji czyli ujednolicaniu się gospodarki, polityki, kultury współczesnego świata. Dzięki nim: jest szybka wymiana opinii, swoboda komunikowania się, rozwój nowoczesnych narzędzi do komunikacji , kurczenie się czasu i przestrzeni. Mamy tak dużo codziennych informacji, że musimy je selekcjonować. Jednak nie można zniekształcać faktów, czyli wplatać w nie komentarzy, opinii. Groźne dla przepływu informacji są: trollowanie, hejtowanie, fake newsy, czyli manipulowanie i fałszywe komentarze na dany temat. Musimy umieć odróżniać fakty od opinii. Netykieta to zbiór zasad określających kulturalne zachowanie w Internecie. Dziennikarstwo to zawód zaufania publicznego czyli dziennikarze powinni kierować się w swojej pracy poszanowaniem prawdy, rzetelnością, odpowiedzialnością za słowo. 

Proszę o zapoznanie się z tym tematem nr 36 (str. 209-213) z podręcznika i zapisanie w zeszycie przedmiotowym: Jakimi cechami według was powinien  odznaczać się dobry dziennikarz?

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=t1f8l0hiKjY

 

                                                                                    (1-5 czerwca 2020)

Historia kl. 7abc

Dorobek kulturalny i naukowy polskiego dwudziestolecia

W 1921 r. w Polsce było aż 33% analfabetów. Zgodnie z dekretem o obowiązku szkolnym wszystkie dzieci w wieku 7-14 lat miały uczęszczać do państwowej szkoły powszechnej. W 1932 r. minister Janusz Jędrzejewicz wprowadził tzw. reformę jędrzejewiczowską wprowadzającą 7-letnią szkołę powszechną, 4-letnie gimnazja, 2-letnie licea. Najważniejszymi uczelniami były uniwersytety: Jagielloński, Warszawski, im. Stefana Batorego w Wilnie, im. Jana Kazimierza we Lwowie i im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Słynni polscy uczeni: filozofowie- Tadeusz Kotarbiński, Władysław Tatarkiewicz, matematycy – Wacław Sierpiński, Stefan Banach, Hugo Steinhaus, lekarze: Rudolf Weigl, Ludwik Hirszfeld. Polacy produkowali świetne samoloty myśliwskie PZL-11 i bombowe PZL37 Łoś. Trzej polscy matematycy- kryptolodzy (Rejewski, Różycki, Zygalski) złamali szyfry niemieckiej maszyny Enigma. Znani pisarze: Władysław Reymont, Stefan Żeromski, Maria Dąbrowska, Zofia Nałkowska, poeci czasopisma Skamander: Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, reżyserzy teatralni: Stefan Jaracz, Leon Schiller, malarze: Tadeusz Makowski, Jan Cybis, Józef Czapski, Stanisław Ignacy Witkiewicz, rzeźbiarze: Ksawery Dunikowski, Wacław Szymanowski, muzycy: Ignacy Jan Paderewski, Karol Szymanowski. Do kultury masowej możemy zaliczyć prasę, radio, kino (aktorzy Jadwiga Smosarska, Mieczysława Ćwiklińska, Eugeniusz Bodo, Adolf Dymsza). Słynni sportowcy: Halina Konopacka, Janusz Kusociński, Stanisława Walasiewicz, Stanisław Marusarz, piloci: Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura.

Proszę o przeczytanie tego tematu nr 43 z podręcznika (str. 236-241) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 100-101) zad. 1 i 2. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 3 to: F,P,P, a w zad. 4:B, C, D, A.

Przydatny wam link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=DKyEpXtVLSU

Historia kl. 8abc

Polska i świat na przełomie XX i XXI wieku - powtórzenie (2 godz.)

Na przełomie XX i XXI wieku ZSRS i kraje Europy Środkowo-Wschodniej pogrążyły się w kryzysie ekonomicznym. Przywódca ZSRS Michaił Gorbaczow wprowadził reformy: głasnost i pieriestrojkę. Nie wspierał też rządów komunistycznych poza Związkiem Sowieckim. Polska odzyskała niepodległość w 1989 r. po rozmowach okrągłego stołu, zwycięstwie Solidarności w wyborach i utworzeniu rządu premiera Tadeusza Mazowieckiego. W 1989 r. w wyniku pokojowych przemian nazywanych Jesienią Narodów rozpoczął się proces obalania komunizmu w krajach bloku wschodniego. W 1990 r. zjednoczyły się Niemcy, obalono mur berliński. Pierwszym prezydentem III Rzeczypospolitej został Lech Wałęsa, a następnym Aleksander Kwaśniewski. Autorem reform gospodarczych był Leszek Balcerowicz. W 1997 r. uchwalono nową konstytucję. W 1999 r. Polska wstąpiła do NATO, a w 2004 r. do Unii Europejskiej.

Proszę o zapoznanie się z tym tematem powtórzeniowym z podręcznika (str. 230-232) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 92-93) zad. 2 i 3. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1 to: F,P,P, w zad. 4: B,D,F.

Prawidłowe odpowiedzi do ćwiczeń w podręczniku (str.233-234): zad.1: 1-b, 2-D, 3-A, 4-A, zad.2: 1-B, 2-C, zad. 3: 1-C, 2-C,3-C,4-B, zad. 4: 1-D, 2-B,3-C, zad. 5: 1-B, 2-A.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=7D8rkw-jE5E&t=130s

 

Wos kl. 8abc

Informacja i przekaz na wagę złota

Reklama to przekaz zachęcający do zakupu towarów, korzystania z usług, popierający pewne sprawy, idee. Funkcje reklamy: informacyjna, nakłaniająca, przypominająca, społeczna, edukacyjna. Najczęściej z reklamami stykamy się w różnych mediach. Reklama społeczna, finansowana przez państwo, fundacje, stowarzyszenia promuje dobre zachowania ludzi, zwalcza negatywne postawy, skłania do podjęcia pewnych działań. Dotyczy ona np. przemocy w rodzinie, zagrożeń wynikających z Internetu, ekologii, profilaktyki zdrowotnej. Zdarza się, że w reklamach mogą być manipulacje. W państwach demokratycznych ważne są badania opinii publicznej, dające informacje o postawach, poglądach ludzi. Zwiększają jawność życia publicznego. Przykładowe agencje badawcze w Polsce: CBOS, TNS Polska, Kantar, Millward Brown, Ipsos. Prowadzą one badania na reprezentatywnych grupach ludzi.

Proszę, abyście przeczytali ten temat z podręcznika (str. 215-219) i zapisali w zeszycie: jakie znaczenie mają badania opinii publicznej?

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=u26EkUzaNqg

 

                                                                                                 (8-10 czerwca 2020)

Historia kl. 7abc

Polska polityka zagraniczna w latach 1918-1939

Podstawą polskiej polityki zagranicznej było utrzymanie systemu wersalskiego czyli istnienie wolnej, niepodległej Rzeczypospolitej. Wschodnich granic zagrożonych wojskami sowieckimi broniły oddziały Korpusu Ochrony Pogranicza. W 1921 r. Polska zawarła sojusz wojskowy z Francją. Drugim sojusznikiem była Rumunia, z która też podpisaliśmy układ w 1921 r. Konferencja w Locarno była porażką polskiej polityki. W 1925 r. podpisaliśmy konkordat (umowę) ze Stolicą Apostolską. Nauczanie religii w szkołach było obowiązkowe. Marszałek Piłsudski stosował politykę nowego kursu (równowagi) czyli poprawnych stosunków z ZSRR i Niemcami. W 1932 r. Polska zawarła pakt o nieagresji z ZSRS, a w 1934 r. deklarację o niestosowaniu przemocy z Niemcami. Polsce nie udało się przeprowadzić tzw. wojny prewencyjnej wobec Niemiec i koncepcji Międzymorza. W 1938 r. wojsko polskie zajęło zbrojnie Zaolzie, Spisz i Orawę należące do tej pory do Czechosłowacji. W tym samym roku nawiązaliśmy stosunki dyplomatyczne z Litwą. Równocześnie Niemcy zażądali wówczas włączenia Gdańska do Rzeszy oraz przeprowadzenia przez polskie pomorze eksterytorialnej autostrady i linii kolejowej. Polska odmówiła. 23 sierpnia 1939 r. Niemcy i ZSRS podpisały pakt o nieagresji Ribbentrop-Mołotow (w tajnym protokole podzielili się na przyszłość terytorium Polski).

Proszę o zapoznanie się z tematem nr 44 (str. 242-246) z podręcznika i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 102-103) zad. 3 i 4. Prawidłowe odpowiedzi w zad. 1to: A, a w zad. 2: B.

Przydatny link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=KeynPH3mbFk

 

Polska w dwudziestoleciu międzywojennym – ćwiczenia powtórzeniowe (2 godz.)

Granice Polski na północy i zachodzie zostały ustalone praktycznie na konferencji pokojowej w Paryżu. O przebieg granic wschodnich musieliśmy walczyć w wojnie z bolszewikami (1919-1921). W 1921 r. wprowadzono konstytucję marcową. Kolejno prezydentami byli: Gabriel Narutowicz i Stanisław Wojciechowski. W 1926 r. w wyniku zamachu majowego władzę przejął marszałek Piłsudski i jego zwolennicy (obóz sanacyjny). Konstytucja kwietniowa z 1935 r. faktycznie uprawomocniła rządy autorytarne. Prezydentem pozostał Ignacy Mościcki. II Rzeczpospolita była państwem wielonarodowościowym. Miała duże sukcesy gospodarcze np. budowa portu w Gdyni, Centralnego Okręgu Przemysłowego, reforma walutowa. W latach 30 narastało zagrożenie Polski agresją niemiecką i sowiecką.

Proszę o zapoznanie się z tematem powtórzeniowym w podręczniku (str. 247-248) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 104-105) zad. 1,2 i 3. Prawidłowe odp. w zad. 4 to: B.2, w zad. 5: I-2, II-1, III-4, zad. 6: I-1, II-4, III- 2. Prawidłowe odpowiedzi do ćwiczeń w podręczniku (str. 249-250): zad. 1: 1-C, 2-D, 3-D, zad. 2: 1-D, 2-B, zad.3: 1-C, 2-A, zad.4: 1-A, zad.5: 1-C.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=MpOu9RIi6Gk

Historia kl. 8abc

Polska Rzeczpospolita Ludowa – utrwalenie wiadomości

W połowie lat 50 rozpoczął się w Polsce proces destalinizacji czyli odchodzenia władz komunistycznych od masowego terroru, represji. W 1956 r. po strajkach w Poznaniu przywódcą partii PZPR i państwa został Władysław Gomułka. Jego rządy do 1970 r. nazywano małą stabilizacją. Gomułka zrezygnował z kolektywizacji wsi, ograniczył rozwój przemysłu ciężkiego na rzecz poprawy poziomu życia społeczeństwa. Jednak w kraju nadal działała cenzura. Władze popadły w konflikt z Kościołem  wskutek uroczystości milenium chrztu Polski. Szerzyła się kampania antysemicka obozu władzy. W 1968 r. doszło do buntów studenckich, a w 1970 r. krwawych strajków robotniczych na Wybrzeżu. Nowy przywódca Edward Gierek miał ambicje stworzenia silnej uprzemysłowionej Polski z godnym poziomem życia ludzi. Jednak doprowadził do ogromnego zadłużenia kraju i kolejnych buntów robotniczych w 1976 i 1980 r. Cieszący się ogromnym poparciem społecznym ruch Solidarność został zdławiony przez władze komunistyczne wskutek stanu wojennego. Bojąc się utraty władzy komuniści nadal w latach 80 prześladowali opozycję.

Proszę abyście zapoznali się z tekstem powtórzeniowym w podręczniku (str. 193-195) oraz rozwiązali ćwiczenia nr 1 i 3 w zeszycie (str. 76-77). Prawidłowe odpowiedzi w ćw. 2 to: A-F, B-P, C-P a w ćw. 4-B.

W podręczniku (str. 196-198) znajdują się zadania powtórzeniowe nr 1-6 poświęcone tej tematyce, wspólnie je rozwiążemy podczas lekcji powtórzeniowej.

Podaję przydatny link do tego powtórzenia: https://www.youtube.com/watch?v=2wEaPL2k0Js

 

Wos kl. 8abc

Cyberprzestrzeń- korzyści i zagrożenia

W wirtualnej przestrzeni (cyberprzestrzeni) działają następujące urządzenia: komputery, smartfony, laptopy, notebooki, ultrabooki, tablety, serwery, konsole. Cyberprzestrzeń jest obszarem swobodnej komunikacji, wymiany informacji, rozrywki, działań społecznych, politycznych, kulturalnych. Poprzez internet przekazujemy sobie informacje. Umożliwiają nam to różne serwisy społecznościowe. Oprócz niewątpliwych korzyści z obecności w cyberprzestrzeni są też poważne zagrożenia np. złośliwe oprogramowanie, uzależnienia, działania hakerskie, złamanie prawa przy nielegalnym ściąganiu filmów, muzyki, agresja, terroryzm. Nie powinniśmy udostępniać swoich danych i otwierać podejrzanych plików.

Proszę o zapoznanie się z powyższym tematem z podręcznika (str. 221-224) i zapisanie w zeszycie pod tym tematem: jak powinniśmy chronić swój sprzęt przy korzystaniu z Internetu?

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=QEr4THZhTqM

                                                                           (15-19 czerwca 2020)

Historia kl. 7abc

Polska w dwudziestoleciu międzywojennym – ćwiczenia powtórzeniowe (2 godz.)

Granice Polski na północy i zachodzie zostały ustalone praktycznie na konferencji pokojowej w Paryżu. O przebieg granic wschodnich musieliśmy walczyć w wojnie z bolszewikami (1919-1921). W 1921 r. wprowadzono konstytucję marcową. Kolejno prezydentami byli: Gabriel Narutowicz i Stanisław Wojciechowski. W 1926 r. w wyniku zamachu majowego władzę przejął marszałek Piłsudski i jego zwolennicy (obóz sanacyjny). Konstytucja kwietniowa z 1935 r. faktycznie uprawomocniła rządy autorytarne. Prezydentem pozostał Ignacy Mościcki. II Rzeczpospolita była państwem wielonarodowościowym. Miała duże sukcesy gospodarcze np. budowa portu w Gdyni, Centralnego Okręgu Przemysłowego, reforma walutowa. W latach 30 narastało zagrożenie Polski agresją niemiecką i sowiecką.

Proszę o zapoznanie się z tematem powtórzeniowym w podręczniku (str. 247-248) i rozwiązanie w zeszycie ćwiczeń (str. 104-105) zad. 1,2 i 3. Prawidłowe odp. w zad. 4 to: B.2, w zad. 5: I-2, II-1, III-4, zad. 6: I-1, II-4, III- 2. Prawidłowe odpowiedzi do ćwiczeń w podręczniku (str. 249-250): zad. 1: 1-C, 2-D, 3-D, zad. 2: 1-D, 2-B, zad.3: 1-C, 2-A, zad.4: 1-A, zad.5: 1-C.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=MpOu9RIi6Gk

 

 

Historia kl. 8abc

Mała stabilizacja i polityka zagraniczna PRL- powtórzenie

Mała stabilizacja – początkowy okres rządów Władysława Gomułki, jako I sekretarza PZPR, to liberalizacja życia społecznego, rozwój polskiej kultury (np. polska szkoła filmowa), wycofanie się władz z masowej indoktrynacji ideologicznej, aresztowań; w gospodarce nadal realizowano centralne sterowanie, skupiając się na przemyśle ciężkim (np. petrochemia w Płocku, kopalnia miedzi w Lubinie, kopalnie węgla brunatnego w Zagłębiu Turoszowskim i Konińskim); szybki rozwój demograficzny
Polityka zagraniczna PRL – współpraca z państwami demokracji ludowej; projekty rozbrojeniowe zgłaszane na forum międzynarodowym (np. minister spraw zagranicznych Adam Rapacki w 1957 r. zgłosił w ONZ plan strefy bezatomowej w Europie Środkowo-Wschodniej); podpisanie 7 grudnia 1970 r. układu z Republiką Federalną Niemiec; współpraca gospodarcza z państwami na świecie (np. zachodnie licencje na różne artykuły, eksport polskich produktów, pozyskanie kredytów w bankach zachodnich).

Proszę o utrwalenie powyższego materiału.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=zGSsUdwJl7g

Wos kl. 8 b c

W świecie mediów i informacji – powtórzenie

Według ekspertów Rady Europy przestępstwa komputerowe dzielą się na grupy:

• oszustwo związane z wykorzystaniem komputera,
• fałszerstwo komputerowe,
• zniszczenie danych lub programów komputerowych,
• sabotaż komputerowy,
• obrażanie innych osób w sieci
• „wejście” do systemu komputerowego przez osobę nieuprawnioną (cracking, haker),
• „podsłuch” komputerowy,
• bezprawne kopiowanie, rozpowszechnianie lub publikowanie programów komputerowych prawnie chronionych,
• bezprawne kopiowanie topografii półprzewodników,
• podszywanie się pod inne osoby lub pod firmy
• modyfikacja danych lub programów komputerowych,
• szpiegostwo komputerowe,
• używanie komputera bez zezwolenia,
• używanie prawnie chronionego programu komputerowego bez upoważnienia,
• metoda salami – to forma przestępstwa polegająca na kradzieży małych sum z różnych źródeł, np. w systemie bankowym, przy rozliczaniu wkładów płatnych na żądanie. Kilkaset rachunków jest zmniejszanych o kilka lub kilkanaście groszy, które są przekazywane na uprzywilejowany rachunek i z niego podejmowane. Powodzenie oszustwa opiera się na tym, że klient traci tak mało, iż nie domaga się żadnych wyjaśnień.

Świadomość istnienia i powagi przestępczości informatycznej jest nikła. Samo jej ściganie również nie musi być tylko domeną prokuratury i służb śledczych. Przestępczość informatyczna dotyczy również osób prywatnych i firm, które mogą być zainteresowane w ich udowodnieniu, gdyż ponoszą straty prawne i finansowe.

Proszę o utrwalenie powtórzonego na lekcji materiału oraz przeczytanie krótkich tekstów z podręcznika na str. 225.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=5rFK5pnLeNs

 

                                                                                    (22-26 czerwca 2020)

Historia kl. 7abc

Odzyskanie przez Polskę niepodległości -  powtórzenie

Polska zyskała niepodległość po 123 latach dzięki sprzyjającej sytuacji międzynarodowej. Klęskę w wojnie ponieśli wszyscy zaborcy Polski; Niemcy, Austro- Węgry i Rosja. Jeszcze w czasie wojny Niemcy utworzyli w Warszawie tzw. Radę Regencyjną, ale nie cieszyła się ona poparciem Polaków. Jesienią 1918 r. zaczęły powstawać polskie ośrodki władzy w terenie: Rada Narodowa dla Księstwa Cieszyńskiego, Polska Komisja Likwidacyjna w Krakowie, Naczelna Rada Ludowa w Poznaniu, Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej w Lublinie. W Paryżu działał Komitet Narodowy Polski. 11 listopada 1918 r. kiedy dziś obchodzimy Święto Niepodległości Józef Piłsudski przejął w Warszawie władzę nad wojskiem polskim, a parę dni później powiadomił świat o powstaniu niepodległej Polski oraz ogłosił się Tymczasowym Naczelnikiem Państwa Polskiego. Zorganizował też rząd na czele z premierem Jędrzejem Moraczewskim, a później Ignacym Paderewskim. Tworzyło się polskie wojsko, policja, urzędy, szkoły. 26 stycznia 1919 r. odbyły się wybory do sejmu. Na konferencji pokojowej w Paryżu Polskę reprezentowali Ignacy Paderewski i Roman Dmowski. Walczyli oni o jak najlepsze granice dla naszego państwa. Latem 1918 r. kiedy już wróciła z Francji do Polski Błękitna Armia gen. Józefa Hallera mieliśmy, aż 600 tys. żołnierzy, bardzo potrzebnych, bo zanosiło się na wojnę z Rosją.

Proszę o utrwalenie powyższego materiału.

Przydatny link:  https://www.youtube.com/watch?v=R-Odr3tXBJk 

 

Komunizm w ZSRS - powtórzenie

W 1936 r. uchwalono konstytucję ZSRS. Siłą kierowniczą w państwie była Wszechzwiązkowa Komunistyczna Partia bolszewików. Inne partie były zakazane.  ZSRS składał się z 11, a potem z 15 republik sowieckich. Obywatele mieli mieć duże prawa i wolności, ale nigdy tego nie przestrzegano. Dyktator Józef Stalin głosił tezę o zaostrzaniu się waliki klas, czyli konieczności pozbywania się wrogów komunizmu. Przy pomocy brutalnej milicji NKWD urządzał tzw. wielkie czystki czyli represje, które dotknęły wojsko (w latach 1937-1939), członków partii, całe społeczeństwo. Ponad 3 mln ludzi skazano na śmierć, za rzekome szpiegostwo, wrogość wobec władzy, 8 mln trafiło do więzień, obozów pracy (łagrów). ZSRS stał się państwem totalitarnym, terroru i strachu. W kulturze i sztuce artyści musieli sławić socrealizm czyli pochwałę idei socjalizmu, kult Lenina i Stalina, eksponować pracę robotników i chłopów. W polityce międzynarodowej ZSRS poprawił swoje stosunki z państwami zachodnimi, a w 1934 r. wstąpił do Ligi Narodów. Stalin kontrolował partie komunistyczne w innych krajach poprzez tzw. Komintern.

Proszę o utrwalenie tego materiału.

Pomoże wam w tym link z filmem: https://www.youtube.com/watch?v=mQdyCZvRys0

 

Historia 8 a b c

Konflikty państwa z Kościołem w PRL - powtórzenie

Konflikt państwo-Kościół – usunięto religię ze szkół, zamykano seminaria duchowne, nie wydawano pozwoleń na budownictwo kościołów, oficerowie wojska i milicji mieli zakaz uczestniczenia w nabożeństwach i praktykach religijnych, nagonka na Episkopat Polski po wydaniu listu biskupów polskich do niemieckich w 1965 r. ze słowami „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”
Milenium Chrztu Polski – uroczystości kościelne odbyły się 3 maja 1966 r. na Jasnej Górze, władze nie zgodziły się na przyjazd papieża Pawła VI na uroczystości milenijne; realizowanie przez władze haseł typu: tysiąc szkół na tysiąclecie, upamiętnienie Milenium czynami społecznymi, imprezami sportowymi, akademiami mającymi odciągnąć społeczeństwo od uroczystości religijnych.

Proszę o utrwalenie tego materiału.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=g2Irt5iFFRA

 

Działalność opozycji w PRL- powtórzenie

Kiedy po wejściu w życie postanowień konferencji w Jałcie z 1945 roku Polska znalazła się w radzieckiej strefie wpływów, jednym z podstawowych celów komunistów polskich nadzorowanych przez struktury radzieckie stało się całkowite zniszczenie opozycji. Chodziło tu o walkę z podziemiem, a więc z żołnierzami wywodzącymi się z Armii Krajowej oraz z oddziałami Narodowych Sił Zbrojnych. Polityczną opozycją wobec PPR w Polsce powojennej było PSL i PPS. W praktyce chodziło głównie o PSL, które odrodziło się w momencie powrotu do Polski Stanisława Mikołajczyka. Wybory do sejmu, które miały się odbyć w 1947 roku zostały poprzedzone jednak licznymi szykanami i morderstwami działaczy PSL-u, a sam Mikołajczyk musiał zbiec za granicę. Bunty społeczne w czerwcu i październiku 1956 roku, w marcu 1968 roku czy w grudniu 1970 roku również nie przyniosły trwałych struktur opozycyjnych. Oczywiście podejmowano różne inicjatywy działań podziemnych, jednak szybko były one dekonspirowane i karane. Z kolei wydarzenia czerwca 1976 roku, czyli brutalne stłumienie protestów pracowników zakładów Ursusa, Radomia i Płocka stało się przyczyną powołania KOR-u (Komitetu Obrony Robotników). W tym samym roku powstał Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, założony między innymi przez Leszka Moczulskiego, Andrzeja Czumę, Jana Dworaka.  Miał on na celu działanie na rzecz ratyfikowania przez władzę PRL-u Międzynarodowych Paktów Praw Człowieka i Obywatela. W 1979 roku Leszek Moczulski założył także KPN (Konfederację Polski Niepodległej), czyli pierwszej niekomunistycznej partii opozycyjnej w Europie wschodniej. Wreszcie najważniejszym organem opozycji stał się Niezależny Samorządowy Związek Solidarność oficjalnie zarejestrowany przez władze na mocy porozumień sierpniowych zawartych w sierpniu 1980 roku. Na czele Solidarności stanął Lech Wałęsa, a ważniejszymi działaczami byli między innymi Anna Walentynowicz, Andrzej Gwiazda, Zbigniew Bujak, Jan Rulewski, Karol Modzelewski czy Andrzej Celiński. Solidarność doprowadziła do obrad Okrągłego Stołu w 1989 roku i wyborów czerwcowych, które stały się końcem komunizmu w Polsce.

Proszę o utrwalenie tego materiału.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=E14Ah_vd4vI

 

Wos kl. 8 b c

Polska w Unii Europejskiej

 Polska jest członkiem Unii Europejskiej od 1 maja 2004 na mocy traktatu akcesyjnego podpisanego 16 kwietnia 2003 roku w Atenach, stanowiącego prawną podstawę przystąpienia (akcesji) Polski do Unii Europejskiej. Faktyczny proces integracji Polski rozpoczął się w Atenach 8 kwietnia 1994 roku z chwilą złożenia przez Polskę wniosku o członkostwo w Unii Europejskiej i potwierdzenia go przez wszystkie państwa członkowskie. 3 października 1996 roku rozpoczął działalność Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, który miał nadzorować proces przystąpienia naszego kraju do UE, m.in. dostosowania polskiego prawa do prawa unijnego. Do 2000 roku Polska zdążyła zakończyć rozmowy w 25 spośród 30 obszarów (tematów) negocjacyjnych. W przypadku 9 z nich uzgodniono okresy przejściowe. Traktat akcesyjny podlegał zatwierdzeniu i przyjęciu absolutną większością głosów przez Parlament Europejski (9 kwietnia 2003 roku) oraz jednogłośnie przez Radę Unii Europejskiej (14 kwietnia 2003). Kolejnym etapem była ratyfikacja go (czyli zatwierdzenie) przez wszystkie kraje członkowskie zgodnie z wymogami konstytucyjnymi obowiązującymi w każdym z tych państw. Traktat wszedł w życie po zakończeniu unijnej procedury ratyfikacyjnej. W Polsce proces jego przyjęcia odbywał się w formie ogólnonarodowego referendum w dniach 7-8 czerwca 2003.

Proszę o utrwalenie tego materiału.

Przydatny link: https://www.youtube.com/watch?v=J8Ob_42UF9s

 

Problemy współczesnego świata i Europy – utrwalenie materiału

Główne zagrożenia ekologiczne współczesnego świata to:

- globalne ocieplenie (skutki: susze, burze, powodzie, zagłada niektórych gatunków roślin i zwierząt)

- dziura ozonowa (nadmierne promieniowanie ultrafioletowe powoduje choroby nowotworowe)

- wycinanie lasów tropikalnych (osuszenie ziemi, klęski głodu, ocieplenie klimatu)

- kwaśne deszcze (niszczenie gleby, lasów, zabytków, domów)

- niedobory wody pitnej (spożywanie zanieczyszczonej wody powoduje liczne choroby).

Pozostałe zagrożenia ludzkości:

- bieda i głód (głównie w Afryce, 7,5 mln dzieci niedożywionych)

- szybki przyrost ludności w krajach ubogich i starzenie się społeczeństwa w państwach bogatych

- terroryzm (głównie fundamentalizm islamski)

- choroby zakaźne i cywilizacyjne (koronawirus, AIDS, nowotwory, choroby serca, układu krążenia, oddychania, psychiczne).

Proszę o powtórzenie powyższych kwestii.

Podaję przydatny link do tematu: https://www.youtube.com/watch?v=04jyuAwDxDc&t=278s